Giá xăng cá»§a Việt Nam gần xấp xỉ vá»›i Trung Quốc nhưng thấp hÆ¡n cá»§a má»™t số nước trong khu vá»±c từ 924 đồng/lít đến 6.473 đồng/lít; Ä‘iêden thấp hÆ¡n từ 1.251 đồng/lít đến 6.214 đồng/lít.
Sau nhiá»u thắc mắc vá» tương quan so sánh giữa giá xăng dầu thế giá»›i và mức Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu trong nước, Bá»™ Tài Chính vừa chính thức có công văn số 9489/BTC-VP giải thích vá» vấn đỠtrên.
Tại sao giá xăng dầu Ä‘iá»u chỉnh quá 500 đồng/lần?
Theo Bá»™ Tài Chính giải thích, Thông tư số 56/2009/TT-BTC cá»§a Bá»™ Tài chính cho phép doanh nghiệp Ä‘iá»u chỉnh giá không quá 500 đồng/lít,kg là trong Ä‘iá»u kiện giá thị trưá»ng thế giá»›i diá»…n biến bình thưá»ng, không có biến động lá»›n và trong Ä‘iá»u kiện Ä‘iá»u hành giá gắn liá»n vá»›i hoạt động cá»§a Quỹ Bình ổn giá.
Sẽ sá»a đổi bổ sung Nghị định 55/2007/NÄ-CP Bá»™ tài chính cho biết Thá»§ tướng Chính phá»§ Ä‘ang chỉ đạo Bá»™ Công thương chá»§ trì, phối hợp vá»›i Bá»™ Tài chính và các Bá»™, ngành có liên quan khẩn trương trình Chính phá»§ để sá»a đổi, bổ sung Nghị định số 55/2007/NÄ-CP vá» kinh doanh xăng dầu. Vá» phía Bá»™ Tài chính sẽ đỠxuất sá»a đổi cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành giá xăng dầu trên các nguyên tắc cÆ¡ bản như: Thá»±c hiện cÆ¡ chế thị trưá»ng đối vá»›i mặt hàng xăng dầu, Nhà nước không bao cấp như trước Ä‘ây; Rà soát mức thuế suất thuế nháºp khẩu xăng dầu (barem vá» thuế) và mức trích Quỹ Bình ổn giá xăng dầu để các doanh nghiệp làm căn cứ chá»§ động xác định giá bán lẻ và đảm bảo nguyên tắc hạch toán trong hoạt động kinh doanh cá»§a mình; Các doanh nghiệp được Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ theo giá thị trưá»ng, không gây ra sá»± biến động lá»›n (giáºt cục) vá» giá bán lẻ. Trưá»ng hợp đặc biệt (giá xăng dầu thị trưá»ng thế giá»›i tăng quá cao), Nhà nước sẽ xem xét can thiệp bằng các quyết sách cụ thể. |
Có nghÄ©a là khi Quỹ Bình ổn giá Ä‘ã có nguồn lá»±c (số dư lá»›n), giá thị trưá»ng thế giá»›i biến động tăng làm cho giá vốn bán lẻ trong nước tăng vượt quá 500 đồng/lít, kg so vá»›i giá bán lẻ hiện hành, doanh nghiệp được Ä‘iá»u chỉnh giá tăng 500 đồng/lít, kg phần tăng vượt trên 500 đồng/lít,kg được trích Quỹ Bình ổn giá để bù đắp.
Trước thá»i Ä‘iểm Liên Bá»™ Tài chính - Công thương chấp thuáºn để các doanh nghiệp đầu mối Ä‘iá»u chỉnh giá 1.000 đồng/lít, các doanh nghiệp Ä‘ã 3 lần đỠnghị được tăng giá.
Tuy nhiên xét thấy tại thá»i Ä‘iểm Ä‘ó chưa thích hợp cho việc Ä‘iá»u chỉnh giá, nên Liên Bá»™ Tài chính - Công thương tạm thá»i chưa chấp thuáºn tăng giá mà sá» dụng các công cụ tài chính khác để bình ổn giá như: giảm thuế nháºp khẩu, tạm dừng trích Quỹ Bình ổn giá, kéo dài thá»i gian hoàn trả Ngân sách Nhà nước 1.000 đồng/lít đối vá»›i mặt hàng xăng.
Nhưng giá xăng dầu thị trưá»ng thế giá»›i tiếp tục biến động mạnh, vượt quá sức chịu đựng cá»§a doanh nghiệp, sau khi Ä‘ã thá»±c hiện hàng loạt các công cụ tài chính, Liên Bá»™ Tài chính - Công Thương thấy rằng cần phải có sá»± Ä‘iá»u hành giá linh hoạt, phù hợp vá»›i giá xăng dầu thành phẩm trên thị trưá»ng thế giá»›i.
Bá»™ tài chính cho biết, cách Ä‘iá»u hành như trên là phù hợp vá»›i Khoản 1, Äiá»u 26 Nghị định số 55/2007/NÄ-CP, theo Ä‘ó: “Áp dụng nguyên tắc giá bán xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trưá»ng, có sá»± quản lý cá»§a Nhà nước, do thương nhân kinh doanh xuất khẩu, nháºp khẩu hoặc thương nhân sản xuất, chế biến xăng dầu quyết định sau khi ná»™p các loại thuế, phí theo quy định cá»§a pháp lệnh hiện hành”.
Bá»™ Tài chính sẽ nghiên cứu sá»a đổi Thông tư số 56/2009/TT-BTC cho phù hợp vá»›i thá»±c tiá»…n.
Tại sao giá dầu thô trước Ä‘ây là 147 USD/thùng thì giá xăng là 19.000 đồng/lít, nay giá dầu thô chưa bằng ½ mà giá xăng hiện nay là 14.200 đồng/lít?
Theo Bá»™ tài chính, vá» giá thị trưá»ng thế giá»›i: Mức giá dầu thô Mỹ (WTI) 147 USD/thùng là giá cá»§a thá»i Ä‘iểm (mức giá Ä‘óng cá»a cá»§a ngày 14/7/2008), chứ chưa phải là mức giá cá»§a bình quân giá thế giá»›i (tính bình quân tối thiểu 20 ngày dá»± trữ lưu thông trong nước) để làm căn cứ xác định giá bán trong nước; mặt khác, khi tính giá xăng, dầu trong nước là tính trên cÆ¡ sở bình quân giá thị trưá»ng thế giá»›i cá»§a từng chá»§ng loại xăng, dầu thành phẩm mà không phải là căn cứ vào giá dầu thô.
Mặt khác, sá»± thay đổi cá»§a giá xăng dầu thành phẩm cÅ©ng không phải luôn luôn tá»· lệ thuáºn vá»›i thay đổi cá»§a giá dầu thô.
Ví dụ: giá thị trưá»ng thế giá»›i bình quân tháng 4/2009 so vá»›i giá bình quân tháng 3/2009: trong khi giá dầu thô Mỹ tăng khoảng 4,5%, thì giá xăng, dầu thành phẩm lại tăng rất mạnh, cụ thể: giá xăng RON 92 tăng khoảng 9,65%, giá Ä‘iêden 0,05S tăng khoảng 10,7%, giá dầu hoả tăng khoảng 10,8%, giá ma dút tăng khoảng 18%.
Ngoài ra, việc Ä‘iá»u hành giá xăng, dầu trong nước, cÆ¡ cấu tính giá xăng, dầu trong nước không chỉ phụ thuá»™c vào diá»…n biến cá»§a giá xăng dầu thị trưá»ng thế giá»›i, mà còn phụ thuá»™c vào tá»· giá ngoại tệ giữa đồng Việt Nam vá»›i đồng Ä‘ô la Mỹ, chính sách Ä‘iá»u tiết cá»§a Nhà nước phù hợp vá»›i đưá»ng lối phát triển kinh tế xã há»™i trong từng thá»i kỳ,…Giá trong nước không nên để thấp hÆ¡n nhiá»u so vá»›i các nước láng giá»ng nhằm hạn chế việc buôn láºu và gian láºn thương mại,…
Mặt khác, theo Bá»™ tài chính vá»›i mức giá bán xăng trong nước 19.000 đồng/lít thá»i Ä‘iểm năm 2008 là cÅ©ng chưa tính toán đủ theo mặt bằng giá xăng trên thị trưá»ng thế giá»›i vì Nhà nước còn thá»±c hiện chính sách há»— trợ doanh nghiệp trong kinh doanh xăng dầu như: tạm ứng từ NSNN tương ứng vá»›i số lá»— kinh doanh mặt hàng xăng để cho các doanh nghiệp có vốn hoạt động; bù lá»— mặt hàng dầu.
Nếu tính toán đầy đủ các yếu tố chi phí theo thị trưá»ng và Nhà nước không há»— trợ, giá bán lẻ mặt hàng xăng, dầu trong nước sẽ còn phải cao hÆ¡n.
Từ năm 2009, Chính phá»§ thá»±c hiện Ä‘iá»u hành giá mặt hàng xăng, dầu theo nguyên tắc thị trưá»ng, Nhà nước không còn bù lá»—, há»— trợ đối vá»›i kinh doanh các mặt hàng xăng, dầu như trước Ä‘ây.
Sau khi Ä‘ã tăng giá, hiện giá xăng dầu cá»§a nước ta vẫn Ä‘ang ở mức thấp hÆ¡n vá»›i xăng và dầu Ä‘iêden so vá»›i má»™t số nước trong khu vá»±c, cụ thể: