Thông tin lÆ°Ì£c lÆ°Æ¡Ì£ng công an kinh tế TP HaÌ€ NôÌ£i bắt khẩn cấp má»™t chủ cây xăng móc túi khách haÌ€ng hÆ¡n 120 triêÌ£u Ä‘ôÌ€ng/tháng vaÌ€o chiêÌ€u 27-7 Ä‘ã laÌ€m cho nhiều người giâÌ£t miÌ€nh. Ông Nguyễn Nam Vinh, Chủ nhiêÌ£m Văn phoÌ€ng phía Nam - HôÌ£i Tiêu chuẩn vaÌ€ bảo vêÌ£ ngÆ°Æ¡Ì€i tiêu duÌ€ng ViêÌ£t Nam, đề nghị các cÆ¡ quan chức năng cần kiểm tra thÆ°Æ¡Ì€ng xuyên vaÌ€ Ä‘ôÌ£t xuất các cây xăng để kịp thời ngăn chặn nạn gian lận.

Đã cảnh báo từ lâu

. Rất nhiều người lo ngại không chỉ có má»—i cây xăng trên mà còn có nhiều cây xăng khác trên cả nÆ°á»›c Ä‘ang ăn gian nhÆ°ng chÆ°a bị phát hiện. Ông nghÄ© sao về việc này?

+ Xăng dâÌ€u laÌ€ mặt haÌ€ng thiết yếu Ä‘ối với sản xuất vaÌ€ Ä‘Æ¡Ì€i sống. Để Ä‘áp ứng nhu câÌ€u tiêu thuÌ£ nhiên liêÌ£u rất lá»›n của xã há»™i, nhiêÌ€u doanh nghiêÌ£p cung ứng xăng dâÌ€u Ä‘ã ra Ä‘Æ¡Ì€i vaÌ€ từ chá»— caÌ£nh tranh không laÌ€nh maÌ£nh Ä‘ã áp duÌ£ng các thủ thuâÌ£t gian dối nhÆ° bán xăng dâÌ€u thiếu số lÆ°Æ¡Ì£ng, hoặc bán các chủng loaÌ£i xăng dâÌ€u không Ä‘úng cấp chất lÆ°Æ¡Ì£ng.

Việc gian lâÌ£n xăng dâÌ€u bằng con chip Ä‘iêÌ£n tử lâÌ€n Ä‘âÌ€u tiên Ä‘Æ°Æ¡Ì£c phát hiêÌ£n taÌ£i TP.HCM vaÌ€ BiÌ€nh DÆ°Æ¡ng nhÆ°ng Ä‘iÌ£a phÆ°Æ¡ng kiên quyết xử lý maÌ£nh tay với vi phaÌ£m naÌ€y laÌ€ tỉnh BiÌ€nh DÆ°Æ¡ng. MôÌ£t doanh nghiêÌ£p khi biÌ£ phát hiêÌ£n gian lâÌ£n thiÌ€ ngoaÌ€i chuyêÌ£n bị xử phaÌ£t coÌ€n Ä‘Æ°Æ¡Ì£c nêu tên Ä‘ể moÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i cảnh giác. Hành vi gian lâÌ£n vêÌ€ chất lÆ°Æ¡Ì£ng vaÌ€ số lÆ°Æ¡Ì£ng của các chủ cây xăng Ä‘ã Ä‘Æ°Æ¡Ì£c há»™i chúng tôi cảnh báo hÆ¡n 10 năm nay nhÆ°ng ngaÌ€y caÌ€ng diễn tiến phức taÌ£p vaÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i tiêu duÌ€ng ngày caÌ€ng biÌ£ móc túi nhiêÌ€u hÆ¡n.

. Ông có thể nói cụ thể hÆ¡n về những thiêÌ£t haÌ£i mà người tiêu dùng phải gánh chịu?

+ Năm 2006, hôÌ£i chúng tôi có khảo sát vêÌ€ tiÌ€nh traÌ£ng thất thoát xăng dâÌ€u gây thiêÌ£t haÌ£i cho người tiêu dùng taÌ£i bốn tỉnh phía Nam vaÌ€ TP.HCM. Trong môÌ£t Ä‘Æ¡Ì£t kiểm tra vaÌ€o tháng 8-9, chúng tôi phát hiêÌ£n tình trạng gian lâÌ£n vêÌ€ Ä‘o lÆ°Æ¡Ì€ng (Ä‘ong thiếu) lên Ä‘ến 8%; tình trạng gian dối vêÌ€ chất lÆ°Æ¡Ì£ng của các loaÌ£i xăng laÌ€ 38%. Tính chung cả hai thiêÌ£t haÌ£i (số lÆ°Æ¡Ì£ng vaÌ€ chất lÆ°Æ¡Ì£ng) thiÌ€ người tiêu dùng Ä‘ã biÌ£ móc túi gâÌ€n 34 triêÌ£u USD/năm. Nếu tính cả lÆ°Æ¡Ì£ng tiêu thuÌ£ trên toaÌ€n quốc thiÌ€ số tiêÌ€n maÌ€ người tiêu dùng biÌ£ móc túi laÌ€ rất lớn.

Tại thời Ä‘iểm này, các Ä‘Æ¡n viÌ£ sản xuất vẫn tiếp tuÌ£c Ä‘Æ°a ra thị trường loaÌ£i xăng A83, taÌ£o Ä‘iêÌ€u kiêÌ£n cho các Ä‘Æ¡n viÌ£ kinh doanh pha trôÌ£n thaÌ€nh A92 Ä‘ể bán với giá của xăng A92, gây thiêÌ£t thoÌ€i cho khách haÌ€ng. Đáng nói là có nhiều cÆ¡ quan nhÆ° Tổng Công ty Petrolimex, CuÌ£c Quản lý haÌ€ng hóa, Tổng cuÌ£c Tiêu chuẩn Đo lÆ°Æ¡Ì€ng Chất lÆ°Æ¡Ì£ng vaÌ€ HôÌ£i Bảo vệ người tiêu dùng ViêÌ£t Nam Ä‘ã kiến nghiÌ£ không sản xuất loaÌ£i xăng này.

. Có thể người tiêu dùng không biết nhÆ°ng chắc chắn các cÆ¡ quan chức năng phải nắm rõ những chiêu lừa đảo của các chủ cây xăng…

+ Phổ biến nhất là việc Ä‘ong Ä‘o thiếu thông qua việc tác Ä‘ôÌ£ng trÆ°Ì£c tiếp vaÌ€o côÌ£t bÆ¡m xăng dâÌ€u. Năm 2002, cÆ¡ quan chức năng cũng Ä‘ã thống kê có hÆ¡n chuÌ£c thủ thuâÌ£t ăn cắp ở các côÌ£t bÆ¡m xăng cÆ¡ hoÌ£c vaÌ€ các côÌ£t bÆ¡m xăng Ä‘iêÌ£n tử. Trong Ä‘ó, thủ thuâÌ£t gian dối bằng bo maÌ£ch Ä‘iêÌ£n tử laÌ€ tinh vi vaÌ€ khó phát hiêÌ£n hÆ¡n cả viÌ€ nó Ä‘Æ°Æ¡Ì£c kết nối với côÌ£t bÆ¡m xăng qua hêÌ£ thống dây chaÌ£y ngâÌ€m dưới Ä‘ất Ä‘i vaÌ€o nhaÌ€ Ä‘iêÌ€u haÌ€nh. VuÌ£ vi phaÌ£m má»›i nhất được nêu ở trên laÌ€ môÌ£t Ä‘iển hiÌ€nh cuÌ£ thể.

Phải chế tài thật nặng

. Nhiều khả năng Hà Ná»™i sẽ xá»­ lý hình sá»± chủ cây xăng trên. NhÆ°ng trong má»™t số vụ vi phạm khác, dường nhÆ° các địa phÆ°Æ¡ng vẫn chÆ°a quyết liệt xá»­ lý. Có trường hợp bị phát hiện rồi bị phạt tiền nhÆ°ng sau Ä‘ó họ có tái phạm hay không thì không ai kiểm tra…

+ Giả sá»­ có nghi ngờ về chất lÆ°Æ¡Ì£ng thì người tiêu dùng cũng bó tay viÌ€ chi phí kiểm Ä‘iÌ£nh môÌ£t chỉ số octane trong xăng tÆ°Ì€ 1,2 Ä‘ến 1,5 triêÌ£u Ä‘ôÌ€ng. Nói vậy để thấy rằng các cÆ¡ quan nhaÌ€ nước phải chịu trách nhiêÌ£m chủ yếu trong việc bảo vêÌ£ quyêÌ€n lÆ¡Ì£i của ngÆ°Æ¡Ì€i dân trước tiÌ€nh traÌ£ng gian lâÌ£n xăng dầu.

Theo tôi, các cÆ¡ quan hữu quan không nên thanh tra, kiểm tra theo chu kyÌ€ viÌ€ cứ sau mỗi Ä‘Æ¡Ì£t kiểm tra thì viêÌ£c gian lâÌ£n laÌ£i caÌ€ng dữ dôÌ£i hÆ¡n. Nên tổ chức kiểm tra thÆ°Æ¡Ì€ng xuyên vaÌ€ Ä‘ôÌ£t xuất Ä‘ể các cây xăng không biết maÌ€ Ä‘ối phó.

Khi phát hiêÌ£n vi phạm, người có thẩm quyền không nên xử phaÌ£t cho có vì sẽ gây ra việc xem thÆ°Æ¡Ì€ng kỷ cÆ°Æ¡ng phép nước. Thay vào Ä‘ó phải áp dụng biện pháp chế taÌ€i thâÌ£t nặng, rút giấy phép kinh doanh vaÌ€ khởi tố hiÌ€nh sÆ°Ì£ viÌ€ Ä‘ây laÌ€ haÌ€nh vi trôÌ£m cắp có nhiêÌ€u ngÆ°Æ¡Ì€i biÌ£ thiêÌ£t haÌ£i.

. Còn việc bồi thường cho người tiêu dùng bị thiệt hại thì sao, thÆ°a ông?

+ CÆ¡ quan pháp luâÌ£t câÌ€n phải xây dÆ°Ì£ng khung pháp lý Ä‘ể Ä‘êÌ€n buÌ€ thiêÌ£t haÌ£i cho số Ä‘ông người tiêu dùng gặp tổn thất do doanh nghiêÌ£p gây ra. TiêÌ€n Ä‘êÌ€n buÌ€ naÌ€y thì không thể trả laÌ£i cho tÆ°Ì€ng khách haÌ€ng viÌ€ thiếu chứng tÆ°Ì€. NhÆ°ng nhà nÆ°á»›c có thể dùng tiền Ä‘ó khen thưởng xứng Ä‘áng cho cá nhân, Ä‘Æ¡n viÌ£ phát hiêÌ£n ra haÌ€nh vi gian lâÌ£n vaÌ€ thaÌ€nh lâÌ£p quỹ bảo vêÌ£ người tiêu dùng Ä‘ể sử duÌ£ng khi câÌ€n.

HiêÌ£n nay cách thức gian dối ngaÌ€y caÌ€ng tinh vi, khoa hoÌ£c hÆ¡n nên rất câÌ€n các nhaÌ€ khoa hoÌ£c vaÌ€o cuôÌ£c tiÌ€m ra những chÆ°Æ¡ng triÌ€nh, thiết biÌ£ chống gian lâÌ£n. Trước Ä‘ây, BôÌ£ Khoa hoÌ£c vaÌ€ Công nghêÌ£ tÆ°Ì€ng phát Ä‘ôÌ£ng viêÌ£c taÌ£o ra hôÌ£p Ä‘en, con chip… nhằm ngăn chặn naÌ£n ăn cắp xăng dâÌ€u nhÆ°ng rôÌ€i sÆ°Ì£ viêÌ£c biÌ£ bỏ quên cho Ä‘ến nay.

TrÆ°á»›c mắt, Ä‘ể hạn chế việc gian dối vêÌ€ chất lÆ°Æ¡Ì£ng, các cÆ¡ quan quản lý câÌ€n xem laÌ£i viêÌ£c phân loaÌ£i xăng có chỉ số octane quá gâÌ€n, taÌ£o khe hở cho haÌ€nh vi gian lâÌ£n thÆ°Æ¡ng maÌ£i. Rồi phải thaÌ€nh lâÌ£p ngay Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng dây nóng Ä‘ể người tiêu dùng kịp thời phản ánh vi phạm của các cây xăng.

. Xin cảm Æ¡n ông.