Quá trình chuyển đổi năng lượng, cam kết không phát thải và sức ép gia tăng từ nhà đầu tư đối với các công ty dầu khí nhằm cắt giảm lượng khí thải đã dẫn đến xu hướng mới nhất trên thị trường năng lượng - sự xuất hiện của thùng dầu 'trung hòa cacbon' và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) 'trung hòa cacbon'.
Các công ty dầu khí đã bắt đầu cung cấp những lô hàng được gọi là dầu khí trung hòa carbon. Và người mua đang ủng hộ chúng vì bản thân họ cũng bị áp lực bởi các nhà đầu tư và cam kết cắt giảm carbon của chính họ để mua nguồn cung năng lượng có lượng phát thải thấp hơn.
Các công ty năng lượng cung cấp LNG hoặc dầu trung hòa carbon cho biết cho đến khi các công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon (CCS) hoặc thu nhận không khí trực tiếp đạt đến độ chín muồi và phát triển trên quy mô lớn, thì việc bù đắp carbon dựa trên tự nhiên có thể là biện pháp tốt nhất để giảm phát thải trước mắt.
Hiện tại, dầu và khí đốt ‘trung hòa carbon’ đang được ‘trung hòa khí thải’ bằng bù đắp carbon, trong đó người mua và người bán trả tiền để tham gia vào các dự án giảm phát thải ở những nơi khác (thực tế là ở bất kỳ đâu) trên thế giới. Trong trường hợp này, " trung hòa carbon" nghĩa là người bán hoặc người mua, hoặc cả hai, đã trả tiền nhằm giảm lượng khí thải bằng cách đầu tư vào các dự án cứu rừng hoặc hỗ trợ một dự án năng lượng tái tạo ở đâu đó. Như vậy, ‘trung hòa carbon không có nghĩa là lượng khí thải tạo ra từ quá trình sản xuất, hóa lỏng và vận chuyển khí đốt đã được bù đắp trong các quá trình đó bằng những công nghệ như thu giữ carbon chẳng hạn.
Cách tiếp cận bù trừ carbon này đã nhận rất nhiều lời chỉ trích từ các nhà hoạt động môi trường, những người nói rằng đây chỉ là sự quảng cáo xanh (greenwashing) nhiều hơn từ một ngành công nghiệp đang suy giảm giai đoạn cuối, vốn tiếp tục né tránh hành động để cứu hành tinh này.
Hơn nữa, thị trường bù đắp carbon đang phát triển thiếu tiêu chuẩn hóa các tín chỉ carbon chất lượng, các công ty không bắt buộc phải tiết lộ thông tin và không có bất kỳ tiêu chuẩn thống nhất nào để đo lường lượng khí thải carbon đang được bù đắp. Những vấn đề này đặt dầu và khí ‘trung hòa carbon’ vào vùng xám, điều này không giúp ích gì cho hình ảnh của các công ty quảng cáo rằng họ sử dụng phương pháp bù đắp carbon.
Xu hướng dầu và khí đốt trung hòa cacbon
Nhiều công ty dầu khí lớn gần đây đã thông báo về việc giao những lô dầu và LNG trung hòa carbon.
Vào tháng 1, công ty Occidental của Mỹ cho biết đã giao lô dầu trung hòa carbon đầu tiên trên thế giới, hoặc dầu có lượng khí thải liên quan đến toàn bộ vòng đời của dầu thô — từ miệng giếng đến quá trình đốt cháy các sản phẩm cuối cùng — đã được bù trừ. Công ty Lundin Energy có trụ sở tại Thụy Điển cho biết vào tháng 4, họ đã bán loại dầu thô được chứng nhận đầu tiên trên thế giới được sản xuất với lượng khí thải ròng bằng không từ một mỏ dầu ngoài khơi Na Uy. Vào tháng 6, công ty cho biết tất cả các thùng dầu trong tương lai mà họ sẽ bán từ mỏ lớn nhất của Tây Âu, Johan Sverdrup ngoài khơi Na Uy, sẽ được chứng nhận là được sản xuất trung hòa carbon. Lundin Energy tiếp tục bù đắp lượng khí thải tồn dư ròng bằng cách sử dụng các dự án thu giữ carbon tự nhiên được chứng nhận bởi Tiêu chuẩn carbon đã được xác minh (VCS).
TotalEnergies và Shell cũng đang bán LNG trung hòa carbon, chủ yếu cho các khách hàng ở châu Á.
Một phần của Giải pháp hay chỉ là quảng cáo xanh?
“Để loại bỏ LNG, tất cả các đòn bẩy sẽ cần phải được kéo. Việc tránh phát thải nếu có thể, giảm phát thải ở những nơi không thể tránh được, và bù đắp phát thải khi không thể tránh hoặc giảm được. Khi ngày càng có nhiều cách để tránh và giảm phát thải trên quy mô lớn, ngành công nghiệp cần hợp tác với nhau để sử dụng tín chỉ cacbon chất lượng cao để bù đắp cho lượng phát thải khí nhà kính (GHG) dọc theo chuỗi giá trị LNG vốn khó cắt giảm”, Shell cho biết, hãng này đã cung cấp LNG trung hòa carbon trong vài năm.
“Nó không phải là thuốc chữa bách bệnh và chúng tôi sẽ không gọi nó là xanh”, Mehdi Chennoufi, Tổng giám đốc tại Shell, nói với tờ Wall Street Journal, lưu ý rằng việc sử dụng bù đắp carbon nên là giải pháp cuối cùng nếu không thể tránh hoặc giảm được khí thải.
Nhưng các nhóm hành động vì môi trường và phi lợi nhuận thì không đồng ý. Họ nói rằng bù đắp cacbon là chiến thuật quảng cáo xanh tinh vi mới nhất của những công ty dầu gây ô nhiễm nhằm tránh những hậu quả do họ góp phần tạo ra đối với biến đổi khí hậu.
Jennifer Morgan, Giám đốc Điều hành của Greenpeace International, đã chỉ trích các công ty như Shell và ExxonMobil vào tháng trước vì “lời nói dối nguy hiểm về khí hậu” về việc bù đắp carbon.
Vấn đề tiêu chuẩn hóa
Việc thiếu các thông lệ tiêu chuẩn trong thị trường bù đắp carbon chỉ làm tăng thêm sự phản đối từ các nhà chỉ trích hydrocacbon "trung hòa carbon".
Thị trường này hiện đang “hoạt động trong bóng tối”, Mark Carney, cựu thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh và hiện là Đặc phái viên Liên hợp quốc về Hành động Khí hậu và Tài chính, nói với tờ Financial Times vào đầu năm nay. Hiện tại, hệ thống có một số hoạt động tốt, “nhưng rất nhiều điều xấu,” ông nói thêm.
Năm ngoái, Carney đã ra mắt Nhóm đặc nhiệm về mở rộng quy mô thị trường carbon tự nguyện, nhằm mục đích tạo ra “một thị trường tự nguyện có quy mô và tính toàn vẹn cao để kinh doanh tín chỉ carbon”. Mục tiêu cuối cùng của lực lượng đặc nhiệm là “đảm bảo rằng thị trường carbon tự nguyện phục vụ mục đích chính là giảm phát thải khí nhà kính và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi để đạt mục tiêu không phát thải”.
Các nhà sản xuất dầu khí sẽ tiếp tục bán những gì họ quảng cáo là dầu và khí đốt 'trung thòa carbon' cho một lượng lớn những người sẵn sàng mua, nhưng những nghi ngờ về bản chất 'trung hòa' của các loại nguồn cung năng lượng này sẽ tiếp tục tồn tại và thậm chí còn tăng lên, trong bối cảnh thiếu một tiêu chuẩn hóa và tính minh bạch.
Nguồn tin: xangdau.net
