Hawaii, Alaska và Puerto Rico là một số tiểu bang và vùng lãnh thổ của Hoa Kỳ bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi biến đổi khí hậu và tất cả đều đã đệ đơn kiện chính phủ Hoa Kỳ hoặc các công ty dầu mỏ trong năm ngoái do những thách thức về biến đổi khí hậu. Tháng này, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã bác bỏ đơn kháng cáo của một số công ty dầu mỏ đang cố gắng bác bỏ một vụ kiện từ Hawaii nhằm mục đích buộc các công ty phải chịu trách nhiệm về tình trạng biến đổi khí hậu. Các công ty dầu mỏ đang bị nghi ngờ cho rằng biến đổi khí hậu là vấn đề liên bang và do đó không nên được giải quyết ở cấp tiểu bang. Theo luật tiểu bang Hawaii, thành phố Honolulu hiện được phép tiếp tục vụ kiện một số công ty dầu mỏ, bao gồm Sunoco, Shell, ExxonMobil, Chevron, BP và 10 công ty khác.
Vụ kiện tập trung vào những gì mà các nguyên đơn gọi là "quảng bá lừa dối và tuyên bố công khai" của các công ty dầu mỏ. Năm 2020, thành phố và quận Honolulu cùng Hội đồng cung cấp nước Honolulu đã kiện các công ty dầu mỏ với lý do họ vi phạm luật tiểu bang vì gây phiền toái cho công chúng và không cảnh báo công chúng về những rủi ro do sản phẩm của họ gây ra. Tòa án tối cao Hawaii đã chấp thuận vụ kiện vào năm 2023, tuyên bố rằng vì vụ kiện "không tìm cách điều chỉnh khí thải và không tìm cách bồi thường cho khí thải liên bang", nên vụ kiện không thuộc phạm vi luật liên bang.
Phản hồi lại phán quyết của Tòa án Tối cao, Ben Sullivan, giám đốc điều hành và giám đốc phụ trách văn phòng biến đổi khí hậu, tính bền vững và khả năng phục hồi của thành phố và quận Honolulu, tuyên bố: "Phán quyết mang tính bước ngoặt này ủng hộ quyền thực thi luật pháp Hawaii tại tòa án Hawaii, đảm bảo bảo vệ người nộp thuế và cộng đồng Hawaii khỏi những chi phí và hậu quả to lớn của cuộc khủng hoảng khí hậu do hành vi sai trái của bị đơn gây ra".
Đáp lại, Ryan Meyers, người phát ngôn của Viện Dầu khí Hoa Kỳ, cho biết: "Chiến dịch đang diễn ra, được phối hợp này nhằm tiến hành các vụ kiện vô căn cứ chống lại các công ty đang cung cấp năng lượng giá cả phải chăng, đáng tin cậy và sạch hơn không gì khác hơn là sự sao nhãng khỏi những vấn đề quan trọng này và lãng phí nguồn lực của người nộp thuế".
Tòa án Tối cao Hoa Kỳ cũng đã chứng kiến hành động pháp lý từ tiểu bang Alaska giàu dầu mỏ, nơi đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi biến đổi khí hậu. Vào năm 2024, một nhóm gồm tám thanh niên Alaska trong độ tuổi từ 11 đến 22 đã đệ đơn kiện chính phủ với cáo buộc một dự án nhiên liệu hóa thạch mới vi phạm quyền hiến định của tiểu bang. Đơn kiện được đệ trình bởi tổ chức phi lợi nhuận Our Children's Trust. Các quyền đang được đề cập là quyền được bảo vệ tài nguyên thiên nhiên cho "các thế hệ hiện tại và tương lai" và quyền không bị chính phủ xâm phạm đến tính mạng, quyền tự do và tài sản.
Alaska Gasline Development Corporation thuộc sở hữu nhà nước đã đề xuất một dự án xuất khẩu khí đốt trị giá 38,7 tỷ đô la, dự kiến sẽ tăng gấp ba lần lượng khí thải nhà kính của Alaska trong nhiều thập kỷ nếu được phê duyệt, theo đơn kiện. Dự án bao gồm việc triển khai một nhà máy xử lý khí đốt ở Sườn Bắc Alaska và một đường ống dài 800 dặm cùng nhà máy hóa lỏng trên Bán đảo Kenai để xuất khẩu LNG sang Châu Á.
Đơn kiện nêu rõ rằng hiện tượng nóng lên toàn cầu đang ảnh hưởng tiêu cực đến thanh thiếu niên bản địa Alaska bởi nó "can thiệp vào quá trình phát triển tự nhiên của họ, phá vỡ truyền thống và bản sắc văn hóa của họ, đồng thời hạn chế khả năng tiếp cận các nguồn tài nguyên thiên nhiên mà họ dựa vào". Một số rủi ro của biến đổi khí hậu ở các khu vực đang được đề cập bao gồm lũ lụt do khí hậu gây ra, băng tan nhanh và xói mòn bờ biển nghiêm trọng.
Vào đầu năm 2024, tòa án tối cao của Montana đã duy trì một quyết định quan trọng trong vụ kiện do Our Children’s Trust đệ trình, yêu cầu các cơ quan quản lý nhà nước xem xét cuộc khủng hoảng khí hậu trước khi phê duyệt giấy phép cho các dự án dầu khí mới. Vụ kiện đó kể từ đó đã được kháng cáo và đang chờ phán quyết, trong khi chờ phiên tòa xét xử vào tháng 7.
Cũng trong năm 2024, Puerto Rico đã đệ đơn kiện khí hậu trị giá 1 tỷ đô la chống lại các công ty dầu khí. Vụ kiện cáo buộc các công ty dầu khí tiếp tục quảng bá sản phẩm của họ bằng các hoạt động thương mại không công bằng và lừa dối khi họ biết rằng chúng sẽ gây ô nhiễm cho hòn đảo và góp phần làm nhiệt độ ấm lên. Vụ kiện cho biết các công ty đã không đưa ra cảnh báo về các rủi ro môi trường liên quan đến sản xuất nhiên liệu hóa thạch. Exxon Mobil, BP và Chevron là một trong số các công ty liên quan tới vụ kiện.
Bộ trưởng Tư pháp Domingo Emanuelli Hernández cho biết khi công bố vụ kiện, “Những công ty này đã biết trong nhiều thập kỷ rằng ô nhiễm khí nhà kính từ các sản phẩm nhiên liệu hóa thạch sẽ có tác động tiêu cực đến khí hậu toàn cầu và mực nước biển.”
Hơn hai chục thành phố, quận và tiểu bang của Hoa Kỳ hiện đang tìm kiếm sự bồi thường cho những tác động của biến đổi khí hậu. Một số tổ chức phi lợi nhuận và các thực thể nhà nước đã đệ đơn kiện để nâng cao nhận thức về vấn đề biến đổi khí hậu và cáo buộc các công ty nhiên liệu hóa thạch trực tiếp làm trầm trọng thêm vấn đề thông qua hành động của họ. Tùy thuộc vào kết quả của các vụ kiện này, nó có thể tạo tiền lệ cho các hành động pháp lý trong tương lai được thực hiện ở cấp tiểu bang, thay vì cấp liên bang.
Nguồn tin: xangdau.net
