Khi giá dầu vẫn tăng không ngừng nghỉ, ná»—i lo suy thoái kép tưởng nhÆ° Ä‘ã được loại bỏ nay lại có dấu hiệu trở lại.

Cuối tuần qua giá dầu thô ngọt nhẹ Ä‘ã có lúc tăng vượt 112,48 USD/thùng và vẫn chÆ°a có dấu hiệu dừng lại khi đồng Ä‘ô la Mỹ tiếp tục mất giá. Giá dầu Ä‘ã bÆ°á»›c vào ngưỡng không ổn định và giá cả gần Ä‘ây cho thấy các chỉ báo về giai Ä‘oạn đầu của bong bóng giá dầu.

Công ty tÆ° vấn đầu tÆ° CheckRisk cảnh báo rằng việc giá dầu tăng có thể làm kinh tế toàn cầu mất 3% tăng trưởng trong năm nay và khiến những nÆ°á»›c nhÆ° Ireland và Hy Lạp chìm sâu vào khủng hoảng kinh tế.

CheckRisk có Ä‘Æ°a ra 4 kịch bản cho giá dầu trong năm 2011 vá»›i khả năng “xác suất” cao nhất là 135 USD/thùng và khả năng cao tiếp theo là 150 USD/thùng. Vá»›i viá»…n cảnh này, 2-3% tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ “biến mất” và còn nhiều vấn đề và hiệu ứng phụ khác.

“Các hiệu ứng phụ sẽ ảnh hưởng lá»›n tá»›i các nền kinh tế châu Âu vốn nợ nhiều khi nhu cầu sẽ giảm mạnh và người tiêu dùng cắt giảm chi tiêu. Thị trường nhà đất ở Anh sẽ chịu nhiều sức ép khi lạm phát Ä‘ình đốn (stagflation) xảy ra,” CheckRisk nhận định.

CheckRisk cÅ©ng chỉ ra rằng hệ thống ngân hàng ở châu Âu sẽ chịu thêm nhiều sức ép má»›i và cảnh báo nợ Bồ Đào Nha, Hy Lạp và Ireland sẽ rõ ràng hÆ¡n nếu viá»…n cảnh giá dầu trên là hiện thá»±c. Điều này là không chủ quan khi các cú sốc giá dầu là không thể dá»± báo do kinh tế toàn cầu còn bất ổn.

“Bất ổn tiếp tục ở Trung Đông, rủi ro thay đổi chính phủ và ná»™i chiến kéo dài ở Libya sẽ đẩy giá dầu cao hÆ¡n và chắc chắn hÆ°á»›ng kinh tế thế giá»›i vào suy thoái kép (double-dip reccession), CheckRisk nói.

Theo CheckRisk, giá dầu tăng ổn định 10 USD/thùng trong 3 tháng, kinh tế toàn cầu sẽ mất 0,5% và lạm phát tăng 1%. Tại mức giá 108 USD/thùng, kinh tế toàn cầu Ä‘ã mất 1% (tăng trưởng chậm lại trong năm 2011). Nếu giá dầu ở quanh 115-120 USD/thùng, cầu sẽ giảm mạnh, kéo theo sản suất giảm.

Nếu giá dầu duy trì ở mức hiện tại trong vòng vài tuần, các nền kinh tế yếu nhÆ° Anh có thể suy thoái trở lại, kinh tế Mỹ và nÆ°á»›c tiêu thụ nhiều dầu thô nhÆ° Trung Quốc sẽ chậm lại nhanh hÆ¡n.

Đầu tuần trÆ°á»›c, các bá»™ trưởng khối OPEC Ä‘ã cảnh báo giá dầu cao sẽ tạo sức ép lên người tiêu dùng. TrÆ°á»›c Ä‘ó má»™t ngày, bá»™ trưởng dầu mỏ Ả Rập Xê út cho biết có thể cắt giảm sản lượng khai thác do nhu cầu giảm.

Nobuo Tanaka, giám đốc Ä‘iều hành tổ chức năng lượng thế giá»›i IEA, nói rằng nếu giá đầu tiếp tục đứng cao nhÆ° hiện nay, nó có thể gây ra má»™t cuá»™c suy thoái kinh tế tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° năm 2008.

“Chúng tôi Ä‘ang nhìn thấy vài chỉ báo về suy giảm cầu và Ä‘ó là lời cảnh báo,” Tanaka nói.

Bất ổn ở Trung Đông và Bắc Phi đ㠓ủng há»™” xu hÆ°á»›ng giá dầu tăng. Mối quan hệ giữa Ả rập Xê út và Iran, hai nÆ°á»›c sản xuất dầu lá»›n nhất OPEC, cÅ©ng Ä‘ã rất căng thẳng bởi các cuá»™c biểu tình chống chính phủ tại Bahrain, khiến Iran mếch lòng khi Ả rập Xe út Ä‘em quân tá»›i.

Nouriel Roubini, giáo sÆ° kinh tế và kinh doanh quốc tế tại trường đại học New York, nói rằng bất chấp việc kinh tế toàn cầu Ä‘ang hồi phục, nếu giá dầu vượt ngưỡng 100 USD/thùng sẽ có ảnh hưởng rất xấu, và ảnh hưởng có thể lá»›n nhÆ° Ä‘ã từng xảy ra khi giá dầu đạt 147 USD/thùng năm 2008.

HÆ¡n thế giá dầu cao có thể là chất xúc tác cho má»™t cuá»™c khủng hoảng tài chính lá»›n hÆ¡n cuá»™c khủng hoảng mà chúng ta Ä‘ã chứng kiến trong giai Ä‘oạn 2007-2010.

Nhà đầu tÆ° Jim Rodgers cÅ©ng nói rằng giá dầu có thể tiến lên ngưỡng 150 USD/thùng, thậm chí 200 USD/thùng và những phức tạp, phiền toái kinh tế sẽ xảy ra.

“Sá»± thá»±c là dầu chính là máu của nền kinh tế. Không có dầu, không gì hoạt Ä‘á»™ng và kinh tế sẽ Ä‘ình trệ. Giá dầu tăng sẽ gây sức ép lên lạm phát cho xã há»™i và khi giá dầu giảm, toàn bá»™ trò chÆ¡i sẽ thay đổi,” Rodgers nói.

Thá»±c khó dá»± báo mức giá dầu nhÆ° thế nào sẽ được coi là mức nguy hiểm đối vá»›i nền kinh tế toàn cầu. Nariman Behravesh, kinh tế trưởng tại IHS Global Insight, nói rằng phải tá»›i ngưỡng 150 USD/thùng, ngưỡng mà sau khi để cho các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu thô “kiếm đủ”, thì “tai họa” kinh tế má»›i xảy ra.

“Sá»± nguy hiểm chính là khi giá tiếp tục tăng, sá»± chậm lại của tăng trưởng sẽ nghiêm trọng hÆ¡n và có thể dẫn tá»›i suy thoái nhanh hÆ¡n,” Richard Batty, nhà phân tích tại Standard Life Investments, nói.

Thời gian sẽ trả lời liệu giá dầu cao có phải là nguyên nhân chính gây ra suy thoái kinh tế hay không nhÆ°ng các cú sốc giá dầu thập niên 1970 và đầu 80 (vốn Ä‘ã gây ra suy thoái kinh tế trầm trọng) là má»™t biến cố lịch sá»­ mà chúng ta phải thừa nhận là bất cứ sá»± tăng giá dầu nào là không tốt cho tăng trường và ngược lại, giảm là tốt cho tăng trưởng.

Nguồn: ĐTCK