Giá xăng của Việt Nam gần xấp xỉ vá»›i Trung Quốc nhÆ°ng thấp hÆ¡n của má»™t số nÆ°á»›c trong khu vá»±c từ 924 đồng/lít đến 6.473 đồng/lít; Ä‘iêden thấp hÆ¡n từ 1.251 đồng/lít đến 6.214 đồng/lít.
Sau nhiá»u thắc mắc vá» tÆ°Æ¡ng quan so sánh giữa giá xăng dầu thế giá»›i và mức Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu trong nÆ°á»›c, Bá»™ Tài Chính vừa chính thức có công văn số 9489/BTC-VP giải thích vá» vấn Ä‘á» trên.
Tại sao giá xăng dầu Ä‘iá»u chỉnh quá 500 đồng/lần?
Theo Bá»™ Tài Chính giải thích, Thông tÆ° số 56/2009/TT-BTC của Bá»™ Tài chính cho phép doanh nghiệp Ä‘iá»u chỉnh giá không quá 500 đồng/lít,kg là trong Ä‘iá»u kiện giá thị trÆ°á»ng thế giá»›i diá»…n biến bình thÆ°á»ng, không có biến Ä‘á»™ng lá»›n và trong Ä‘iá»u kiện Ä‘iá»u hành giá gắn liá»n vá»›i hoạt Ä‘á»™ng của Quỹ Bình ổn giá.
Sẽ sá»a đổi bổ sung Nghị định 55/2007/NÄ-CP Bá»™ tài chính cho biết Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ Ä‘ang chỉ đạo Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng chủ trì, phối hợp vá»›i Bá»™ Tài chính và các Bá»™, ngành có liên quan khẩn trÆ°Æ¡ng trình Chính phủ để sá»a đổi, bổ sung Nghị định số 55/2007/NÄ-CP vá» kinh doanh xăng dầu. Vá» phía Bá»™ Tài chính sẽ Ä‘á» xuất sá»a đổi cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành giá xăng dầu trên các nguyên tắc cÆ¡ bản nhÆ°: Thá»±c hiện cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng đối vá»›i mặt hàng xăng dầu, Nhà nÆ°á»›c không bao cấp nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây; Rà soát mức thuế suất thuế nháºp khẩu xăng dầu (barem vá» thuế) và mức trích Quỹ Bình ổn giá xăng dầu để các doanh nghiệp làm căn cứ chủ Ä‘á»™ng xác định giá bán lẻ và đảm bảo nguyên tắc hạch toán trong hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh của mình; Các doanh nghiệp được Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ theo giá thị trÆ°á»ng, không gây ra sá»± biến Ä‘á»™ng lá»›n (giáºt cục) vá» giá bán lẻ. TrÆ°á»ng hợp đặc biệt (giá xăng dầu thị trÆ°á»ng thế giá»›i tăng quá cao), Nhà nÆ°á»›c sẽ xem xét can thiệp bằng các quyết sách cụ thể. |
Có nghÄ©a là khi Quỹ Bình ổn giá Ä‘ã có nguồn lá»±c (số dÆ° lá»›n), giá thị trÆ°á»ng thế giá»›i biến Ä‘á»™ng tăng làm cho giá vốn bán lẻ trong nÆ°á»›c tăng vượt quá 500 đồng/lít, kg so vá»›i giá bán lẻ hiện hành, doanh nghiệp được Ä‘iá»u chỉnh giá tăng 500 đồng/lít, kg phần tăng vượt trên 500 đồng/lít,kg được trích Quỹ Bình ổn giá để bù đắp.
TrÆ°á»›c thá»i Ä‘iểm Liên Bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng chấp thuáºn để các doanh nghiệp đầu mối Ä‘iá»u chỉnh giá 1.000 đồng/lít, các doanh nghiệp Ä‘ã 3 lần Ä‘á» nghị được tăng giá.
Tuy nhiên xét thấy tại thá»i Ä‘iểm Ä‘ó chÆ°a thích hợp cho việc Ä‘iá»u chỉnh giá, nên Liên Bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng tạm thá»i chÆ°a chấp thuáºn tăng giá mà sá» dụng các công cụ tài chính khác để bình ổn giá nhÆ°: giảm thuế nháºp khẩu, tạm dừng trích Quỹ Bình ổn giá, kéo dài thá»i gian hoàn trả Ngân sách Nhà nÆ°á»›c 1.000 đồng/lít đối vá»›i mặt hàng xăng.
NhÆ°ng giá xăng dầu thị trÆ°á»ng thế giá»›i tiếp tục biến Ä‘á»™ng mạnh, vượt quá sức chịu Ä‘á»±ng của doanh nghiệp, sau khi Ä‘ã thá»±c hiện hàng loạt các công cụ tài chính, Liên Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng thấy rằng cần phải có sá»± Ä‘iá»u hành giá linh hoạt, phù hợp vá»›i giá xăng dầu thành phẩm trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i.
Bá»™ tài chính cho biết, cách Ä‘iá»u hành nhÆ° trên là phù hợp vá»›i Khoản 1, Äiá»u 26 Nghị định số 55/2007/NÄ-CP, theo Ä‘ó: “Áp dụng nguyên tắc giá bán xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng, có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c, do thÆ°Æ¡ng nhân kinh doanh xuất khẩu, nháºp khẩu hoặc thÆ°Æ¡ng nhân sản xuất, chế biến xăng dầu quyết định sau khi ná»™p các loại thuế, phí theo quy định của pháp lệnh hiện hành”.
Bá»™ Tài chính sẽ nghiên cứu sá»a đổi Thông tÆ° số 56/2009/TT-BTC cho phù hợp vá»›i thá»±c tiá»…n.
Tại sao giá dầu thô trÆ°á»›c Ä‘ây là 147 USD/thùng thì giá xăng là 19.000 đồng/lít, nay giá dầu thô chÆ°a bằng ½ mà giá xăng hiện nay là 14.200 đồng/lít?
Theo Bá»™ tài chính, vá» giá thị trÆ°á»ng thế giá»›i: Mức giá dầu thô Mỹ (WTI) 147 USD/thùng là giá của thá»i Ä‘iểm (mức giá Ä‘óng cá»a của ngày 14/7/2008), chứ chÆ°a phải là mức giá của bình quân giá thế giá»›i (tính bình quân tối thiểu 20 ngày dá»± trữ lÆ°u thông trong nÆ°á»›c) để làm căn cứ xác định giá bán trong nÆ°á»›c; mặt khác, khi tính giá xăng, dầu trong nÆ°á»›c là tính trên cÆ¡ sở bình quân giá thị trÆ°á»ng thế giá»›i của từng chủng loại xăng, dầu thành phẩm mà không phải là căn cứ vào giá dầu thô.
Mặt khác, sá»± thay đổi của giá xăng dầu thành phẩm cÅ©ng không phải luôn luôn tá»· lệ thuáºn vá»›i thay đổi của giá dầu thô.
Ví dụ: giá thị trÆ°á»ng thế giá»›i bình quân tháng 4/2009 so vá»›i giá bình quân tháng 3/2009: trong khi giá dầu thô Mỹ tăng khoảng 4,5%, thì giá xăng, dầu thành phẩm lại tăng rất mạnh, cụ thể: giá xăng RON 92 tăng khoảng 9,65%, giá Ä‘iêden 0,05S tăng khoảng 10,7%, giá dầu hoả tăng khoảng 10,8%, giá ma dút tăng khoảng 18%.
Ngoài ra, việc Ä‘iá»u hành giá xăng, dầu trong nÆ°á»›c, cÆ¡ cấu tính giá xăng, dầu trong nÆ°á»›c không chỉ phụ thuá»™c vào diá»…n biến của giá xăng dầu thị trÆ°á»ng thế giá»›i, mà còn phụ thuá»™c vào tá»· giá ngoại tệ giữa đồng Việt Nam vá»›i đồng Ä‘ô la Mỹ, chính sách Ä‘iá»u tiết của Nhà nÆ°á»›c phù hợp vá»›i Ä‘Æ°á»ng lối phát triển kinh tế xã há»™i trong từng thá»i kỳ,…Giá trong nÆ°á»›c không nên để thấp hÆ¡n nhiá»u so vá»›i các nÆ°á»›c láng giá»ng nhằm hạn chế việc buôn láºu và gian láºn thÆ°Æ¡ng mại,…
Mặt khác, theo Bá»™ tài chính vá»›i mức giá bán xăng trong nÆ°á»›c 19.000 đồng/lít thá»i Ä‘iểm năm 2008 là cÅ©ng chÆ°a tính toán đủ theo mặt bằng giá xăng trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i vì Nhà nÆ°á»›c còn thá»±c hiện chính sách há»— trợ doanh nghiệp trong kinh doanh xăng dầu nhÆ°: tạm ứng từ NSNN tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i số lá»— kinh doanh mặt hàng xăng để cho các doanh nghiệp có vốn hoạt Ä‘á»™ng; bù lá»— mặt hàng dầu.
Nếu tính toán đầy đủ các yếu tố chi phí theo thị trÆ°á»ng và Nhà nÆ°á»›c không há»— trợ, giá bán lẻ mặt hàng xăng, dầu trong nÆ°á»›c sẽ còn phải cao hÆ¡n.
Từ năm 2009, Chính phủ thá»±c hiện Ä‘iá»u hành giá mặt hàng xăng, dầu theo nguyên tắc thị trÆ°á»ng, Nhà nÆ°á»›c không còn bù lá»—, há»— trợ đối vá»›i kinh doanh các mặt hàng xăng, dầu nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây.
Sau khi Ä‘ã tăng giá, hiện giá xăng dầu của nÆ°á»›c ta vẫn Ä‘ang ở mức thấp hÆ¡n vá»›i xăng và dầu Ä‘iêden so vá»›i má»™t số nÆ°á»›c trong khu vá»±c, cụ thể: