- Dầu mỏ là mặt hàng quan trọng nhất ảnh hưởng tá»›i tình hình địa chính trị quốc tế hiện nay và bất kỳ sá»± thay đổi nào về cÆ¡ cấu thị trường đều sẽ có ảnh hưởng ở quy mô toàn thế giá»›i.

Theo hãng tin Bloomberg hôm 1/12, giá dầu Ä‘ã giảm 37% trong năm nay và về lý thuyết, hoạt Ä‘á»™ng sản xuất dầu vẫn tiếp tục cho đến khi giá thành thấp hÆ¡n chi phí khai thác hằng ngày.

Gặp sốc là sốt

Có dá»± báo cho rằng giá dầu có thể giảm từ gần 70 USD/thùng hiện nay xuống 40 USD hoặc thấp hÆ¡n, Ä‘iều từng xảy ra trong cuá»™c khủng hoảng tài chính năm 2008. “Giá dầu có thể tụt xuống 30-40 USD/thùng. Nó từng ở mức 35 USD/thùng trong thời gian rất ngắn hồi năm 2008” - ông Murray Edwards, Chủ tịch Công ty Canadian Natural Resources Ltd, nói vá»›i báo Canada Post má»›i Ä‘ây.

Đầu tháng 10/2014, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Ä‘ã tính đến việc Ä‘iều gì sẽ xảy ra đối vá»›i nền kinh tế thế giá»›i nếu cuá»™c khủng hoảng ở Iraq tạo ra má»™t cú sốc về giá dầu. Trong khi các tay súng thuá»™c tổ chức Nhà nÆ°á»›c Hồi giáo Iraq (IS) tá»± xÆ°ng tăng cường mở rá»™ng quyền kiểm soát ở phía bắc Iraq, IMF Ä‘ã lo lắng giá dầu có thể sẽ tăng mạnh 20%, dẫn đến GDP toàn cầu có thể giảm 0,5 - 1,5% Ä‘iểm phần trăm. Giá cổ phiếu ở các quốc gia phát triển có thể sẽ giảm khoảng 3 - 7% và lạm phát sẽ tăng ít nhất là 0,5 Ä‘iểm phần trăm.

Việc giá dầu duy trì ở mức thấp trong má»™t khoảng thời gian sẽ gây nhiều khó khăn cho những nÆ°á»›c sản xuất nhiều dầu mỏ, đặt biệt, những nÆ°á»›c Ä‘ang sống nhờ vào nguồn thu từ xuất khẩu dầu khí sẽ sốc mạnh, nhất là Nga, Iran, Venezuela...

Theo tính toán hồi tháng 10 của IMF, Iran và Nga cần giá dầu lần lượt ở 136 và 101 USD/thùng để cân bằng ngân sách. Con số này vá»›i Venezuela và Nigeria là 120 USD/thùng. Ngoài ra, má»™t số “đại gia” nhÆ° Kuwait, Qatar, Các Tiểu VÆ°Æ¡ng quốc Ả Rập Thống nhất... có thể bị lá»— nếu giá dầu xuống dÆ°á»›i 70 USD/thùng.

Vá»›i việc dầu khí chiếm 68% tổng kim ngạch xuất khẩu và Ä‘óng góp 50% ngân sách liên bang, giá»›i phân tích cho rằng Nga đặc biệt dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng khi giá dầu không ngừng Ä‘i xuống. Theo họ, Moscow không còn dá»±a được vào nguồn thu này để giải cứu nền kinh tế Ä‘ang bị các biện pháp trừng phạt của phÆ°Æ¡ng Tây “gây khó dá»…”.

Tại Iran, dầu mỏ là nguồn thu ngoại tệ chủ chốt. Dá»± kiến nguồn thu từ dầu thô sẽ thiếu hụt 8%-10% vì ngân sách Ä‘ã được tính toán trên cÆ¡ sở giá dầu 100 USD/thùng. Đối vá»›i Venezuela, tình hình cân đối ngân sách Ä‘ang trở nên trầm trọng và có thể mất khả năng chi trả do giá dầu giảm. Nigeria cÅ©ng rÆ¡i vào tình hình tÆ°Æ¡ng tá»± khi dầu thô chiếm 83% kim ngạch xuất khẩu và 70% nguồn thu ngân sách.

“Ấm” hÆ¡n nhờ cÆ¡n sốc

Theo Ä‘ánh giá của báo The Economist (Anh), má»™t khi giá dầu thô giảm, các nÆ°á»›c nhập khẩu dầu thô sẽ hưởng lợi đầu tiên.

Ước tính Trung Quốc là nÆ°á»›c nhập khẩu dầu thứ hai thế giá»›i sẽ tiết kiệm được 60 tỉ euro má»—i năm. Nếu giá dầu ở mức 85 USD/thùng, Liên minh châu Âu chỉ phải chi dÆ°á»›i 400 tỉ euro thay vì 500 tỉ euro má»—i năm.

Khi giá dầu thô giảm, giá chất đốt xăng dầu giảm theo. Từ Ä‘ó, các phÆ°Æ¡ng tiện vận chuyển giảm cÆ°á»›c kéo theo nhiều mặt hàng giảm giá. Báo Le Monde (Pháp) ghi nhận lúc Ä‘ó sức mua của các há»™ gia Ä‘ình sẽ được kích thích.

Nhiều nền kinh tế châu Âu Ä‘ang nhập khẩu dầu nên giá dầu giảm nhiều khả năng sẽ thúc đẩy kinh tế tăng trưởng, dù không nhiều. Giá năng lượng rẻ hÆ¡n sẽ giảm chi phí của ngành công nghiệp trong lúc người tiêu dùng có thêm tiền chi tiêu do giá xăng giảm, má»™t kịch bản đặc biệt có lợi tại những nÆ°á»›c có tỉ lệ thất nghiệp cao.

Bá»™ Năng lượng Mỹ tính toán nếu giá dầu giảm còn 70 USD/thùng, các há»™ gia Ä‘ình Mỹ sẽ tiết kiệm được 30 tỉ USD má»—i năm. Chi phí sản xuất của các doanh nghiệp có tiêu thụ năng lượng cÅ©ng sẽ giảm, đặc biệt đối vá»›i các hãng hàng không vá»›i chi phí xăng dầu chiếm 30%-35%.

Tại má»™t số nÆ°á»›c châu Á khác, tác Ä‘á»™ng của giá dầu thấp là khác nhau. Chẳng hạn căng thẳng quanh việc chính phủ giảm trợ giá xăng dầu sẽ dịu bá»›t tại Indonesia trong lúc Malaysia ít nhiều tổn thất do là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu.

Nguồn tin: Chinhphu