Nhà băng vẫn không hạ chuẩn tín dụng nên theo TS Lê Xuân NghÄ©a, 97% doanh nghiệp không thể vay tiền.

Lãi suất Ä‘ã giảm nhÆ°ng doanh nghiệp vẫn kêu rằng không thể tiếp cận được vá»›i vốn ngân hàng; về phía ngân hàng mặc dù nguồn vốn dÆ° thừa nhÆ°ng lại không dám cho vay… Tiến sÄ© Lê Xuân NghÄ©a cho rằng, Chính phủ là người duy nhất có thể tháo được nút thắt này, thông qua việc mua lại toàn bá»™ nợ xấu.

Việc áp trần lãi suất cho vay (15%), vá»›i phạm vi khá rá»™ng mà theo tính toán có thể có đến 99% số lượng doanh nghiệp Việt Nam sẽ được tiếp cận vá»›i nguồn vốn lãi suất thấp này. NhÆ°ng ông NghÄ©a chỉ ra hai vấn đề.

Ông NghÄ©a cho rằng, khi doanh nghiệp càng khó tiếp cận vá»›i vốn vay thì hàng loạt các “barrier”, các chuẩn tín dụng má»›i càng được ngân hàng Ä‘Æ°a ra. Ảnh: Nhật Minh.

Thứ nhất, các ngân hàng không hạ chuẩn tín dụng. Quy định chỉ ra rằng nếu doanh nghiệp Ä‘ang có nợ xấu và tình hình tài chính không lành mạnh thì sẽ không được vay. Vá»›i tiêu chuẩn này Ä‘ã “gạt” mất cÆ¡ há»™i tiếp cận vốn của khoảng 97% số lượng các doanh nghiệp.

Thứ hai, ngân hàng quy định nếu cho vay má»›i phải nêu phÆ°Æ¡ng án kinh doanh, hiệu quả hoạt Ä‘á»™ng và phÆ°Æ¡ng án trả nợ. Má»™t khảo sát chi tiết ở 16 doanh nghiệp (Ä‘ang tiếp cận vốn tín dụng vá»›i lãi suất trung bình) thì tất cả đều không đạt được tiêu chuẩn quy định này của các ngân hàng. Ông NghÄ©a kết luận, vấn đề doanh nghiệp không tiếp cận được vốn hiện nay không nằm ở vấn đề lãi suất mà nằm ở việc xá»­ lý nợ xấu.

Hiện nay, NHNN má»›i có má»™t công văn duy nhất có ná»™i dung cho phép doanh nghiệp gia hạn nợ, xem xét giảm lãi suất nhÆ°ng trên thá»±c tế thì quy định này dường nhÆ° vô nghÄ©a. Doanh nghiệp má»™t khi không thể trả được nợ thì việc gia hạn là Ä‘iều hiển nhiên, nhất là khi khoản gia hạn này vẫn được tính lãi (thậm chí là lãi suất cao).

Mặc dù, Chính phủ cho phép sau khi trích lập dá»± phòng rủi ro các ngân hàng có thể để ngoại bảng khoản nợ Ä‘ó, nhÆ°ng hầu hết các ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại đều để khoản dá»± phòng dÆ° thừa Ä‘ó cho năm sau. Có bao nhiêu ngân hàng hạch toán các khoản nợ Ä‘ó ra ngoại bảng khi Ä‘ã được trích lập dá»± phòng rủi ro? – Ông NghÄ©a đặt câu hỏi.

Đứng trên quan Ä‘iểm các ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại cÅ©ng là các doanh nghiệp thì trÆ°á»›c hết họ cÅ©ng phải vì lợi ích của bản thân mình. Chính vì thế má»›i có chuyện kinh tế càng khó khăn, doanh nghiệp càng khó tiếp cận vá»›i vốn vay ngân hàng; hàng loạt các “barrier”, các chuẩn tín dụng má»›i Ä‘ã được ngân hàng Ä‘Æ°a ra.

“Cùng má»™t mảnh đất trÆ°á»›c kia định giá 1 tá»· đồng bây giờ chỉ còn 500 triệu đồng; cÅ©ng mảnh đất Ä‘ó trÆ°á»›c kia có thể vay đến 75% nhÆ°ng nay sẽ chỉ còn được vay 30% của số 500 triệu Ä‘ó” – Ông NghÄ©a lấy ví dụ thá»±c tế từ má»™t trường hợp mà ông Ä‘ã gặp.

Từ Ä‘ó có thể thấy rằng, các ngân hàng Ä‘ang tái cÆ¡ cấu theo hÆ°á»›ng kinh tế khó khăn, rủi ro tăng lên nhÆ°ng sẽ không ảnh hưởng má»™t tý nào đến lợi ích của họ. Ông NghÄ©a nói: “Nếu phải chết, ngân hàng sẽ là người chết cuối cùng”.

TrÆ°á»›c thá»±c trạng trên, ông NghÄ©a thẳng thắn, việc kêu gọi các ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại giảm lãi suất hay má»™t số ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại Ä‘Æ°a ra gói tín dụng vá»›i lãi suất này, lãi suất kia thá»±c chất chỉ là “giả vờ cứu doanh nghiệp”.

Về giải pháp, ông NghÄ©a cho rằng, trong trường hợp này Chính phủ phải bỏ tiền ra, có thể thông qua việc phát hành trái phiếu hoặc lấy tín phiếu ngắn hạn tại các ngân hàng NHTW sau Ä‘ó hoán đổi thành các kỳ trung và dài hạn.

Để giải được bài toán này thì câu hỏi về nguồn vốn và ná»—i lo lạm phát sẽ quay trở lại luôn là thường trá»±c. Tuy nhiên, việc này cần phải được tiến hành ngay vì càng tiến hành chậm thì giá phải trả trong tÆ°Æ¡ng lai càng đắt.

Ông NghÄ©a nhấn mạnh, cần phải phân biệt rõ ràng vì đầu tÆ° tÆ° nhân không phụ thuá»™c vào ngân sách nhà nÆ°á»›c mà phụ thuá»™c trá»±c tiếp từ “hầu bao” của các ngân hàng. Trường hợp những năm 1988 của Nhật Bản Ä‘ang giống vá»›i Việt Nam hiện nay, vốn ngoài ngân hàng suy kiệt và ngân hàng Ä‘óng băng tín dụng. Chính phủ Nhật Bản lúc Ä‘ó Ä‘ã không cứu ngân hàng, không cứu doanh nghiệp mà chọn giải pháp tăng đầu tÆ° công, vá»›i hy vọng rằng thông qua đầu tÆ° công để phục hồi nền kinh tế.

Ngân hàng và doanh nghiệp rÆ¡i vào tình thế “không bên nào tin bên nào”, bên thì thừa vốn không dám cho vay, bên thì thiếu vốn để duy trì sản xuất. Đất nÆ°á»›c Nhật Bản Ä‘ã phải trả giá bằng 14 năm liên tiếp sản xuất Ä‘ình đốn, nền kinh tế rÆ¡i vào tình trạng trì trệ.

Nguồn tin: (Tài chính)