|
"Dây cà... ra dây muống"
Vụ việc bắt đầu hÆ¡n 1 năm vá» trước, khi Vinapco đơn phương ngừng cung cấp xăng cho Jetstar Pacific (lúc Ä‘ó còn mang tên Pacific Airlines). Hành động này Ä‘ã khiến cho hàng nghìn hành khách phải huá»· chuyến và trung tuần tháng 4/2009, Vinapco Ä‘ã bị Há»™i đồng cạnh tranh xá» phạt hÆ¡n 3,3 tỉ đồng vì “Áp đặt các Ä‘iá»u kiện bất lợi cho khách hàng” và “Lợi dụng vị trí độc quyá»n để đơn phương thay đổi hoặc há»§y bá» hợp đồng Ä‘ã giao kết mà không có lý do chính Ä‘áng ”. Äồng thá»i, Há»™i đồng cạnh tranh còn kiến nghị các cÆ¡ quan nhà nước có thẩm quyá»n tách Vinapco ra khá»i Vietnam Airlines.
Phản ứng trước phán quyết này, Vietnam Airlines - công ty mẹ cá»§a Vinapco - cho rằng kiến nghị tách Vinapco khá»i Vietnam Airlines sẽ phá vỡ dây chuyá»n váºn tải hàng không cá»§a hãng hàng không quốc gia, vốn được xây dá»±ng vừa để thá»±c hiện các nhiệm vụ kinh doanh, chính trị, xã há»™i và an ninh quốc phòng.
Không những váºy, Vietnam Airlines còn lên tiếng bảo vệ Vinapco khi cho rằng việc Vinapco được coi là doanh nghiệp “độc quyá»n” trên thị trưá»ng dịch vụ cung ứng xăng dầu hàng không tại các sân bay dân dụng Việt Nam thá»±c chất là do yếu tố lịch sá», do quy mô và Ä‘iá»u kiện thá»±c tế cá»§a thị trưá»ng, và "nằm ngoài mong muốn và thẩm quyá»n quyết định cá»§a Vinapco cÅ©ng như Vietnam Airlines".
CÅ©ng trong đầu năm 2009, má»™t vụ việc má»›i phát sinh khi Vinapco 'tố' Jetstar Pacific nợ tiá»n mua nhiên liệu bay cá»§a Vinapco, đồng thá»i xuất hiện thông tin vì Jetstar Pacific nợ tiá»n nên Vinapco má»›i ngừng cung cấp nhiên liệu.
Má»›i Ä‘ây nhất, ngày 18/5, trong công văn số 769/XDHK-VPÄN gá»i Phó Thá»§ tướng Hoàng Trung Hải, Vinapco báo cáo Jetstar Pacific và Indochina Airlines liên tiếp vi phạm các Ä‘iá»u khoản thanh toán, để nợ tồn Ä‘á»ng kéo dài, uy hiếp đến hoạt động cá»§a Vinapco...
Cụ thể, Jetstar Pacific khẳng định trong quá trình báo cáo giải trình vá»›i Cục Quản lý cạnh tranh – Bá»™ Công thương và trá»±c tiếp vá»›i Há»™i đồng cạnh tranh tại Phiên Ä‘iá»u trần ngày 14/4/2009, đại diện cá»§a Vinapco Ä‘ã thừa nháºn Jetstar Pacific hoàn toàn không nợ tiá»n, cháºm trả Vinapco (dòng 12, trang 17 Quyết định cá»§a Há»™i đồng cạnh tranh).
"Vinapco ngừng cung cấp nhiên liệu bay cho Jetstar Pacific là vụ việc năm 2008, còn có hay không việc Jetstar Pacific và Indochina Airlines nợ tiá»n Vinapco là câu chuyện năm 2009, chúng hoàn toàn không liên quan gì đến nhau" - công văn cá»§a Jetstar Pacific nhấn mạnh.
Mấu chốt cá»§a tranh cãi năm 2009 là vấn đỠquy định thanh toán, hiện nay hàng tháng các hãng hàng không Jetstar Pacific và Indochina Airlines phải ứng trước tiá»n cho Vinapco để Vinapco Ä‘i mua nhiên liệu bay vá» bán lại. Äến khi các hãng hàng không này không ứng trước thì nợ phát sinh.
Tuy nhiên, Jetstar Pacific lại cho rằng Ä‘ây là việc Vinapco lợi dụng vị thế độc quyá»n để chiếm dụng vốn cá»§a Jetstar Pacific và Indochina Airlines, vá»›i lý do nhiên liệu bay còn chưa nạp vào máy bay thì không thể gá»i là nợ được. Jetstar cÅ©ng nhấn mạnh Ä‘iá»u kiện ứng tiá»n trước cá»§a Vinap chưa từng có trên thế giá»›i: Jetstar Pacific mua nhiên liệu bay tại nước ngoài chỉ trả sau, không bao giá» phải ứng tiá»n trước.
Vá» "nguy cÆ¡ cháºm thanh toán cá»§a các hãng hàng không có thể uy hiếp sá»± sống còn cá»§a Vinapco", Jetstar Pacific tiết lá»™, từ đầu năm 2008 đến nay, trong khi biến động giá nhiên liệu và suy thoái kinh tế làm Jetstar Pacific, Indochina Airlines và nhiá»u hãng hàng không khác lá»— nặng thì Vinapco vẫn đạt lợi nhuáºn cao, lợi nhuáºn năm 2008 cá»§a Vinapco đạt 120 tỉ đồng, tăng tá»›i 160% kế hoạch cá»§a công ty.
Jetstar Pacific cho biết, nếu thiệt hại trong 5 tháng đầu năm do Jetstar Pacific và Indochina Airlines cháºm ứng tiá»n cho Vinapco là 1,0 tỉ đồng (theo Vinapco tính), thì con số này chiếm chưa đến 1% lợi nhuáºn năm 2008 cá»§a Vinapco. Trong khi Ä‘ó, chỉ tính riêng chênh lệch lượng nhiên liệu nạp giữa đồng hồ ôtô cá»§a Vinapco và đồng hồ máy bay cá»§a Jetstar Pacific thì má»—i tháng Jetstar Pacific bị thiệt hại 500 triệu đồng.
"Vì thế Jetstar Pacific và Indochina Airlines không thể uy hiếp đến hoạt động kinh doanh cá»§a Vinapco được; chỉ có Vietnam Airlines là công ty mẹ cá»§a Vinapco (cÅ©ng là đối thá»§ cạnh tranh cá»§a Jetstar Pacific) và khách hàng lá»›n nhất cá»§a Vinapco má»›i có thể uy hiếp Vinapco được. Sá»± tháºt là má»i động thái cá»§a Vinapco có thể uy hiếp đến sá»± sống còn cá»§a Jetstar Pacific và Indochina Airlines khi chúng tôi không có sá»± lá»±a chá»n nào khác ngoài Vinapco để mua nhiên liệu bay" - đại diện Jetstar Pacific khẳng định.
( VnMedia )