Khác hẳn vá»›i những gì mà các DN này công bố trên các phÆ°Æ¡ng tiện thông tin đại chúng hay tại các cuá»™c họp rằng việc kinh doanh của họ Ä‘ang lá»— thì kết quả thá»±c tế Ä‘ã cho thấy hoàn toàn ngược lại. Điều này cÅ©ng được ông Lê Hoàng Hải - Cục phó Cục Tài chính DN - Bá»™ Tài chính, đại diện nhóm kiểm tra khẳng định việc liên Bá»™ Ä‘iều chỉnh giảm giá bán lẻ ngày 26/8/2011 là có căn cứ vì vá»›i giá vốn hàng nhập thá»±c tế tính đến 26/8/2011, nếu DN thá»±c hiện theo mức chi phí kinh doanh để tính giá cÆ¡ sở thì hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu (trừ mặt hàng RON 95) đều có lãi.

Minh bạch hai nhiệm vụ

TrÆ°á»›c hết, cần phải khẳng định  rằng, tổ công tác của Bá»™ Tài Chính má»›i chỉ tập trung rà soát được má»™t số ná»™i dung trọng yếu trong báo cáo tài chính sáu tháng đầu năm 2011 của các DN này.

Các con số “vênh” nhau về khoản lá»—, lãi của DN báo cáo và kết quả của Ä‘oàn kiểm tra má»™t lần nữa lại cho thấy, việc “lá»— giả, lãi thật” của các DN mà dÆ° luận bấy lâu nay tốn nhiều giấy má»±c cÅ©ng có căn nguyên của nó. Đó là việc cÆ¡ chế quản lý xăng dầu hiện Ä‘ang là má»™t trong những nguyên nhân để  DN kinh doanh xăng dầu có cÆ¡ há»™i “lập lờ”. Chẳng hạn, Petrolimex, má»™t DN nhà nÆ°á»›c vừa được cổ phần hóa nhÆ°ng DN này vẫn phải đảm bảo hai nhiệm vụ, vừa đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia nhÆ°ng vẫn phải chịu sá»± lá»— lãi của cÆ¡ chế thị trường.

Các chuyên gia cho rằng việc cùng má»™t lúc phải gánh hai nhiệm vụ không phù hợp vá»›i nền kinh tế thị trường, và muốn để chuyện lá»— lãi của các DN này rõ ràng cần tách bạch chuỵện thá»±c hiện nhiệm vụ xã há»™i, chính trị ra khỏi các hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh của DN. Chắc chắn vá»›i cách làm phân chia rõ ràng này sẽ minh bạch được chuyện lá»— hay lãi của thị trường xăng dầu.

Toàn dân lá»— - đại lý lãi

HÆ¡n nữa, việc chi trả thù lao cho các đại lý của các DN này nhÆ° báo cáo Ä‘Æ°a ra cho thấy các DN chÆ°a chịu chia sẻ khó khăn cùng người dân và nhà nÆ°á»›c. Cụ thể, theo Thông tÆ° 36 Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng thì không còn quy định chi phí thù lao đại lý nữa, mà chi phí này là thỏa thuận giữa DN và đại lý và tổng đại lý. Tuy nhiên, theo Thông tÆ° 234 có quy định định mức chi phí kinh doanh để tính giá cÆ¡ sở, và định mức này Ä‘ã bao gồm thù lao đại lý trong Ä‘ó, là 600 đồng/lít đối vá»›i mặt hàng xăng, dầu. Kết quả kiểm tra thá»±c tế cho thấy, thá»±c tế DN đều vượt mức này, thậm chí thù lao đại lý còn vượt cả mức 600 đồng, có những thời Ä‘iểm chỉ hÆ¡n 100 đồng, thậm chí tá»›i 1.000 đồng.Vậy, tại sao thù lao đại lý lại biến Ä‘á»™ng nhÆ° vậy trong khi người tiêu dùng Ä‘ang chịu mức giá tăng cao.

Có thể khẳng định, do không có quy định về thu lao đại lý và chi phí kinh doanh nên DN má»›i tá»± tung tá»± tác nhÆ° vậy, Ä‘ây má»›i chỉ là quy định chi phí kinh doanh định mức để tính lãi cÆ¡ sở. Bà VÅ© Thị Mai - Thứ trưởng Bá»™ Tài chính cÅ©ng phải thừa nhận: “Trên thá»±c tế, thị trường xăng dầu Ä‘ang do DN, nhóm DN thống lÄ©nh thị trường chi phối, nếu không quy định khống chế mức này thì trong thá»±c hiện có trường hợp DN tá»± ý tăng thù lao đại lý gây lên sá»± cạnh tranh không bình đẳng giữa đại lý của DN này và DN khác để chiếm lÄ©nh thị phần”.

Và đằng sau câu chuyện đầu tÆ° tràn lan

Trong vấn đề xá»­ lý đồng vốn của DN hiện nay nhÆ° thế nào cho hiệu quả cÅ©ng là vấn đề mà các DN cần quan tâm. Theo các chuyên gia kinh tế, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, ngay bản thân vốn của các DN này cÅ©ng không mấy dÆ° dả, việc đầu tÆ° tràn lan ra ngoài là không hợp lý, dá»… gây thất thoát. Việc kinh doanh ngoài ngành không có hiệu quả sẽ tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp tá»›i hiệu quả kinh doanh của DN. Để giải quyết vấn đề này, các DN cần thoái vốn hợp lý, xây dá»±ng đề án tái cấu trúc, có kế hoạch lá»™ trình để hiệu quả, cái nào thoái vốn trÆ°á»›c, cái nào sau...không phải thoái vốn bằng mọi giá mà cần có hiệu quả.

Bên cạnh Ä‘ó, để có thể quản lý tốt lÄ©nh vá»±c xăng dầu trong thời gian tá»›i, các cÆ¡ quan quản lý Nhà nÆ°á»›c cần tăng cường quản lý, giám sát các DN đầu mối trong việc thá»±c hiện các quy định của nhà nÆ°á»›c trong kinh doanh xăng dầu theo Nghị định 84/2009/NĐ – CP và thông tÆ° số 234/2009/TT – BTC bao gồm việc duy trì dá»± trữ lÆ°u thông của các DN đầu mối, cÆ¡ chế phân bổ quota nhập khẩu xăng dầu, kiểm tra năng lá»±c tài chính cấp phép cho DN đầu mối, hoạt Ä‘á»™ng cạnh tranh trong kinh doanh xăng dầu, chấp hành các chính sách của nhà nÆ°á»›c tại các Tổng đại lý, đại lý kinh doanh xăng dầu.

Nguồn tin: (DĐDN)