Đó là kết luận của Bá»™ Tài chính trong buổi họp báo công bố kết quả kiểm tra rà soát giá vốn các mặt hàng nhập khẩu trong kỳ của bốn doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối chiếm thị phần lá»›n nhất lại Việt Nam, gồm: Tổng công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), PV Oil, Sài Gòn Petro, Công ty thÆ°Æ¡ng mại dầu khí Đồng Tháp (Petimex) vào sáng 19-12 tại Hà Ná»™i.

Doanh nghiệp không thể lá»—, nếu...

Theo báo cáo kết luận kiểm tra của Bá»™ Tài chính, căn cứ vào giá vốn hàng nhập khẩu tính đến ngày 26-8-2011, nếu doanh nghiệp thá»±c hiện theo mức chi phí kinh doanh để tính giá cÆ¡ sở thì hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu của các doanh nghiệp này đều có lãi, trừ Công ty thÆ°Æ¡ng mại Dầu khí Đồng Tháp vì giá vốn hàng nhập khẩu trong 6 tháng đầu năm quá cao. Tại thời Ä‘iểm ngày 26-8, kết quả kinh doanh xăng dầu ná»™i địa của doanh nghiệp từ 1-7 đến 26-8 cho thấy, về cÆ¡ bản không lá»— hoặc có lãi. Petrolimex báo lãi Æ°á»›c 130 tá»· đồng. Sài Gòn Petro báo lá»— 44,6 tá»· đồng nhÆ°ng nếu thá»±c hiện chi phí theo chi phí kinh doanh định mức để tính giá cÆ¡ sở thì có lãi 48 tá»· đồng. Công ty ThÆ°Æ¡ng mại Dịch vụ Đồng Tháp báo lá»— 55,23 tá»· đồng nhÆ°ng nếu thá»±c hiện chi phí theo định mức chi phí kinh doanh để tính giá cÆ¡ sở thì lãi 22 tá»· đồng. CÅ©ng từ kết quả kiểm tra này, Bá»™ Tài chính khẳng định, việc Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu tại thời Ä‘iểm 26-8-2011 của liên Bá»™ là hoàn toàn hợp lý. Việc Ä‘iều chỉnh này là má»™t trong những giải pháp thá»±c hiện Nghị quyết 11, tạo tiền đề tích cá»±c góp phần cùng các giải pháp tiền tệ và tài khóa khác để kiềm chế lạm phát. Thá»±c tế cho thấy “mức chỉ số giá tiêu dùng (CPI) từ tháng 8 đến nay Ä‘ã giảm rất nhanh”, báo cáo nhấn mạnh.

Lá»— doanh nghiệp chịu, lãi đại lý hưởng

Tại Petrolimex, việc rà soát cho thấy mức thù lao đại lý đối vá»›i từng mặt hàng của các công ty thành viên được Ä‘iều chỉnh theo từng thời Ä‘iểm, địa bàn khác nhau. Có những thời Ä‘iểm vượt quá định mức chi phí kinh doanh (Thông tÆ° 234 của Bá»™ Tài chính quy định mức chi phí kinh doanh là 600Ä‘/lít). Cụ thể, mức chi thù lao đại lý của Công ty xăng dầu B12 từ tháng 3 đến 9-2011 đối vá»›i mặt hàng xăng Ä‘ã có lúc lên tá»›i 630Ä‘/lít, mặt hàng dầu lên tá»›i 830 đồng/lít. Tình trạng này cÅ©ng diá»…n ra tại Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (PVOil), Saigon Petro và Công ty TNHH Má»™t thành viên TMDK Đồng Tháp (PETIMEX). Tại PVOil, nhiều thời Ä‘iểm số tiền trích thù lao cho đại lý, tổng đại lý tại Ä‘Æ¡n vị này rất cao. Ví dụ thời Ä‘iểm 8-8, tại Công ty CP Dầu khí Mê Kông (công ty con của PVOil), thù lao áp dụng cho chi nhánh vùng tại vùng 1 đối vá»›i mặt hàng xăng M95 và M92 tại Tổng kho xăng dầu Cần ThÆ¡ là 630 đồng/lít, tại các kho trung chuyển là 600 đồng/lít; xăng M83 tại Cần ThÆ¡ trích 770 đồng/lít, tại các kho trung chuyển là 740 đồng/lít... “Vá»›i cÆ¡ chế xác định giá bán xăng dầu cho các đại lý, tổng đại lý (giá bán luôn) bằng giá bán lẻ từng thời kỳ trừ lùi má»™t khoản thù lao cho các đại lý thì việc đẩy thù lao đại lý lên cao để chiếm giữ thị phần là sá»± cạnh tranh không lành mạnh giữa các DN đầu mối. Việc nâng mức thù lao đại lý nhÆ° trên tuy không ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng nhÆ°ng sẽ làm giảm lãi hoặc tăng lá»—, không phản ánh Ä‘úng thá»±c trạng tài chính của DN kinh doanh xăng dầu đầu mối”- báo cáo của Bá»™ Tài chính kết luận.

Trả lời câu hỏi của các phóng viên về ảnh hưởng của việc trích hoa hồng cho đại lý quá cao của các doanh nghiệp, Thứ trưởng Bá»™ Tài chính Nguyá»…n Thị Mai cho rằng, việc trích thù lao cao trong nhiều thời Ä‘iểm cho thấy doanh nghiệp chÆ°a chịu chia sẻ khó khăn cùng người dân và Nhà nÆ°á»›c. Thứ trưởng cÅ©ng thừa nhận: “Theo Thông tÆ° 36 Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng thì không còn quy định chi phí thù lao đại lý, mà chi phí này là thỏa thuận giữa doanh nghiệp và đại lý, tổng đại lý, nhÆ°ng theo Thông tÆ° 234 của Bá»™ Tài chính thì có quy định định mức chi phí kinh doanh để tính giá cÆ¡ sở đối vá»›i mặt hàng xăng, dầu là 600 đồng/lít. Định mức này Ä‘ã bao gồm thù lao đại lý trong Ä‘ó. Tuy nhiên kết quả kiểm tra thá»±c tế, chi phí kinh doanh thá»±c tế của DN đều vượt mức này, thù lao đại lý vượt cả mức chi phí kinh doanh - 600 đồng/lít, có lúc lên tá»›i 1000 đồng/lít”. “Qua kết quả kiểm tra má»›i đặt ra vấn đề, phải có quy định khống chế chi phí kinh doanh và thù lao đại lý để tránh trường hợp doanh nghiệp tá»± ý tăng thù lao đại lý để tạo sá»± cạnh tranh không lành mạnh”, Thứ trưởng Nguyá»…n Thị Mai nhấn mạnh.

Từ báo cáo của các tổ kiểm tra, Bá»™ Tài chính cho biết, công thức xác định giá cÆ¡ sở cÆ¡ bản là hợp lý, nhÆ°ng còn má»™t số Ä‘iểm cần được Ä‘iều chỉnh cho phù hợp. Chu kỳ Ä‘iều chỉnh tăng giảm giá bán và bÆ°á»›c tính giá bình quân còn tÆ°Æ¡ng đối dài (30 ngày). Việc để lợi nhuận định mức trong công thức tính giá cÆ¡ sở có thể gây hiểu lầm và thiếu minh bạch trong xác định lãi, lá»— kinh doanh xăng dầu. Vì vậy, tổ kiểm tra kiến nghị công thức tính giá cÆ¡ sở phải thay đổi theo hÆ°á»›ng rút ngắn chu kỳ Ä‘iều chỉnh tăng giảm giá để phù hợp thá»±c tế nhập khẩu của doanh nghiệp. Đồng thời, Ä‘Æ°a lợi nhuận định mức ra ngoài giá cÆ¡ sở để minh bạch tình hình lá»—, lãi. Bá»™ Tài chính cÅ©ng đề nghị Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng chủ trì, phối hợp vá»›i Bá»™ Tài chính và các cÆ¡ quan liên quan khẩn trÆ°Æ¡ng xây dá»±ng, ban hành định mức hao hụt xăng dầu, định mức thù lao đại lý phù hợp vá»›i từng loại hình kinh doanh xăng dầu, tạo cÆ¡ sở để các doanh nghiệp cạnh tranh bình đẳng, tránh việc tùy tiện nâng mức thù lao đại lý để cạnh tranh thiếu bình đẳng, tăng chi phí kinh doanh, gây sức ép tăng giá. Bên cạnh Ä‘ó, trong Ä‘iều kiện nguồn cung chủ yếu do thị trường trong nÆ°á»›c phần lá»›n là xăng dầu nhập khẩu (chiếm 68,65% tổng nguồn hàng) thì sá»± không ổn định về tá»· giá hối Ä‘oán là má»™t nguyên nhân cÆ¡ bản dẫn tá»›i lá»— trong hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu, đặc biệt là những doanh nghiệp đầu mối có tổng lượng nhập khẩu cao so vá»›i tá»· trọng hàng mua từ Dung Quất hoặc tá»± sản xuất. Bá»™ Tài chính kiến nghị các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu làm việc vá»›i các bá»™ ngành liên quan (Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c...) để có cÆ¡ chế đảm bảo cân đối ngoại tệ cho các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu theo Ä‘úng tá»· giá liên ngân hàng tại từng thời Ä‘iểm.

Ngoài ra, kết quả kiểm tra cho thấy mặc dù năng lá»±c tài chính của má»™t số Ä‘Æ¡n vị còn hạn chế và doanh nghiệp vẫn thiếu vốn kinh doanh xăng dầu nhÆ°ng đều có số vốn đầu tÆ° ra ngoài doanh nghiệp tÆ°Æ¡ng đối lá»›n (đầu tÆ° tài chính, ngân hàng, bất Ä‘á»™ng sản...). Bá»™ Tài chính đề nghị các doanh nghiệp cần có kế hoạch và lá»™ trình thá»±c hiện thoái vốn đầu tÆ° tại các lÄ©nh vá»±c có mức Ä‘á»™ rủi ro cao và không thuá»™c ngành nghề sản xuất kinh doanh chính để tập trung vốn cho hoạt Ä‘á»™ng sản xuất kinh doanh.

Nguồn tin: Congan