Thủ đoạn gian lận xăng dầu đang ngày càng tinh vi khiến lãnh đạo Sở Khoa học công nghệ các tỉnh đồng kiến nghị nâng khung chế tài, thậm chí khởi tố để tăng tính răn đe.
Ngày 7/1, tại lễ tổng kết thanh tra đo lường chất lượng xăng, dầu, gas năm 2008, đại diện Sở Khoa học công nghệ TP HCM, Long An, ĐăkLăk... đều than phiền mức xử phạt vi phạm còn quá thấp, tối đa chỉ đến 20 triệu đồng nên không đủ tính răn đe. Trong khi đó, thanh tra lại không có đủ bằng chứng và cơ sở pháp lý để truy tố doanh nghiệp gian lận nhiều lần. Đây cũng là lý do để tình trạng kinh doanh xăng dầu "móc túi" người tiêu dùng diễn ra tràn lan.
Theo kết quả thanh tra của Bộ Khoa học công nghệ, tính đến ngày 30/11/2008 tại 61 tỉnh thành, tới 17,9% cơ sở kinh doanh xăng dầu, gas có gian lận về đo lường và chất lượng. Chỉ riêng trong năm 2008 có 797 trong số gần 4.500 cơ sở kinh doanh xăng dầu bất chính bị phát hiện. Trong đó, mức độ gian lận tinh vi nhất gây sai số trong đo lường xấp xỉ 10%.
Các hành vi gian lận xăng dầu phổ biến nhất hiện nay là: phá niêm chì; lắp thêm thiết bị điều chỉnh sai số; sử dụng mã số bí mật có thể điều khiển qua bàn phím cột bơm hoặc cách đóng, ngắt công tắc điện; bán xăng có trị số ốctan nhỏ, tự ý pha xăng dầu dẫn đến chất lượng nhiên liệu kém...
Hầu hết lãnh đạo Sở Khoa học công nghệ các tỉnh phía Nam đều kiến nghị Bộ ngành dọc tăng mức độ chế tài, thậm chí mạnh tay khởi tố cơ sở xài chiêu "ảo thuật" trong buôn bán xăng dầu.
 |
| Vị trí con chip điều khiển bộ đếm (X) và 5 con chip điều khiển gian lận bị thu giữ tại một cây xăng ở Trảng Bom, Đồng Nai. Ảnh: Đức Quang. |
Phó chủ tịch Hội tiêu chuẩn bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Hồ Tất Thắng phát biểu: "Hình phạt có tính nghiêm trị hành vi gian lận xăng dầu mạnh nhất là khởi tố doanh nghiệp để làm gương vì rút giấy phép này lại lòi thêm giấy phép khác lại không ăn thua".
Ông phân tích, theo điều 162 bộ Luật hình sự, đối tượng gian lận nhiều lần trong kinh doanh gây ảnh hưởng đến xã hội phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Vì vậy, các đơn vị kinh doanh xăng dầu thường xuyên vi phạm, không cần phải chứng minh thiệt hại từ khách hàng vẫn đủ điều kiện khởi tố. Ông còn kiến nghị Bộ Khoa học công nghệ nghiên cứu áp dụng lắp hộp đen vào các cột đo nhiên liệu để trả hóa đơn cho người tiêu dùng khi mua bán xăng dầu.
"Người Việt Nam không có thói quen lấy hóa đơn, các trạm xăng vin vào cớ này để vô tư gian lận và qua mặt cơ quan thanh tra khi kê khai lượng xăng dầu bán ra", ông nói.
Bên cạnh các thủ pháp qua mặt khách hàng về số lượng, Phó tổng giám đốc Tổng công ty xăng dầu Việt Nam Nguyễn Quang Kiên phản ảnh hiện tượng gian lận thương hiệu và chất lượng nhiên liệu. Ông Kiên lấy ví dụ, "mượn" tạm tên hãng xăng dầu nổi tiếng để gắn mác cho cửa hàng hoặc pha nhiên liệu không đúng tiêu chuẩn đều là những chiêu lừa đơn giản nhưng hiệu quả.
Cách pha chế nhiên liệu không theo tiêu chuẩn quy định tuy mang lại lợi nhuận cao nhưng lại làm ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng sức khỏe của cộng đồng, gây hỏng hóc và giảm tuổi thọ động cơ, thậm chí mất lòng tin nơi người tiêu dùng.
Ông Kiên kiến nghị Bộ Khoa học công nghệ bổ sung thêm các quy định về việc pha chế xăng dầu, bấy lâu nay chỉ mới có biện pháp chế tài gian lận về số lượng còn chất lượng nhiên liệu lại bị buông lỏng không ai quản lý.
Trao đổi với báo chí, Chánh thanh tra Bộ Khoa học công nghệ Trần Minh Dũng cho biết, mức phạt cao nhất hiện nay là 20 triệu đồng sẽ được đề nghị tăng lên thành 30 triệu đồng. Thêm vào đó, các khoản lợi nhuận từ việc kinh doanh bất chính này sẽ bị tịch thu toàn bộ tính từ lần kiểm định trước đó đến thời điểm bị phát hiện.
"Nếu xét thấy hành vi gian lận nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến xã hội và gây thiệt hại lớn cho người tiêu dùng, tổ thanh tra sẽ hội ý và chuyển hồ sơ cho Viện kiểm sát để khởi tố doanh nghiệp làm ăn bất chính", ông Dũng nói.
Chánh thanh tra Bộ khoa học công nghệ còn cho biết thêm, Bộ Tài chính dự kiến tiến đến yêu cầu các cửa hàng bán xăng dầu xuất hóa đơn bán lẻ cho khách hàng và lưu lại toàn bộ chứng từ để làm cơ sở truy thu lợi nhuận nếu doanh nghiệp nào gian lận. Ông tiết lộ, năm 2009 Bộ sẽ đẩy mạnh công tác thanh tra đột xuất đề phòng các doanh nghiệp có sự chuẩn bị trước, che giấu hành vi gian lận để đối phó với cơ quan chức năng.
Thứ trưởng thường trực Bộ Khoa học công nghệ Trần Quốc Thắng nhấn mạnh, kiến nghị tăng mức chế tài, nâng khung phạt hành chính, lắp hộp đen, thậm chí khởi tố đơn vị kinh doanh gian lận xăng dầu đã được Bộ Khoa học công nghệ soạn thảo và đề xuất Chính phủ, chỉ còn chờ ý kiến các bộ ngành để hoàn thiện trong năm nay.
(vnExpress)
