Ngày 2/11, Canada gia hạn thêm 30 ngày để xem xét vụ chuyển nhượng Nexen cho tập Ä‘oàn dầu khí CNOOC (Trung Quốc). Giá»›i phân tích nhận định bất kỳ quyết định nào từ chối cho CNOOC tiếp quản Nexen có thể khiến mối quan hệ Canada - Trung Quốc trở nên lạnh nhạt hÆ¡n và Ottawa cÅ©ng sẽ phải đối mặt vá»›i "sá»± ghẻ lạnh" của các nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài.

Văn phòng công ty Nexen, trung tâm Calgary, bang Alberta

Dá»± án của tập Ä‘oàn CNOOC mua lại Nexen, ngay từ khi được công bố vào tháng 7/2012, Ä‘ã gây ra nhiều tranh luận tại Canada. Dá»± án mua Nexen được coi là đầu tÆ° ra nÆ°á»›c ngoài lá»›n nhất trong lịch sá»­ của Trung Quốc vá»›i tổng giá trị mua lại Nexen lên đến 15,1 tá»· USD.

Mặc dù, Nexen chỉ là công ty dầu khí đứng thứ 10 về mặt doanh số, thế nhÆ°ng công ty này lại có cổ phần tại các mỏ cát dầu của tỉnh bang Alberta, khu vá»±c đứng thứ ba thế giá»›i về trữ lượng dầu mỏ. Đa số người Canada cho rằng, Canada không thể để lọt vào tay nÆ°á»›c ngoài các cổ phiếu “chiến lược” này.

Sau má»™t giai Ä‘oạn thẩm định 45 ngày đầu tiên, hồi giữa tháng 10 vừa qua, Bá»™ trưởng Công nghiệp Canada Christian Paradis ngày 2/11 Ä‘ã tuyên bố gia hạn 30 ngày cho việc xem xét hồ sÆ¡ này. Về mặt chính thức, để có hiệu lá»±c, quyết định gia hạn thêm 30 ngày này còn phải được tập Ä‘oàn CNOOC chấp nhận.

Quyết định triển hạn việc xem xét dá»± án Trung Quốc mua lại công ty Nexen xảy ra má»™t tuần sau khi Chính phủ Canada bác bỏ dá»± án của công ty Malaysia Petronas mua lại công ty Canada Progress Energy, trị giá gần 5,2 tá»· USD.

Từ khi thỏa thuận tiếp quản Nexen được đề xuất, CNOOC Ä‘ã nhận được sá»± ủng há»™ mạnh mẽ của ngành công nghiệp dầu khí ở Calgary và Thủ hiến Alberta. HÆ¡n 70% cổ Ä‘ông của Nexen cÅ©ng Ä‘ã bỏ phiếu chấp thuận sá»± tiếp quản của CNOOC vá»›i giá 15,1 tá»· USD. Tuy nhiên, dÆ° luận trong giá»›i doanh nhân Canada Ä‘ã kịch liệt phản đối, cho rằng việc các doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c Trung Quốc tăng đầu tÆ° nhằm nắm quyền kiểm soát các nguồn tài nguyên quan trọng của Canada và tạo ra má»™t sân chÆ¡i cạnh tranh không công bằng. Họ không muốn đất nÆ°á»›c để lọt vào tay nÆ°á»›c ngoài các cổ phiếu chiến lược, trong lúc CNOOC là má»™t công ty mà Canada không có quyền kiểm soát. Má»™t số ý kiến còn tin rằng thỏa thuận này có thể ảnh hưởng đến lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia của Canada. Các ý kiến trái ngược Ä‘ã khiến Chính phủ của Thủ tÆ°á»›ng Harper gặp nhiều khó khăn để Ä‘Æ°a ra má»™t quyết định. Khi nhiều người Canada phản đối kế hoạch Ä‘ó Ä‘ã khiến Chính phủ Bảo thủ tuyên bố gia hạn thêm 30 ngày để xem xét kỹ lưỡng hÆ¡n về thỏa thuận này.

Ngày 2/11, Canada gia hạn thêm 30 ngày để xem xét vụ chuyển nhượng Nexen cho tập Ä‘oàn dầu khí CNOOC của Trung Quốc

Trong má»™t ná»— lá»±c nhằm giảm bá»›t lo ngại của Ottawa, CNOOC Ä‘ã cam kết giữ trụ sở chính tại Calgary, tìm cách niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán Toronto và đặt má»™t số tài sản trị giá 8 tá»· USD dÆ°á»›i sá»± kiểm soát của các nhà quản lý Nexen ở Canada. CNOOC cÅ©ng hứa sẽ thá»±c hiện nghiêm túc các chÆ°Æ¡ng trình trách nhiệm xã há»™i của Nexen tại Canada và trên thế giá»›i.

John Manley, cá»±u Bá»™ trưởng Công nghiệp Canada, hiện là thành viên của Há»™i đồng Giám đốc Ä‘iều hành Canada, dẫn đầu nhóm vận Ä‘á»™ng hành lang hiện có ảnh hưởng lá»›n nhất tại Canada, cho biết Bắc Kinh Ä‘ã "khá nhẫn nhịn" để giành được thỏa thuận Nexen và Ottawa nên quan tâm đến Ä‘iều này. Mối quan hệ Canada - Trung Quốc Ä‘ang được cải thiện và thúc đẩy sau các chuyến thăm cấp cao của Thủ tÆ°á»›ng Harper, Ngoại trưởng John Baird và nhiều bá»™ trưởng khác. Và nếu thỏa thuận Nexen được thông qua, mối quan hệ có thể sẽ tiến thêm má»™t bÆ°á»›c nữa. Ngược lại, các ná»— lá»±c trÆ°á»›c Ä‘ây có thể sẽ bị uổng phí trong lúc Ottawa muốn cải thiện quan hệ vá»›i Trung Quốc hiện là đối tác thÆ°Æ¡ng mại lá»›n thứ hai của Canada, sau Mỹ. Ông nói: "Các nhà đầu tÆ° Trung Quốc sẽ rất bất mãn và chỉ trích mạnh mẽ nếu Canada từ chối thỏa thuận và Ä‘iều này có thể khiến quan hệ Trung Quốc - Canada trở nên lạnh nhạt hÆ¡n".

Theo ông Manley, việc Ottawa từ chối thỏa thuận Nexen sẽ làm mất lòng tin không chỉ đối vá»›i các nhà đầu tÆ° Trung Quốc mà còn đối vá»›i các nhà đầu tÆ° khác trên toàn thế giá»›i. TrÆ°á»›c Nexen, chính phủ Bảo thủ Canada Ä‘ã khÆ°á»›c từ 2 thỏa thuận đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài, bao gồm đề nghị mua lại má»™t phần Công ty hàng không vÅ© trụ MacDonald Dettwiler of Richmond có trụ sở tại British Colombia của má»™t công ty Mỹ trong năm 2008 và đề xuất mua lại công ty Potash Corp có trụ sở ở Saskatchewan năm 2010 của Tập Ä‘oàn khai thác mỏ và dầu khí Ä‘a quốc gia Australia - BHP Billiton. Gần Ä‘ây nhất là thỏa thuận tiếp quản công ty năng lượng Progress Energy Resources Corp của Tập Ä‘oàn dầu khí quốc gia Malaysia Petronas. Ông nói: "Việc khÆ°á»›c từ liên tục nhÆ° vậy sẽ khiến cho các nhà đầu tÆ° thêm nghi ngờ và tỏ ra lo ngại đối vá»›i cam kết mở cá»­a thị trường của Canada và Ä‘iều Ä‘ó sẽ ảnh hưởng đến lợi ích của đất nÆ°á»›c".

Manley nhấn mạnh rằng Canada rất cần các nguồn vốn đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài để thúc đẩy khai thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên trong nÆ°á»›c, không chỉ riêng đối vá»›i dầu cát của Alberta mà còn đối vá»›i các nguồn lá»±c ở các vùng miền khác trên toàn quốc. Theo Æ°á»›c tính của ngành công nghiệp nÆ°á»›c này, Canada sẽ cần khoảng 650 tá»· USD đầu tÆ° vào các dá»± án năng lượng trong thập niên tá»›i.

Nguồn tin: (Petrotimes)