Sá»± trồi lên và sụt xuống nhanh chóng cá»§a giá dầu sau cái bắt tay hợp tác ổn định thị trưá»ng dầu má» toàn cầu giữa Aráºp Xêút và Nga, liệu có phải là tín hiệu cho thấy, việc “Ä‘óng băng” sản lượng bây giá» dưá»ng như cÅ©ng không thể ảnh hưởng đến giá dầu thô?
Ngày 5-9, bên lá» Há»™i nghị Thượng đỉnh G20 ở Hàng Châu, Trung Quốc, Nga và Aráºp Xêút Ä‘ã nhất trí hành động cùng nhau, hoặc hợp tác vá»›i các nhà sản xuất khác, đồng thá»i thống nhất thành láºp má»™t nhóm giám sát chung để đưa ra các đỠxuất nhằm ngăn chặn tình trạng bất thưá»ng cá»§a giá dầu. Các thành viên quan trá»ng khác cá»§a Tổ chức các nước xuất khẩu dầu má» (OPEC) như Kuwait, các Tiểu vương quốc Aráºp thống nhất và Venezuela cÅ©ng Ä‘ã lên tiếng á»§ng há»™ sá»± hợp tác này, như má»™t tiá»n đỠcần thiết cho má»™t thá»a thuáºn Ä‘óng băng sản lượng má»›i vốn là Ä‘iá»u Ä‘ang được gần như tất cả các nước xuất khẩu dầu trên thế giá»›i chỠđợi.
Tổng thống Nga Vladimir Putin và Phó vương Aráºp Xêút Mohammed bin Salman trong cuá»™c gặp bên lá» Há»™i nghị Thượng đỉnh G20 tại Hàng Châu, Trung Quốc
Ngay sau khi tin tức tốt lành này được phát Ä‘i, giá dầu Ä‘ã tăng lên mức cao nhất trong má»™t tuần, chấm dứt chuá»—i thá»i gian 4 ngày giảm giá. Nhưng “ngày vui ngắn chẳng tày gang”, chỉ sau Ä‘ó má»™t ngày, giá dầu lại giảm mất má»™t ná»a lượng Ä‘ã tăng, bất chấp những tín hiệu tích cá»±c liên tiếp sau Ä‘ó.
Äầu tiên là tín hiệu từ Nga. Chỉ má»™t ngày sau khi Nga và Aráºp Xêút ký tuyên bố chung vá» phối hợp hành động tại Hàng Châu, Bá»™ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak tuyên bố, Nga và Aráºp Xêút Ä‘ã xem xét những công cụ khác nhau nhằm ổn định thị trưá»ng dầu má» và công nháºn rằng hiệu quả nhất trong tình hình hiện nay là “Ä‘óng băng” mức khai thác. Bá»™ trưởng Nga nói thêm, vấn đỠthá»i hạn và các tiêu chí theo phương án này sẽ được các bên thảo luáºn vào tháng 9 này tại Algeria.
Cùng ngày 6-9, tại London, Ngoại trưởng Aráºp Xêút Adel al-Jubeir tuyên bố, nước này sẽ chấp nháºn má»™t thá»a thuáºn “Ä‘óng băng” sản lượng má»›i nếu nó có sá»± tham gia cá»§a OPEC cÅ©ng như các nước xuất khẩu dầu lá»›n khác như Nga, nhưng cảnh báo thá»a thuáºn Ä‘óng băng sản lượng má»›i có thể sẽ đổ vỡ nếu như không có sá»± tham gia cá»§a Iran.
Ngay sau Ä‘ó, Chính phá»§ Iran Ä‘ã báºt Ä‘èn xanh cho việc bắt đầu thương lượng vá»›i OPEC vá» việc giảm sản lượng. Bá»™ trưởng Dầu lá»a Iran Bijan Zanganeh Ä‘ã gặp Tổng thư ký OPEC Mohammed Barkindo tại thá»§ Ä‘ô Tehran và phát Ä‘i cam kết, Tehran sẽ á»§ng há»™ bất cứ biện pháp nào có thể giúp ổn định giá dầu thô trong khoảng 50-60USD/thùng.
Giá»›i quan sát cho rằng, lý do khiến Iran chấp nháºn tham gia má»™t thá»a thuáºn “Ä‘óng băng” sản lượng má»›i má»™t cách sốt sắng, sau khi Ä‘ã từ chối tại há»™i nghị Doha vào tháng 4 năm nay, là vì nước này Ä‘ã đạt đến mức sản lượng ở thá»i Ä‘iểm trước khi các lệnh cấm váºn cá»§a phương Tây có hiệu lá»±c là 4 triệu thùng/ngày. Trước Ä‘ây, Iran từ chối tham gia thá»a thuáºn Doha là do nước này yêu cầu đạt được mức sản lượng khai thác 4 triệu thùng/ngày trước khi Ä‘óng băng sản lượng, nhưng Aráºp Xêút Ä‘ã từ chối và thá»a thuáºn tan vỡ. Nhưng giá» Ä‘ây, khi Tehran Ä‘ã đạt được sản lượng yêu cầu, thì Ä‘iá»u quan trá»ng nhất vá»›i nước này là giá dầu trên thế giá»›i phải ổn định ở mức 50-60USD/thùng.
Như váºy, các Ä‘iá»u kiện cần thiết cho má»™t thá»a thuáºn “Ä‘óng băng” sản lượng má»›i Ä‘ã có đủ: Thái độ cầu thị từ phía Iran, sá»± sẵn sàng từ Nga và Aráºp Xêút cùng các nước thành viên khác cá»§a OPEC. Ấy váºy mà giá dầu vẫn không có đủ niá»m tin để tăng. Vì sao váºy?
Nga và Aráºp Xêút có lẽ là hai nước khai thác dầu quan trá»ng nhất trên hành tinh. Aráºp Xêút là nhà lãnh đạo trên thá»±c tế cá»§a OPEC sừng sá», Ä‘ã chi phối thị trưá»ng năng lượng toàn cầu hÆ¡n 50 năm qua. Trong khi Nga, cùng vá»›i Mỹ, là má»™t trong hai nước khai thác dầu lá»›n nhất không thuá»™c OPEC. Không ai phá»§ nháºn được những gì mà hai quốc gia này làm - liên quan đến chính sách dầu - có ảnh hưởng sâu rá»™ng trên thị trưá»ng. CÅ©ng không ai phá»§ nháºn được sá»± cầu thị hiện tại cá»§a Iran có ý nghÄ©a như thế nào, khi mà Aráºp Xêút “vui” hay “giáºn” là phụ thuá»™c vào thái độ cá»§a Tehran.
Nhưng vấn đỠlà ở chá»— giá»›i đầu tư Ä‘ã chứng kiến quá nhiá»u hứa hẹn vá» những sá»± hợp tác như váºy.
Chẳng hạn, hồi tháng 8 vừa qua, Bá»™ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak nói vá»›i má»™t tá» báo Aráºp: “Liên quan đến sá»± hợp tác vá»›i Aráºp Xêút, các cuá»™c đối thoại giữa hai nước chúng tôi Ä‘ang phát triển má»™t cách hữu hình, cho dù trong khuôn khổ cá»§a má»™t cấu trúc Ä‘a phương hay trên cấp độ song phương”. Lá»i nói này cá»§a ông Novak cÅ©ng Ä‘ã khiến giá dầu cÅ©ng Ä‘ã báºt tăng vào thá»i Ä‘iểm Ä‘ó. Nhưng sau Ä‘ó Nga và Aráºp Xêút vẫn bÆ¡m dầu ở mức ká»· lục và giá dầu lại giảm.
Tóm lại, mặc dù cái bắt tay giữa Nga và Aráºp Xêút ở Hàng Châu là má»™t bước Ä‘i tích cá»±c, nhưng qua nhiá»u lần mừng hụt, giá»›i thương nhân giá» Ä‘ã trở nên cảnh giác. Nói cách khác, như nhà phân tích năng lượng Amrita Sen, “thị trưá»ng Ä‘ang trở nên mệt má»i vá»›i các cuá»™c thảo luáºn và bây giá» muốn xem các ông lá»›n sẽ hành động thế nào”.
Nguồn tin: Petrotimes