Đóng góp của ngành dầu khí vào ngân sách Nhà nÆ°á»›c chiếm khoảng 20% nên việc giá dầu giảm sẽ có tác Ä‘á»™ng tá»›i ngân sách Nhà nÆ°á»›c và nền kinh tế.

Đó là nhận định của Trung tâm Thông tin và Dá»± báo Kinh tế - Xã há»™i Quốc gia (NCIF) tại Há»™i thảo khoa học quốc tế “Dá»± báo Kinh tế - xã há»™i phục vụ lập kế hoạch trung hạn trong bối cảnh há»™i nhập quốc tế” sáng ngày 2/12 tại Hà Ná»™i.

Theo Ä‘ó, vá»›i giả định giá dầu trung bình của thế giá»›i trung trung hạn theo 3 kịch bản là 50 USD/thùng, 40 USD/thùng và 30 USD/thùng, NCIF Ä‘ã chỉ ra những tác Ä‘á»™ng của việc giá dầu giảm tá»›i nền kinh tế Việt Nam.

Vá»›i kịch bản giá dầu giảm xuống mức 50 USD/thùng

Tăng trưởng kinh tế thế giá»›i được cải thiện do tăng trưởng của hầu hết các nền kinh tế, đặc biệt là những nÆ°á»›c nhập khẩu dầu được cải thiện, vá»›i mức trung bình giai Ä‘oạn 2016 – 2020 đạt mức 3,93%.

Theo Ä‘ó, nền kinh tế Việt Nam – là nÆ°á»›c vừa nhập khẩu xăng dầu, vừa xuất khẩu dầu thô sẽ chịu tác Ä‘á»™ng cả tiêu cá»±c và tích cá»±c. Cụ thể, nền kinh tế sẽ giảm 0,42 Ä‘iểm % trong năm 2016 do xuất khẩu cải thiện vá»›i mức tăng thêm là 0,77 Ä‘iểm % do tăng trưởng kinh tế thế giá»›i được cải thiện và kim ngạch nhập khẩu giảm 0,41 Ä‘iểm %, lạm phát giảm 1,11 Ä‘iểm %.

Đồng thời, do đồng tiền tăng gia 1,26 Ä‘iểm % nên tác Ä‘á»™ng tá»›i xuất khẩu. Tăng trưởng kinh tế thế giá»›i những năm sau được cải thiện nên có tác Ä‘á»™ng tích cá»±c tá»›i tăng trưởng kinh tế Việt Nam.

NCIF cho rằng việc giá dầu giảm ở mức 50 USD/thùng cÅ©ng sẽ tạo nên cú sốc tá»›i nền kinh tế nÆ°á»›c ta, khiến GDP giảm mạnh vào năm 2016 song giảm dần vào các năm sau do các nền kinh tế là đối tác kinh tế quan trọng của Việt Nam được cải thiện.

Kịch bản giá dầu thế giá»›i giảm xuống mức 40 USD/thùng

Vá»›i kịch bản giá dầu giảm xuống mức 40 USD/thùng, so vá»›i cùng kỳ năm trÆ°á»›c các nền kinh tế phát triển – vốn phụ thuá»™c vào nhập khẩu dầu được cải thiện khá. NhÆ°ng do các nền kinh tế xuất khẩu dầu mỏ chịu tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c nặng nề trong năm đầu tiên (2016) lấy lại được Ä‘à tăng trưởng trong các năm tiếp theo, NCIF dá»± báo tăng trưởng kinh tế thế giá»›i trung bình giai Ä‘oạn 2016 – 2020 đạt mức 4,09%.

Đối vá»›i Việt Nam, thu ngân sách giảm mạnh nên tác Ä‘á»™ng tá»›i chi tiêu Chính phủ và cầu trong nÆ°á»›c, khiến quy mô GDP 3 năm giai Ä‘oạn 2016 – 2018 suy giảm mạnh so vá»›i kịch bản không có cú sốc giảm giá dầu này.

Kịch bản giá dầu thế giá»›i giảm xuống mức 30 USD/thùng

TÆ°Æ¡ng tá»± kịch bản thứ hai, khi xem xét % thay đổi về quy mô GDP so vá»›i kịch bản cÆ¡ sở, thì cú sốc giảm giá dầu này có tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c tá»›i kinh tế thế giá»›i nói chung trong năm 2016 – 2017. Trong Ä‘ó, những nền kinh tế của các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ lá»›n nhÆ° Nga, Na Uy, Trung Đông và châu Phi chịu tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c nặng nề. Song những nền kinh tế phát triển nhÆ° Mỹ và Nhật Bản được hưởng lợi từ việc giá dầu giảm sâu.

Đối vá»›i Việt Nam, do thu ngân sách giảm mạnh nên tác Ä‘á»™ng tá»›i chi tiêu Chính phủ và cầu trong nÆ°á»›c, khiến quy mô GDP suy giảm mạnh trong ba năm giai Ä‘oạn 2016 – 2020 vá»›i kịch bản không có cú sốc giảm giá dầu.

Cần có chính sách há»— trợ cá»™ng đồng doanh nghiệp

Theo Ä‘ánh giá của các chuyên gia NCIF, rủi ro lá»›n nhất vá»›i Việt Nam khi nền kinh tế phụ thuá»™c quá cao vào nền kinh tế Trung Quốc. Do Ä‘ó, cần tận dụng cÆ¡ há»™i của Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình DÆ°Æ¡ng (TPP) để chuyển hÆ°á»›ng nhập khẩu nguyên vật liệu đầu vào và tăng cường thu hút đầu tÆ° từ các nền kinh tế TPP và các nền kinh tế phát triển khác.

Trong Ä‘ó, chú trọng vào những ngành sản xuất đầu vào cho quá trình sản xuất của những ngành có tác Ä‘á»™ng lan tỏa tá»›i kinh tế và là ngành mÅ©i nhọn của Việt Nam. Đồng thời, chuyển hÆ°á»›ng sản xuất và xuất khẩu những hàng hóa, dịch vụ mà Việt Nam có lợi thế cạnh tranh sang các thị trường TPP.

Giá dầu giảm cÅ©ng có tác Ä‘á»™ng tích cá»±c tá»›i nền kinh tế VIệt Nam, khi kích thích khu vá»±c doanh nghiệp tăng trưởng và phát triển do chi phí đầu vào giảm khi giá xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm tÆ°Æ¡ng ứng. Do Ä‘ó, NCIF cho rằng Chính phủ cần Ä‘iều tiết giá xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm tÆ°Æ¡ng ứng để tận dụng cÆ¡ há»™i này, tập trung vào việc kiểm soát giá xăng dầu và giá cÆ°á»›c vận tải.

Đồng thời, Chính phủ cần cải tổ hệ thống thuế quốc gia từ Trung Æ°Æ¡ng tá»›i địa phÆ°Æ¡ng để đảm bảo nguồn thu hoặc bù đắp phần suy giảm do tác Ä‘á»™ng của giá dầu thế giá»›i giảm sâu và ảnh hưởng tá»›i ngân sách Nhà nÆ°á»›c.

Ngoài ra, cần thúc đẩy cá»™ng đồng doanh nghiệp Việt Nam tăng trưởng và phát triển mạnh, từ Ä‘ó giúp cho ngân sách và nền kinh tế được cải thiện và tăng trưởng bền vững. Theo Ä‘ó, cần có giải pháp tổng thể, quyết liệt để tái cÆ¡ cấu doanh nghiệp Việt Nam, nâng cao hiệu quả hoạt Ä‘á»™ng và năng lá»±c cạnh tranh của doanh nghiệp và nền kinh tế trên cÆ¡ sở tiến hành cải cách thể chế má»™t cách sâu rá»™ng, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng và bình đẳng cho doanh nghiệp.

Nguồn tin: Cafef