Ngành công nghiệp lọc dầu toàn cầu vẫn chưa phục hồi sau tác động của đại dịch, nhưng nó đã phải đối mặt với những thách thức lâu dài hơn với quá trình chuyển đổi năng lượng.

Trong một thập kỷ rưỡi tới, nhu cầu nhiên liệu toàn cầu có thể sẽ giảm, dẫn đến tình trạng dư thừa cung trên thị trường lọc dầu, biên lợi nhuận thấp hơn và hiệu suất sử dụng thấp hơn.

Triển vọng khác nhau giữa các khu vực. Tuy nhiên, nhìn chung, một số nhà máy lọc dầu kém hiệu quả hơn sẽ phải đóng cửa vì áp lực về lợi nhuận giảm trong bối cảnh nhu cầu thấp hơn và công suất toàn cầu cao không cần thiết, McKinsey & Company cho biết trong báo cáo 'Triển vọng ngành hạ nguồn (downstream) toàn cầu đến năm 2035' được công bố trong tháng này.

Báo cáo triển vọng này xem xét nhu cầu toàn cầu trong ba kịch bản chính sách khác nhau và tác động của nhu cầu đối với các nhà máy lọc dầu trên toàn cầu và ở các khu vực khác nhau. McKinsey & Company lưu ý, ngành công nghiệp lọc dầu có thể sẽ thu hẹp ở một số khu vực, nhưng nó vẫn sẽ là một lĩnh vực lớn có khả năng duy trì vào những năm 2030, bằng 90% công suất hoạt động của năm 2019.

Cũng giống như sự phục hồi từ COVID-19, triển vọng dài hạn của lĩnh vực hạ nguồn sẽ khác nhau theo từng kịch bản và khu vực. Sẽ có người thắng kẻ thua.

Kịch bản chuẩn - Đóng cửa 5 triệu thùng/ngày công suất lọc dầu, giá trị giảm 35%

Kịch bản chuẩn của McKinsey, Chuyển đổi Năng lượng, trong đó các chính sách tương lai sẽ tuân theo các mô hình hiện tại, nhận thấy rằng châu Âu và Mỹ có thể cần phải đóng cửa vĩnh viễn công suất lên tới 5 triệu thùng/ngày vào năm 2035. Khoảng một nửa trong số đó có đã được công bố.

Trong kịch bản Chuyển đổi Năng lượng của McKinsey, nhu cầu toàn cầu đạt đỉnh vào năm 2029 ở mức 104 triệu thùng/ngày, với nhiên liệu vận tải đường bộ đạt đỉnh vào năm 2023. Biên lợi nhuận lọc dầu dự kiến sẽ phục hồi một khi hợp lý hóa nhà máy lọc dầu, nhưng biên lợi nhuận của Mỹ và châu Âu sẽ thấp hơn khoảng 2 USD/thùng vào năm 2031 –2035 so với thời gian gần đây. Nếu các chính sách về năng lượng và khí hậu tuân theo mô hình hiện tại, giá trị của ngành lọc dầu toàn cầu sẽ giảm 36% so với giai đoạn 2015–2019 vào những năm 2030, với mức trung bình toàn cầu giai đoạn 2031–2035 là 100 tỷ USD. Theo McKinsey, trong những năm 2030, sẽ chỉ có châu Á và Trung Đông chứng kiến ​​ngành công nghiệp lọc dầu phát triển về giá trị.

Đánh giá này nhìn chung phù hợp với các ước tính trước đây của các chuyên gia năng lượng và nhà tư vấn khác, những người nói rằng châu Á và Trung Đông, đặc biệt là các khu liên hợp lọc dầu tích hợp mới hơn, sẽ đánh bại các nhà máy lọc dầu cũ hơn ở những quốc gia mà nhu cầu nhiên liệu dự kiến ​​sẽ kém linh hoạt hơn trong quá trình chuyển đổi năng lượng.

Wood MacKenzie cho biết đầu tháng này, nếu ngành công nghiệp lọc dầu toàn cầu không có được sự hợp lý hóa sâu rộng hơn nữa, thì lĩnh vực này có thể không bao giờ quay trở lại mức sử dụng 80% công suất.

Cuộc khủng hoảng hiện tại là một mối đe dọa hiện hữu đối với các nhà máy lọc dầu nhỏ hơn và kém hiệu quả hơn ở châu Âu và châu Á vốn đang phải vật lộn để kiếm được lợi nhuận ngay cả trước đại dịch. Ngay cả các ông lớn cũng thừa nhận rằng một số địa điểm đã trở nên không có hiệu quả về mặt kinh tế vĩnh viễn trong bối cảnh biên lợi nhuận lọc dầu suy giảm, cạnh tranh khốc liệt trong khu vực và dự báo nhu cầu nhiên liệu đường bộ giảm trong dài hạn. Ví dụ, ExxonMobil và BP đã thông báo về việc đóng cửa các nhà máy lọc dầu của họ ở Australia trong vòng vài tháng tới. Hiện họ có kế hoạch chuyển chúng thành kho nhập nhiên liệu.

Theo McKinsey, trong khi châu Âu và Hoa Kỳ có thể phục hồi nhanh hơn sau tác động của đại dịch trong ngắn hạn, thì các nhà máy lọc dầu châu Á sẽ có khả năng mau phục hồi trong dài hạn. Nhìn chung, kịch bản chuẩn cho thấy rằng ngành này sẽ vẫn là một ngành lớn, nhưng nó sẽ trở nên kém sinh lời hơn.

Quá trình chuyển đổi bị trì hoãn sẽ tăng giá trị ngành lọc dầu lên 181 tỷ đô la

McKinsey cho biết, nếu sự phục hồi kinh tế từ COVID được ưu tiên hơn việc giảm khí thải và quá trình chuyển đổi năng lượng chậm lại, nhu cầu toàn cầu sẽ tiếp tục tăng trưởng cho đến năm 2035, với nhu cầu sản phẩm dầu nhẹ đạt đỉnh vào năm 2029.

Công suất sẽ vẫn cao, châu Á và Trung Đông thậm chí sẽ tăng công suất thêm 1,3 triệu thùng/ngày. Châu Á và Trung Đông cũng sẽ thúc đẩy giá trị trong ngành lọc dầu tăng 16% lên mức trung bình toàn cầu là 181 tỷ USD trong giai đoạn 2031–2035.

Quá trình chuyển đổi cấp tốc sẽ dẫn đến đóng cửa ngành lọc dầu 16 triệu thùng/ngày

Phân tích của McKinsey cho thấy, nếu quá trình chuyển đổi tăng tốc, nó sẽ dẫn đến nhu cầu toàn cầu cao nhất vào năm 2024 ở mức 101 triệu thùng/ngày, trong khi nhu cầu sản phẩm dầu nhẹ sẽ không bao giờ phục hồi như năm 2019. Trong trường hợp này, tất cả các thị trường, đặc biệt là châu Âu và Hoa Kỳ, sẽ có tới 16 triệu thùng/ngày bị đóng cửa mà không thông báo trước vào năm 2035. Trong trường hợp này, giá trị của ngành lọc dầu sẽ giảm xuống 74% trong những năm 2030 so với giai đoạn 2015-2019, mức trung bình toàn cầu trong giai đoạn 2031–2035 đạt 40 tỷ đô la.

Kịch bản thực tế diễn ra có thể gần với kịch bản chuẩn hoặc sự kết hợp của hai hoặc ba trong số những kịch bản đã được McKinsey nêu ra.

Dù sao đi nữa, có một điều chắc chắn là- các nhà máy lọc dầu sẽ mất thời gian để vượt qua cú sốc COVID-19. Đồng thời họ sẽ phải chuẩn bị ứng phó với tác động lâu dài của quá trình chuyển đổi năng lượng. Các nhà máy lọc dầu nên sẵn sàng thích ứng với biên lợi nhuận lọc dầu dài hạn thấp hơn, quá trình hợp lý hóa ngành lọc dầu với công suất hàng triệu thùng mỗi ngày bị đóng cửa và sự sụt giảm lợi nhuận trong dài hạn.

Nguồn tin: xangdau.net