Châu Âu có thể rơi vào tình trạng thiếu hụt năng lượng và buộc phải mở lại các nhà máy than đã đóng cửa, nhưng các nhà hoạt động khí hậu khẳng định rằng đã đến lúc ‘chia tay’ với nhiên liệu hóa thạch, càng sớm càng tốt. Theo họ, đây là một giải pháp đơn giản cho các vấn đề phát thải của thế giới. “Nó làm tràn ngập quá nhiều carbon. Thế giới không thể hấp thụ thêm nữa”, Tom Goldtooth, một nhà hoạt động và giám đốc điều hành của Mạng lưới Môi trường Bản địa Bắc Mỹ phát biểu bên lề hội nghị COP26, được CNBC dẫn lời. "Giải pháp đơn giản mà chúng tôi vẫn đang đòi hỏi, là thế giới phải tắt van nhiên liệu hóa thạch."
Tuy nhiên, giải pháp tắt van này dường như không đơn giản như khi nói. Goldtooth không phải là nhà hoạt động đầu tiên cũng không phải là nhà hoạt động cuối cùng kêu gọi chấm dứt ngay việc sản xuất dầu khí. Đầu năm nay, sau khi công bố báo cáo mới nhất của Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu, người đứng đầu Liên hợp quốc, ông Antonio Guterres đã chỉ trích ngành dầu khí.
Ông nói: “Báo cáo này ắt hẳn đã gióng lên hồi chuông báo tử cho than đá và nhiên liệu hóa thạch trước khi chúng phá hủy hành tinh của chúng ta. Các quốc gia cũng nên chấm dứt mọi hoạt động thăm dò và khai thác nhiên liệu hóa thạch mới, đồng thời chuyển trợ cấp nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo".
Cũng vào đầu năm nay, Cơ quan Năng lượng Quốc tế đã công bố một lộ trình về to net zero, trong đó kêu gọi chấm dứt tất cả các hoạt động thăm dò dầu khí mới. Chỉ vài tháng sau, IEA kêu gọi OPEC tăng cường thăm dò dầu khí mới nhằm đảm bảo cung cấp đủ hydrocacbon trong bối cảnh nhu cầu tăng nhanh.
Lập trường mâu thuẫn của IEA là một minh chứng hoàn hảo cho thấy thách thức như thế nào về “giải pháp đơn giản” để tắt van dầu trên thực tế. Giám đốc điều hành của Shell đã đưa ra những bình luận ngắn gọn về phán quyết lịch sử của tòa án buộc ông lớn này phải cắt giảm đáng kể lượng khí thải carbon của mình.
Ông Ben van Beurden viết trong một bài đăng trên LinkedIn, “Hãy tưởng tượng Shell quyết định ngừng bán xăng và dầu diesel ngay hôm nay. Điều này chắc chắn sẽ làm cắt giảm lượng khí thải carbon của Shell. Nhưng nó sẽ không giúp ích cho thế giới một chút nào. Nhu cầu nhiên liệu sẽ không thay đổi. Mọi người sẽ đổ đầy nhiên liệu cho ô tô và xe tải giao hàng của họ ở các trạm xăng khác. "
Phía nhu cầu của phương trình hydrocacbon chính là điều mà các nhà hoạt động khí hậu thường bỏ qua, tập trung vào phía nguồn cung. Khi đại dịch bắt đầu vào năm ngoái, nhiều công ty, kể cả BP, tuyên bố nhu cầu dầu của chúng ta đã qua đỉnh. Tuy nhiên, khi các đợt phong tỏa giảm bớt, thực tế đã tự khẳng định lại rằng hóa ra là nhu cầu dầu trên thực tế không hề đạt đến mức cao nhất.
Giờ đây, các ngân hàng đầu tư, Cơ quan Năng lượng Quốc tế và Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ đều dự báo nhu cầu vẫn lớn hơn trong năm tới. Các ngân hàng đầu tư cũng dự báo giá dầu cao hơn vì kỳ vọng cầu sẽ lớn hơn cung sau quý đầu tiên. Trên thực tế, một số dự báo giá dầu cao hơn nhiều. Điều này có nghĩa là nguồn cung dầu được cho là sẽ vẫn quá eo hẹp để đáp ứng nhu cầu dự kiến trong phần lớn năm 2022.
Điều mà bối cảnh này gợi ý cho những lời kêu gọi tắt van dầu không hẳn là một thế giới tốt đẹp hơn, mặc dù nó chắc chắn sẽ là một thế giới phát thải thấp hơn, trong một thời gian. Lượng khí thải toàn cầu đã giảm vào năm ngoái trong khi hàng trăm triệu người ở nhà trong thời gian phong tỏa. Ngay sau khi kết thúc phong tỏa, mọi người ra ngoài và lượng khí thải bắt đầu tăng lên. Không có gì ngạc nhiên khi ý tưởng xuất hiện rằng chúng ta cần lệnh phong tỏa tương tự như đợt dịch Covid-19 năm 2020 để đối phó với việc kiểm soát khí thải.
Ý tưởng này vẫn có thể có được sức hút trong bối cảnh các nhà hoạt động kêu gọi chấm dứt dầu khí. Các nhà hoạt động và các nhà khoa học cảnh báo các mục tiêu của Thỏa thuận Paris là không thể đạt được với những nỗ lực hiện tại. Trên thực tế, các nhà khoa học đã ước tính rằng chúng ta cần nỗ lực hơn rất nhiều để giảm lượng khí thải hiện tại xuống một nửa trong vòng 8 năm tới, để có cơ hội đạt được các mục tiêu của Thỏa thuận Paris và chủ yếu là mục tiêu giảm nhiệt độ toàn cầu tăng lên 1,5 độ C vào cuối thế kỷ này.
Công bằng mà nói, kịch bản 1,5 độ C cho đến gần đây thường được gọi là kịch bản tham vọng hơn và do đó ít khả năng thành công hơn. Kịch bản 2 độ C là kịch bản được công nhận là có nhiều khả năng đạt được hơn. Bây giờ, có vẻ như kịch bản 1,5 độ C là kịch bản mà chúng ta nên phấn đấu để đạt được, bất kể điều gì xảy ra.
Và bất cứ điều gì đó có thể bao gồm các đợt phong tỏa toàn quốc và, nếu các nhà hoạt động được lắng nghe ở cấp độ đủ cao, cắt giảm sản xuất dầu và khí đốt, như Daniel Yergin của IHS Markit đã cảnh báo vào đầu năm nay, sẽ dẫn đến nhiều cuộc khủng hoảng năng lượng hơn giống như cuộc khủng hoảng hiện nay đang tàn phá châu Âu. Bởi vì nhu cầu năng lượng sẽ không đi đến đâu. Trên thực tế, nhu cầu năng lượng trên quy mô toàn cầu dự kiến sẽ tăng lên đáng kể trong những năm tới. Các nhà hoạch định chính sách và cả các nhà hoạt động đều cần tập trung sự chú ý của họ về phía nhu cầu của phương trình hydrocacbon.
Nguồn tin: xangdau.net
