Thời kỳ sụt giảm năng lượng hạt nhân kéo dài hàng thập kỷ của Canada đã kết thúc. Trong khi năng lượng hạt nhân hiện cung cấp khoảng 15% năng lượng của Canada, tăng trưởng của ngành này đã bị đình trệ trong nhiều năm do lo ngại về an toàn cũng như chi phí đầu vào cao. Ontario sắp khởi công dự án hạt nhân quy mô lớn đầu tiên của cả nước kể từ đầu những năm 1990 – và đó chỉ là bước đầu tiên của kế hoạch lớn và đầy tham vọng nhằm bắt đầu phục hưng hạt nhân ở tỉnh đông dân nhất nước.
Sự ủng hộ của lĩnh vực công và tư nhân cho năng lượng hạt nhân thể hiện một bước ngoặt rõ rệt cho ngành năng lượng này của Canada. Mới năm ngoái, chính phủ liên bang đã bị chỉ trích vì thiếu ủng hộ năng lượng hạt nhân khi khuôn khổ trái phiếu xanh của đất nước không bao gồm nguồn năng lượng gây tranh cãi này. Tuy nhiên, những thách thức về an ninh năng lượng lan rộng và những cú sốc về giá xuất phát từ cuộc chiến bất hợp pháp của Nga ở Ukraine và cuộc chiến năng lượng sau đó với châu Âu đã buộc nhiều chính phủ – bao gồm Canada – phải đánh giá lại các ưu tiên của họ.
Và Canada không chỉ đang quay trở lại lĩnh vực năng lượng hạt nhân mà còn quay trở lại với một tiếng vang lớn. Ngân sách Liên bang năm 2023 thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với năng lượng hạt nhân, bao gồm năng lượng hạt nhân đủ điều kiện nhận Tín dụng thuế đầu tư (ITC) được hoàn lại cho điện sạch và 30% ITC cho sản xuất công nghệ sạch. Câu hỏi về việc liệu có nên phân loại hạt nhân là năng lượng sạch và/hoặc năng lượng tái tạo hay không đã là một chủ đề tranh luận lớn và không thiếu sự tranh cãi trên trường quốc tế. Ở châu Âu, một cuộc trao đổi qua lại đã được xây dựng trong hơn một năm về chủ đề này, vì nó sẽ có ý nghĩa quan trọng đối với cách tiền –chúng ta đang nói về rất nhiều tiền – được phân bổ trong các kế hoạch khử cacbon của EU.
Điều này cũng đúng ở Canada. Việc đưa năng lượng hạt nhân vào phân loại năng lượng sạch có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của ngành cũng như tính hợp pháp chính trị của nó với tư cách là nền tảng của quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu. “Ngân sách cũng hỗ trợ rõ ràng cho năng lượng hạt nhân thông qua một loạt các sáng kiến khác, chẳng hạn như gia hạn giảm thuế suất, tài trợ từ Ngân hàng Cơ sở hạ tầng Canada, cấp tiền cho cơ quan quản lý và nửa tỷ đô la đầu tư vào dự án SMR,” Reuters đưa tin gần đây.
Kể từ khi ngân sách thân thiện với hạt nhân mới được công bố vào tháng 3, lĩnh vực này đã không lãng phí thời gian để đặt ra các kế hoạch đầy tham vọng. Một trong những nhà máy điện hiện đang được mở rộng ở Ontario rất có thể là nhà máy lớn nhất thế giới. Ontario là sự lựa chọn hiển nhiên cho việc xây dựng khu vực hạt nhân mới của Canada. Tỉnh này đã có 18 trong số 19 lò phản ứng hạt nhân hiện có của đất nước, hầu hết được xây dựng từ năm 1960 đến 1990. “Chúng ta đang quay trở lại cội nguồn hạt nhân của mình và điều đó không thể xảy ra vào thời điểm quan trọng hơn,” John Gorman, chủ tịch Hiệp hội Hạt nhân Canada, gần đây đã nói với Bloomberg.
Sự hồi sinh của hạt nhân là một phần để đáp ứng nhu cầu điện ngày càng tăng ở Ontario. Khi tỉnh này tiếp tục quỹ đạo khử cacbon, nhiều ngành công nghiệp sẽ cố gắng kết nối với lưới điện để thay thế nhiên liệu hóa thạch và việc tăng cường sử dụng xe điện cũng sẽ dựa vào công suất điện thay vì xăng. Hơn nữa, dân số của tỉnh đang tăng nhanh do nhập cư, làm tăng thêm nhu cầu năng lượng. Theo đó, các dự báo cho thấy Ontario sẽ cần tăng gấp đôi công suất phát điện vào năm 2050 để đạt 88,4, dự kiến tiêu tốn khoảng 400 tỷ đô la Canada (303 tỷ USD).
Không chỉ có Ontario mới cần phải tăng cường sản xuất năng lượng sạch một cách ồ ạt. Canada hiện đang phát triển các kế hoạch bắt buộc sử dụng lưới điện không phát thải ròng trên toàn quốc vào năm 2035. Đối với một số tỉnh, đặc biệt là những tỉnh hiện đang phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch (không giống như Ontario có lưới điện gần 90% sạch), điều này sẽ đòi hỏi một sự chuyển hướng lớn sang sản xuất năng lượng sạch.
Hạt nhân có vị thế tốt để giúp thu hẹp khoảng trống sản xuất này. Mặc dù ban đầu nó rất tốn kém, nhưng nó cung cấp một nguồn năng lượng không carbon, hiệu quả và chi phí cố định có thể là vô giá khi Canada cố gắng cân bằng phiên bản bộ ba bất khả thi về năng lượng của chính mình: đó là cung cấp năng lượng 1) sẵn có và đáng tin cậy, 2) giá cả phải chăng và dễ tiếp cận, và 3) bền vững với môi trường.
Nguồn tin: xangdau.net
