Ngay sau có chỉ thị của Thủ tÆ°á»›ng không được tăng giá bán lẻ xăng dầu, Bá»™ Tài chính liá»n tung ngay phÆ°Æ¡ng án Ä‘iá»u hành giá trong giai Ä‘oạn hiện nay. Theo báo cáo này, Bá»™ Tài chính Ä‘ã yêu cầu doanh nghiệp chÆ°a tính lợi nhuáºn định mức (300 đồng/lít) vào giá cÆ¡ sở và tăng mức sá» dụng quỹ bình ổn giá.
Cụ thể, mức sá» dụng quỹ bình ổn đối vá»›i xăng được nâng từ 1.000 đồng lên 2.000 đồng/lít, được xem là mức trích cao nhất đối vá»›i xăng dầu, còn việc trích quỹ vẫn giữ ở mức 300 đồng má»—i lít. Mức sá» dụng quỹ đối vá»›i các mặt hàng dầu tăng từ 400 - 700 đồng lên 650 - 1.150 đồng, tùy loại.
Trong cÆ¡ cấu giá xăng, dầu vốn không có cái khoản “quỹ bình ổn giá”, nhÆ°ng doanh nghiệp kinh doanh phải trích má»™t phần doanh thu, tức là tính vào giá bán xăng dầu và ngÆ°á»i tiêu dùng phải chịu, số tiá»n này thá»±c chất vẫn nằm lại ở doanh nghiệp mà theo TS Nguyá»…n Thị Lan - Há»c viện Tài chính - nháºn định Ä‘ây thá»±c chất chỉ là “vốn chết”. Hình thức này được há»c há»i chủ yếu từ các nÆ°á»›c Ä‘ang phát triển nhÆ° Trung Quốc, Thái Lan, Chile, Mexico… NhÆ°ng sá»± có mặt của Quỹ bình ổn cÅ©ng nhiá»u khi cÅ©ng là thừa thãi. Chẳng hạn, chỉ trong năm 2012, giá xăng Ä‘ã Ä‘iá»u chỉnh 12 lần vá»›i 6 lần tăng và 6 lần giảm, tuy nhiên, tổng mức tăng là 6.052 đồng/lít còn giảm chỉ được 3.700 đồng/lít. Ngay cả khi giá xăng tăng để bù lá»—, ngÆ°á»i dân vẫn phải ná»™p “phí” bình ổn nhÆ° thÆ°á»ng.
Bá»™ Tài chính cÅ©ng không quên báo cáo thêm bình quân giá cÆ¡ sở 30 ngày của các mặt hàng xăng dầu hiện cao hÆ¡n giá bán 986 - 2.319 đồng/lít. Tuy nhiên, dù Chính phủ Ä‘ã ra sức nhấn mạnh yêu cầu minh bạch trong việc tính toán giá xăng dầu, nhÆ°ng càng kêu thì thông tin càng trở nên mù má». Cả giá»›i chuyên gia, truyá»n thông lẫn ngÆ°á»i dân Ä‘á»u không có má»™t căn cứ xác Ä‘áng nào để theo dõi. Chẳng hạn việc công bố giá cÆ¡ sở xăng RON92 là 25.469 đồng/lít thì cÅ©ng chỉ biết váºy váºy thôi. Trả lá»i báo chí, ông Nguyá»…n Tiến Thá»a - Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) - cho hay: “Chúng tôi cÅ©ng Ä‘ã nháºn thấy những bất cáºp trong cách tính giá cÆ¡ sở không còn phù hợp, tuy nhiên, vì muốn sá»a cùng lúc nhiá»u ná»™i dung trong NÄ 84 nên vẫn chÆ°a thá»±c hiện.”
Biết thế, nên ngÆ°á»i dân giá» chỉ cần nhìn thấy Petrolimex hay bất cứ đại lý, nhà đầu mối nào lên báo kêu khó khăn là Ä‘ã biết tá»ng lại chuẩn bị tăng giá rồi, không buồn thắc mắc nữa. Bởi dÆ° luáºn có tá» ra bức xúc, không đồng tình thì vẫn luôn có nhiá»u nguyên nhân “khách quan” tha hồ mà váºn dụng. Giá xăng vẫn cứ tăng, thuế vẫn cứ Ä‘óng, “phí” bình ổn vẫn cứ phải chi và cuối năm lãnh đạo ngành vẫn được khen thưởng nhÆ° thÆ°á»ng.