Từ phản biện tá»›i “truy đến cùng…”

Trong cuá»™c há»™i thảo ngày 20.9, dù chủ trì nhÆ°ng Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ cÅ©ng giữ luôn vai trò phản biện và chất vấn má»™t cách sắc sảo, giúp cho cuá»™c há»™i thảo không Ä‘i theo hÆ°á»›ng má»™t chiều vá»›i những lời kêu than lá»— của các DN. Sau cuá»™c há»™i thảo chỉ má»™t ngày, Bá»™ Tài chính Ä‘ã thành lập ba tổ kiểm tra giá nhập khẩu xăng dầu của DN. Động thái này Ä‘ã Ä‘i Ä‘úng nhÆ° cam kết của Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ: “Chúng tôi sẽ truy tá»›i cùng các DN xăng dầu đầu mối xem họ lá»— cái gì, so vá»›i Ä‘âu...”.

Sau khi giảm 500 đồng/lít vào ngày 28.6, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu lại Ä‘ang kêu lá»— nặng. Ảnh: Kỳ anh

Vấn đề là trong khi Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính khẳng định đến thời Ä‘iểm giảm giá xăng 500 đồng/lít vào ngày 26.8 thì các DN đầu mối nhÆ° Petrolimex lãi 780 đồng/lít, nhÆ°ng phía DN lại phủ nhận. Vì thế, việc tiến hành kiểm tra ngay không chỉ để làm rõ thá»±c hÆ°, mà còn để có cÆ¡ sở chính xác và nhanh chóng xác lập việc Ä‘iều hành thị trường xăng dầu theo hÆ°á»›ng công bằng và minh bạch. Điều này không có nghÄ©a là làm khó DN, mà là hÆ°á»›ng thị trường xăng dầu trở lại sá»± lành mạnh, không bị bóp giá, làm giá và kêu than về giá.

Phải truy đến cùng các yếu huyệt

Thứ nhất là phải làm rõ vì sao Petrolimex kêu lá»—, nhÆ°ng khi IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) thì lại báo cáo lãi? Câu hỏi này được Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ chất vấn và dÆ° luận cÅ©ng Ä‘ã thắc mắc nhiều, nhÆ°ng Petrolimex vẫn chÆ°a giải thích thấu Ä‘áo. Thứ hai, vì sao DN không thể hạch toán rõ lá»— lãi của từng mặt hàng? Càng nhập nhằng thì càng tạo môi trường cho sá»± thiếu minh bạch và nhập nhèm về lá»— lãi. 

Phải Ä‘i tá»›i cùng, phải hạch toán rõ sá»± lá»— lãi của từng mặt hàng, không để cho DN lấy cái lá»— của những mặt hàng khác, của những việc khác để bắt xăng dầu phải gánh chịu. Điểm thứ ba cần phải làm rõ là bao nhiêu năm qua, DN lÆ°u giữ hàng ngàn tỉ đồng từ nguồn Quỹ Bình ổn giá xăng dầu. Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ Ä‘ã mổ xẻ vấn đề này: Nếu gá»­i ngân hàng không kỳ hạn thì cÅ©ng phải có lãi. 

Trong đợt kiểm tra lần này, phải làm rõ xem DN Ä‘ã hưởng lợi bao nhiêu từ những khoản lãi suất trong nhiều năm qua. Điểm thứ tÆ° cần làm rõ, là vá»›i tình hình nền kinh tế và cÆ¡ chế Ä‘iều hành giá xăng dầu nhÆ° hiện nay liệu Ä‘ã có thể thả nổi giá xăng dầu hay chÆ°a? Sá»± Ä‘á»™c quyền DN còn Ä‘ó khi Petrolimex, Saigon Petro và PVOil Ä‘ã chiếm tá»›i 90% thị phần, trong Ä‘ó Petrolimex chiếm đến 60% thị phần, thì việc thả nổi chẳng khác nào giao cho DN tùy tiện làm giá. 

Trong khi Ä‘ó, về đại cục cần phải ổn định giá cả thị trường để kiềm chế lạm phát. Làm thế không có nghÄ©a là cố tình Ä‘i ngược lại xu thế kinh tế thị trường, mà là sá»± cân nhắc tùy vào tình hình, thời Ä‘iểm để tránh tình trạng má»™t số doanh nghiệp thao túng giá, gây hại cho nền kinh tế.