Äây là ý kiến cá»§a luáºt sư Trần Hữu Huỳnh khi trả lá»i phá»ng vấn phóng viên NTNN.
Thưa ông, vá»›i vị trí thống lÄ©nh cá»§a Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) trong ngành xăng dầu thì việc cho DN được tá»± định giá trong phạm vi 5% có vi phạm Luáºt Cạnh tranh không?
- Petrolimex hiện chiếm vị trí thống lÄ©nh thị trưá»ng xăng dầu không có gì phải bàn cãi rồi. Tuy nhiên, há» không thể bị liệt vào diện DN độc quyá»n vá» giá được. Lý do hỠđược định giá xăng dầu trong khuôn khổ, trong khung giá mà Nhà nước cho phép, luáºt pháp cá»§a VN cho phép, ở Ä‘ây, dá»± kiến theo nghị định má»›i là 5%. Do váºy, nếu nói há» vi phạm Luáºt Cạnh tranh, cụ thể là vá» giá thì không chính xác lắm.
Nhưng nếu Petrolimex tăng hay giảm giá thì các DN xăng dầu khác không thể không theo vì thị phần cá»§a há» quá lá»›n, như váºy Ä‘âu có giá thị trưá»ng vá»›i xăng dầu, thưa ông?
- Vá»›i vị trí thống lÄ©nh thì chắc chắn khó tránh được việc giá xăng dầu sẽ váºn động như váºy. Do váºy, tôi cho rằng, trước khi để cho DN quyá»n tá»± quyết giá xăng dầu thì trước hết phải phi táºp trung hóa Petrolimex. Hiện táºp Ä‘oàn này quá to. Nếu chúng ta cho quyá»n tá»± quyết vá» giá cho DN thì quản lý cá»§a Nhà nước kiểu gì cÅ©ng không hiệu quả. Nhà nước sẽ không thể nào giám sát, kiểm tra được sá»± thống lÄ©nh cá»§a DN Ä‘ã có trên thị trưá»ng. Lá»—i này không phải do Nhà nước mà do sá»± thống lÄ©nh DN mà ra.
Ông có thể nói rõ hÆ¡n việc "phi táºp trung hóa Petrolimex" là như thế nào không?
- Có nghÄ©a cần "chẻ" Petrolimex ra làm vài DN có thị phần như nhau, đừng để má»™t Petrolimex vá»›i thị phần xăng dầu chiếm tá»›i 50-60% như váºy. Giống như viá»…n thông, các ông lá»›n như Mobifone, Vinaphone, Viettel... má»—i DN có má»™t thị phần ngang nhau thì lúc Ä‘ó giá sẽ tá»± nhiên có sá»± cạnh tranh. Thị trưá»ng viá»…n thông Ä‘ã cho thấy bài há»c rất rõ, giá viá»…n thông cá»§a VN hiện rất cạnh tranh và rẻ vô cùng, nông dân cÅ©ng có thể dùng Ä‘iện thoại thoải mái.
Tôi cho thị trưá»ng xăng dầu cá»§a VN cÅ©ng hoàn toàn có thể cạnh tranh, giá lên xuống theo giá thị trưá»ng nếu chúng ta mạnh dạn cải tổ.
Váºy theo ông, để "mạnh dạn cải tổ" thì chúng ta cần phải làm gì?
- Chúng ta chỉ cần vài DN lá»›n nháºp khẩu vá»›i hàng trăm cá»a hàng trá»±c thuá»™c vài DN lá»›n như thế. Cứ để giá xăng dầu lên xuống theo thị trưá»ng. DN nào nháºp hàng rẻ hÆ¡n thì bán rẻ hÆ¡n. Nhà nước chỉ kiểm tra, can thiệp Ä‘úng việc cá»§a Nhà nước, còn để DN tá»± cạnh tranh, DN nào giá»i thì sống, kém thì chết.
DN nào lá»— thì giải thể, bán hoặc sáp nháºp... Vá»›i cÆ¡ chế như thế buá»™c DN phải quản lý tốt để tá»± cạnh tranh... Chúng ta đừng để Petrolimex gần như độc quyá»n vá» kinh doanh xăng dầu, phải “chẻ” Petrolimex ra. Ban đầu Nhà nước có thể có các chính sách há»— trợ cho các DN nhưng sau Ä‘ó sẽ để các DN tá»± lá»›n mạnh, mở rá»™ng hoạt động và cạnh tranh. Giá xăng dầu có thể khác nhau, cÆ¡ quan quản lý chỉ kiểm tra, giám sát việc chấp hành giá cá»§a các DN, xem có sá»± thông đồng, làm giá trong kinh doanh xăng dầu hay không. Làm được như váºy, thì việc ra má»™t nghị định má»›i vá» xăng dầu sẽ đơn giản Ä‘i nhiá»u và ít bị tranh luáºn
Nguồn: Dân Việt