Nghị định 83/2014/NĐ-CP (viết tắt là Nghị định 83) về kinh doanh xăng dầu của Chính phủ ban hành có hiệu lá»±c từ 1/11/2014 khắc phục những bất cập trong kinh doanh xăng dầu và minh bạch về giá… Tuy nhiên, vẫn có nhiều ý băn khoăn khi Nghị định 83 trao quyền cho doanh nghiệp trong việc Ä‘iều chỉnh tăng giảm giá bán lẻ xăng dầu…

Cá»­a hàng xăng dầu của Công ty CP Xăng dầu Thụy DÆ°Æ¡ng

- Để bạn đọc hiểu rõ hÆ¡n về vấn đề trên, cùng vá»›i ý kiến bày tỏ của doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu, phóng viên Báo Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã phỏng vấn ông Trịnh Văn Phượng- Chủ tịch Há»™i đồng quản trị Công ty cổ phần Xăng dầu Thụy DÆ°Æ¡ng.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 83 về kinh doanh xăng dầu thay thế Nghị định 84/2009/NĐ-CP, tuy nhiên, còn nhiều ý kiến phản ánh nghị định này vẫn dành nhiều Æ°u ái cho DN kinh doanh xăng dầu. Tuy không phải là DN đầu mối nhập khẩu xăng dầu, nhÆ°ng là người có kinh nghiệm trong lÄ©nh vá»±c kinh doanh xăng dầu, quan Ä‘iểm của ông về vấn đề này ra sao?

Tôi cho rằng, dÆ° luận nhiều khi không công bằng vá»›i ngành xăng dầu, nhiều năm ngành xăng dầu gặp rất nhiều khó khăn, bởi vì giá thế giá»›i liên tục tăng. Trong khi, Việt Nam luôn muốn giữ ổn định giá bán lẻ nên suốt từ năm 2003 đến nay hầu nhÆ° ngành xăng dầu không có lợi nhuận, mà chỉ đủ chi phí tối thiểu nhÆ° lÆ°Æ¡ng, văn phòng, Ä‘iện, nÆ°á»›c… Nếu nói xăng dầu lãi nhiều thì phải nhìn nhận từ những thập ká»· 90 của thế ká»· trÆ°á»›c, khi Ä‘ó ngành xăng dầu còn khá “hot”. NhÆ°ng trải qua gần 3 thập ká»· tá»›i nay rất khó khăn, và hiện cÅ©ng chÆ°a có gì thay đổi, vì thá»±c sá»± không có lợi nhuận nên không mấy nhà đầu tÆ° mặn mà đầu tÆ° xây dá»±ng thêm cây xăng má»›i nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây.

Ông Trịnh Văn Phượng- Chủ tịch Há»™i đồng quản trị Công ty CP xăng dầu Thụy DÆ°Æ¡ng.

ThÆ°a ông, tại sao nói kinh doanh xăng dầu không có lợi nhuận, nhÆ°ng có những DN kinh doanh xăng dầu vẫn công bố lãi ngàn tá»· đồng?

Đơn cá»­ nhÆ° Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), là má»™t DN lá»›n chiếm khoảng 50% thị phần xăng dầu trên cả nÆ°á»›c nhÆ°ng phải chia sẻ cho các công ty con bao phủ tá»›i 63 tỉnh, thành phố, nên nếu có lãi tá»›i 1.000 tá»· đồng/năm vẫn không thấm vào Ä‘âu. Vì con số lãi Ä‘ó Ä‘ã bao gồm tất các công ty con trá»±c thuá»™c, nên khi chia lẻ cho 63 công ty thì lãi suất Ä‘em lại quá nhỏ so vá»›i má»™t công ty tÆ° nhân sản xuất, kinh doanh lÄ©nh vá»±c khác chỉ vá»›i quy mô bình thường, má»—i năm cÅ©ng có thể Ä‘em lại lợi nhuận hàng ngàn tá»· đồng cho họ.

Mặt khác, chúng ta chÆ°a nhìn thấy cái “tiêu cá»±c” của kinh doanh xăng dầu, vì má»—i khi trượt giá có thể má»—i ngày lá»— tá»›i vài trăm tá»· đồng. Ví nhÆ° Petrolimex có những lúc công bố lá»— tá»›i 900 tá»· đồng/tháng vì phải bù lá»— do trượt giá, nguyên nhân do giá thế giá»›i tăng nhÆ°ng chúng ta phải thá»±c hiện bình ổn thị trường, phải giữ giá, phải má»™t số ngày sau má»›i được tăng nên dẫn tá»›i thua lá»—.

Nên phải khẳng định rằng, kinh doanh xăng dầu lãi rất ít và chủ yếu nhờ vào giao thời do giá thế giá»›i xuống Ä‘á»™t xuất, lúc này giá bán trong nÆ°á»›c lại chÆ°a thể giảm song song vá»›i giá thế giá»›i, do phải thá»±c hiện theo chính sách trong nÆ°á»›c quy định. Do Ä‘ó, DN kinh doanh xăng dầu phải chờ 15 ngày sau má»›i giảm giá bán- Ä‘iều này Ä‘ã làm nên lợi nhuận, nhÆ°ng may mắn này lại khoảng 3 năm má»›i có được má»™t lần nên vẫn không thể bù đắp những khi thua lá»— lá»›n thường xuyên xảy ra.

Theo ông, khi Nghị định 83 thá»±c thi, những bức xúc của người dân về thị trường xăng dầu có được giải quyết?

Tôi cho rằng, Nghị định 83 Ä‘i vào thá»±c thi rất hay ở chá»—, nhÆ° vừa qua giá xăng dầu thế giá»›i lên hay xuống 200 hay 300 đồng/lít thì giá trong nÆ°á»›c cÅ©ng được Ä‘iều chỉnh, thậm chí có những lúc còn Ä‘iều chỉnh có hÆ¡n 100 đồng/lít- chính Ä‘iều này sẽ “tiến gần” đến thị trường. Bởi vì, khi giá thế giá»›i tăng thì giá trong nÆ°á»›c cÅ©ng Ä‘iều chỉnh, thậm chí cả vá»›i biên Ä‘á»™ quá nhỏ. Nếu tính từ Singapore về Việt Nam trong khoảng 7 ngày tính cả thời gian vận chuyển, nhập kho…, khi Ä‘ó giá bán trong nÆ°á»›c được Ä‘iều chỉnh ngang giá thế giá»›i và sẽ loại bỏ được những doanh nghiệp chỉ ôm hàng hóa từ các tầu, các kho hàng. Đây là việc làm rất tích cá»±c, nhằm tiến tá»›i mang tính chất cÆ¡ chế thị trường, khi Ä‘ó người dân không còn thắc mắc vì giá sát vá»›i giá thế giá»›i vì do biên Ä‘á»™ quá nhỏ.

Mặt khác, quan Ä‘iểm trÆ°á»›c Ä‘ây khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng, phải chờ thuế xăng dầu trở về bằng 0 khi Ä‘ó xăng dầu trong nÆ°á»›c má»›i được phép tăng. NhÆ°ng nếu chờ đến khi thuế về bằng 0 khi Ä‘ó các DN kinh doanh xăng dầu chắc chắn lá»—.

Liên quan tá»›i quỹ bình ổn (BOG) xăng dầu, nhiều ý kiến cho rằng, khi quyền Ä‘iều hành giá xăng dầu thuá»™c Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng quản lý thì khó tránh khỏi tình trạng “vừa Ä‘á bóng vừa thổi còi” và nên chuyển Quỹ cho Kho bạc Nhà nÆ°á»›c quản lý quỹ này. Quan Ä‘iểm của ông về vấn đề này nhÆ° thế nào?

Theo tôi, giá bình ổn chỉ xuất phát do biên Ä‘á»™ lên giá của nhà nÆ°á»›c, vì trÆ°á»›c Ä‘ây thời gian chờ bình ổn giá quá lâu. Ví dụ: giá dầu thế giá»›i lên rất cao, nhÆ°ng trong nÆ°á»›c chÆ°a lên giá mà muốn giữ sá»± bình ổn, nên có lúc muốn trích quỹ BOG để xá»­ lý và giữ bình ổn cho giá thị trường, nên quỹ BOG rất cần thiết.

Tuy nhiên, từ quỹ này xã há»™i Ä‘ã gây nhiều sá»± nghi ngờ, trong khi lợi ích thá»±c sá»± mang lại cho người tiêu dùng nhÆ°ng nhiều người không hiểu nên Ä‘ã tạo dÆ° luận xấu cho quỹ bình ổn.

NhÆ°ng nay Ä‘ã có Nghị định 83 thay thế nghị định cÅ© thì giá xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ã gần bám sát xu hÆ°á»›ng giá xăng dầu thế giá»›i, Ä‘ã Ä‘iều chỉnh theo biên Ä‘á»™ 200 hay 300 đồng/lít xăng, thậm chí 100 đồng nhỏ cÅ©ng Ä‘iều chỉnh thì không cần thiết phải có quỹ BOG. Nên chăng, nếu có bình ổn thì tốt nhất xá»­ lý theo cách, nhÆ°: quy định của Nhà nÆ°á»›c thu thuế 10% Bá»™ Tài chính thu là bắt buá»™c, nhÆ°ng thay bằng quỹ bình ổn thì thu thêm 0,05%, vậy tổng là 10,05%. Số tiền thu thêm 0,05% chốt lại và giao Kho bạc Nhà nÆ°á»›c để có má»™t khoản và đến má»™t mức nào Ä‘ó bù đắp trong thời gian khoảng 10 đến 15 ngày, phòng khi giá thế giá»›i tăng Ä‘á»™t biến quá cao thì cần Ä‘iều chỉnh khi Ä‘ó má»›i cần sá»­ dụng tá»›i quỹ Ä‘ó.

Nghị định 83 cho phép DN kinh doanh xăng dầu tăng giá dÆ°á»›i 3% mà không cần phải đề suất vá»›i cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c, quy định này có dá»… dẫn tá»›i tình trạng các doanh nghiệp "bắt tay" cùng tăng giá hoặc cùng giảm giá hay không?

Tôi khẳng định không ai bắt tay nhau, bởi Ä‘ã là doanh nghiệp kinh doanh cùng mặt hàng có thể bằng mặt nhÆ°ng không bằng lòng, nên không thể có chuyện bắt tay nhau .

Tôi thấy má»™t số báo chí chÆ°a công bằng vá»›i ngành xăng dầu và mang tính suy diá»…n nhiều hÆ¡n. Chúng ta hãy nhìn lại mặt bằng chung, trÆ°á»›c Ä‘ây nhiều người chen nhau vào làm việc trong ngành xăng dầu. NhÆ°ng hiện nay, lao Ä‘á»™ng trong ngành xăng dầu Ä‘ã chuyển việc rất nhiều, nhất là những người bán xăng dầu, gần nhÆ° thất nghiệp không còn việc gì làm má»›i chịu Ä‘i bán xăng dầu. Vì thu nhập của ngành xăng dầu ngày nay rất khiêm tốn, do lãi quá thấp.

Đơn cá»­, các đại lý lấy xăng dầu của đại lý chỉ được chiết khấu 650 đồng/lít, trong Ä‘ó chÆ°a kể tá»›i chi phí vận chuyển. Trong khi, trả lÆ°Æ¡ng công nhân bán xăng dầu Ä‘ã mất khoảng 90 đồng/lít, lượng công nhân phục vụ cho bán lẻ rất lá»›n, má»—i cây xăng phải có khoảng 14 đến 16 người để thay ca bán, cá»™ng vá»›i Ä‘ó còn các chi phí thuê địa Ä‘iểm, Ä‘iện, nÆ°á»›c, văn phòng, lãi vay ngân hàng... Vì thế, nếu má»™t cây xăng má»—i tháng không bán được từ 250m3 xăng dầu trở lên thì coi nhÆ° cây xăng Ä‘ó lá»—. Mà số cây xăng bán được trên mức Ä‘ó rất ít, nên hầu nhÆ° kinh doanh xăng dầu không có lãi.

Xin cảm Æ¡n ông!

Nguồn tin: Baocongthuong