CÆ¡ chế cho phép các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối được quyá»n Ä‘iá»u chỉnh giá trong biên Ä‘á»™ cho phép vẫn bất lợi cho ngÆ°á»i tiêu dùng.
Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng vừa trình Chính phủ dá»± thảo nghị định má»›i vá» kinh doanh xăng dầu, nhằm khắc phục những vÆ°á»›ng mắc, hạn chế trong nghị định cÅ©, Ä‘Æ°a giá xăng dầu theo kịp thị trÆ°á»ng. Tuy nhiên, theo các chuyên gia kinh tế, vẫn còn má»™t số Ä‘iểm chÆ°a hợp lý cần nghiên cứu tháºn trá»ng. Cụ thể là cÆ¡ chế cho phép các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối được quyá»n Ä‘iá»u chỉnh giá trong biên Ä‘á»™ cho phép. Nhiá»u ý kiến cho rằng Ä‘iá»u này sẽ có lợi cho doanh nghiệp, trong khi Ä‘ó ngÆ°á»i tiêu dùng lại chịu thua thiệt...
Doanh nghiệp tá»± định giá trong biên Ä‘á»™ từ 0-5% là trái vá»›i Luáºt giá
Má»™t trong những Ä‘iểm má»›i của dá»± thảo Nghị định thay thế Nghị định 84 vá» kinh doanh xăng dầu là giao quyá»n Ä‘iá»u chỉnh giá cho doanh nghiệp trong biên Ä‘á»™ cho phép. Cụ thể khi giá cÆ¡ sở tăng 5% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành, doanh nghiệp đầu mối xăng dầu được chủ Ä‘á»™ng tăng giá bán lẻ tÆ°Æ¡ng ứng. Nếu giá cÆ¡ sở tăng từ 5 -8%, doanh nghiệp phải gá»i đăng ký giá tá»›i liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng. NhÆ°ng nếu quá 2 ngày, mà không có phản hồi, thì doanh nghiệp cÅ©ng được quyá»n tăng giá trong biên Ä‘á»™ cho phép là 5%.
 |
| Cả nÆ°á»›c hiện có khoảng 17 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu. |
Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, cả nÆ°á»›c hiện có khoảng 17 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu. NhÆ°ng riêng Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) nắm giữ đến 50% thị phần và Ä‘ang ở vị trí thống lÄ©nh thị trÆ°á»ng. Cho nên, quy định cho doanh nghiệp tá»± định giá trong phạm vi 5% là trái vá»›i phÆ°Æ¡ng thức quản lý vá» giá của ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng.
Ông Ngô Trí Long phân tích: “Trong Luáºt giá, đối vá»›i thị trÆ°á»ng, sản phẩm còn chÆ°a có cạnh tranh thá»±c sá»±, còn Ä‘á»™c quyá»n thì Nhà nÆ°á»›c phải dùng các hình thức định giá trần, định giá sàn, khung giá. Trên thị trÆ°á»ng xăng dầu hiện nay, vẫn còn hiện tượng má»™t doanh nghiệp vẫn giữ vị trí thống lÄ©nh thị trÆ°á»ng, hay còn có hiện tượng Ä‘á»™c quyá»n nhóm thì việc giao cho má»™t doanh nghiệp tá»± quyá»n định giá trong biên Ä‘á»™ từ 0-5% là trái vá»›i Luáºt giá và phản nguyên tắc quản lý giá trong cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng, có thể sẽ lặp lại “bánh xe cÅ©” của nghị định 84 Ä‘ã ban hành, gây những hệ lụy hay thiệt thòi cho ngÆ°á»i tiêu dùng, đồng thá»i dành lợi thế cho doanh nghiệp Ä‘á»™c quyá»n.”
Nhiá»u chuyên gia kinh tế cÅ©ng cho rằng, chỉ khi trên thị trÆ°á»ng có cạnh tranh thá»±c sá»± thì má»›i cho doanh nghiệp tá»± quyết định. Chẳng hạn nhÆ° thị trÆ°á»ng viá»…n thông hiện nay có sá»± tham gia của Mobifone, Vinaphone, Viettel…má»—i doanh nghiệp có thị phần ngang nhau, giá cả cạnh tranh và ngÆ°á»i tiêu dùng được hưởng lợi.
Quay trở lại thị trÆ°á»ng xăng dầu, trong Nghị định 84 cÅ©, khi giá cÆ¡ sở tăng 7% thì doanh nghiệp được Ä‘iá»u chỉnh giá, còn trong Nghị định má»›i thì Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Ä‘á» xuất giảm biên Ä‘á»™ xuống 5%, dÆ° luáºn tá» ra lo ngại có thể xảy ra hiện tượng doanh nghiệp lợi dụng biên Ä‘á»™, chia nhá» các đợt tăng giá để được tăng giá nhiá»u. Việc trao quyá»n tá»± quyết giá xăng dầu cho doanh nghiệp dá»… dàng nhÆ° váºy có thể dẫn tá»›i tình trạng doanh nghiệp dùng vị trí thống lÄ©nh của mình thao túng thị trÆ°á»ng, làm giá hoặc tạo sức ép vá» giá vá»›i các doanh nghiệp khác.
Vá» vấn Ä‘á» này, ông Nguyá»…n Xuân Chiến, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng khẳng định, Ä‘iá»u hành giá xăng dầu hiện nay được thá»±c hiện nhất quán theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng, mặc dù cần phải từng bÆ°á»›c hÆ°á»›ng tá»›i thị trÆ°á»ng hoàn chỉnh.
Theo dá»± thảo má»›i, Nhà nÆ°á»›c để cho doanh nghiệp tá»± quyết định giá trong biên Ä‘á»™ 5%... NhÆ°ng Ä‘iá»u Ä‘ó không thể hiện tính “xin - cho” mà hÆ°á»›ng tá»›i Ä‘iá»u hành xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng.
Cần áp giá trần cho xăng dầu
TrÆ°á»›c lo ngại, giảm biên Ä‘á»™ xuống 5% sẽ tạo ra lá»— hổng giúp doanh nghiệp lợi dụng biên Ä‘á»™, xé lẻ các đợt tăng giá để được tăng giá nhiá»u nhất có thể - trái vá»›i nguyên tắc quản lý giá và nguy cÆ¡ nghị định xăng dầu má»›i lần này sẽ là bÆ°á»›c thụt lùi so vá»›i Nghị định 84, ông Nguyá»…n Xuân Chiến cho biết:
“Nhà nÆ°á»›c không bù lá»— cho doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu. Theo dá»± thảo má»›i, Nhà nÆ°á»›c để cho doanh nghiệp tá»± quyết định giá trong biên Ä‘á»™ 5%... NhÆ°ng không phải doanh nghiệp muốn làm gì thì làm, mà có sá»± giảm sát, kiểm tra của các cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c có liên quan. Dá»± thảo nghị định má»›i hoàn toàn không nặng mang tính “xin - cho”, vì việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu hiện nay Ä‘ang được thá»±c hiện nhất quán theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng, mặc dù cần phải từng bÆ°á»›c hÆ°á»›ng tá»›i thị trÆ°á»ng hoàn chỉnh.”
Theo các chuyên gia kinh tế, việc trao quyá»n định giá cho doanh nghiệp dùtrong biên Ä‘á»™ 5% và có sá»± giám sát của cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c cÅ©ng chÆ°a thá»±c sá»± thuyết phục. Bởi thá»±c tế thá»i gian qua cho thấy, giá xăng dầu tăng thì nhanh, giảm thì cháºm. Má»—i lần Ä‘á» nghị tăng giá, doanh nghiệp Ä‘á»u viện đủ lý do. Phần lá»›n Ä‘á» xuất tăng giá của doanh nghiệp xăng dầu được cÆ¡ quan quản lý chấp nháºn.
Má»™t số chuyên gia Ä‘á» xuất, nên chăng cần áp giá trần cho xăng dầu. Dá»±a trên công thức giá cÆ¡ sở, thuế, lợi nhuáºt định mức, chi phí kinh doanh, quỹ bình ổn sẽ tính được giá trần. Doanh nghiệp cạnh tranh dÆ°á»›i mức giá trần này. Äiá»u Ä‘ó góp phần hạn chế tăng giá quá mức cho phép, gây thiệt hại cho ngÆ°á»i tiêu dùng./.
Nguồn tin: VOV
