Nếu tăng thuế môi trường với xăng lên 8.000 đồng/lít sẽ tác động tiêu cực đến toàn bộ nền kinh tế. 

Giá dầu thế giới giảm, thuế nhập khẩu giảm theo cam kết quốc tế đã ảnh hưởng đến cân đối nguồn ngân sách, do vậy Bộ Tài chính tính toán tăng thuế bảo vệ môi trường (BVMT) với xăng dầu để bù đắp phần hụt thu đó.

Ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế thuộc Bộ Tài chính (ảnh), giải thích như trên tại cuộc họp báo chiều 10-4. Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trao đổi với ông Thi về những bức xúc của người dân đối với đề xuất tăng thuế BVMT xăng dầu.

“Giá xăng Việt Nam thấp so với các nước”

. Sau khi Bộ Tài chính đưa ra đề xuất tăng khung thuế BVMT với xăng dầu lên mức tối đa 8.000 đồng/lít, nhiều bộ, ngành và doanh nghiệp (DN) cho rằng nên cân nhắc đề xuất này. Tại sao Bộ Tài chính vẫn bảo lưu quan điểm của mình?

+ Ông Phạm Đình Thi: Trước bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng, phải thực hiện cắt giảm dần thuế nhập khẩu theo các cam kết quốc tế. Để đảm bảo lợi ích quốc gia trong điều kiện hội nhập và chủ động ứng phó với diễn biến giá dầu trên thị trường thế giới thì việc sử dụng các chính sách thuế nội địa, trong đó có chính sách thuế BVMT là một trong những công cụ tài chính hiệu quả và khả thi.

Hơn nữa, xăng dầu là sản phẩm chứa các chất hóa học, gây ảnh hưởng xấu đến môi trường ở diện rộng. Các nước trên thế giới đã đưa xăng dầu vào đối tượng thu thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế BVMT nhằm mục đích BVMT với các tên gọi khác nhau như thuế nhiên liệu, thuế năng lượng, thuế phương tiện...

Theo Luật Thuế BVMT hiện hành thì xăng dầu thuộc đối tượng chịu thuế với khung thuế từ 1.000 đến 4.000 đồng/lít. Mức thuế BVMT cụ thể hiện hành đối với xăng dầu đã bằng mức tối đa trong khung thuế.

. Dựa vào cơ sở nào mà Bộ Tài chính đề xuất tăng khung thuế BVMT đối với xăng dầu lên mức tối đa 8.000 đồng/lít?

+ Giá bán lẻ xăng dầu ở Việt Nam cơ bản đang thấp hơn so với các nước có chung đường biên giới nói riêng và nhiều nước khác trong khu vực ASEAN.

Cụ thể theo bảng xếp hạng của trang web Global Petrol Prices vào ngày 3-4-2017 thì giá bán lẻ xăng dầu của Việt Nam đang ở mức thấp. Trong 180 nước thì Việt Nam đứng thứ 44 từ thấp đến cao và 136 nước có giá bán lẻ xăng dầu cao hơn Việt Nam. Trong đó Philippines đứng thứ 55, Campuchia đứng thứ 58, Thái Lan đứng thứ 88, Lào đứng thứ 97.

Với mức giá bán lẻ xăng RON92 của Việt Nam cập nhật đến ngày 6-4 là 17.230 đồng/lít thì giá xăng ở Lào cao hơn tại Việt Nam 4.806 đồng/lít, Campuchia cao hơn 2.826 đồng/lít và Thái Lan cao hơn 1.166 đồng/lít.

Xăng dầu đang phải oằn lưng gánh hàng loạt loại thuế và phí. Ảnh: HTD

Bên cạnh đó, tỉ trọng thuế trong cơ cấu giá cơ sở xăng dầu của Việt Nam đang ở mức thấp (37,24% đối với xăng; 21,14% đối với diesel). Trong khi đó ở các nước khác như Hàn Quốc là 70,3%, Campuchia khoảng 40% và Lào khoảng 56%.

Trên cơ sở tính toán tất cả yếu tố nêu trên, Bộ Tài chính đề nghị tăng khung mức thuế BVMT từ 1.000 đến 4.000 đồng/lít lên 3.000 đến 8.000 đồng/lít là phù hợp.

Việc nâng khung mức thuế còn nhằm nâng cao hơn nữa trách nhiệm và nhận thức của tổ chức, cá nhân đối với môi trường và khuyến khích sản xuất, sử dụng hàng hóa thân thiện với môi trường.

“Không thể nói chi không đúng mục đích”

. Việc tăng thuế BVMT sẽ tác động đến túi tiền người dân và tác động tiêu cực đến kinh tế, thưa ông?

+ Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh khung thuế BVMT đối với xăng dầu trên cơ sở tính toán nhiều yếu tố để đảm bảo tính ổn định của luật áp dụng cho thời gian dài. Không phải nói tăng thuế BVMT là tăng ngay, chúng tôi chỉ đề xuất khung thuế còn quyền quyết định thuộc về Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Việc điều chỉnh khung thuế BVMT đối với xăng dầu chưa tác động đến giá bán lẻ xăng dầu, cũng như đến sản xuất, kinh doanh.

. Theo một báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy thu ngân sách từ thuế này rất lớn nhưng chi rất ít. Cụ thể thuế BVMT thu 4 đồng thì chi ra cho mục đích này chỉ khoảng 1 đồng?

+ Tôi xin nhấn mạnh thuế BVMT là khoản thu ngân sách nhà nước và được sử dụng chi thực hiện các nhiệm vụ chi theo Luật Ngân sách nhà nước như chi đầu tư phát triển. Ví dụ chi đầu tư cho các dự án, đầu tư và hỗ trợ vốn cho các DN; chi đảm bảo xã hội bao gồm cả chi thực hiện các chính sách xã hội theo quy định,...

Nghĩa là không thể nói thuế BVMT chỉ dùng cho công tác BVMT mà còn được chi cho các khoản khác của ngân sách nhà nước. Do đó không thể nói thuế BVMT là thu nhiều chi ít, chi không đúng mục đích. Hằng năm, ngân sách nhà nước vẫn bố trí riêng cho hoạt động sự nghiệp môi trường.

Tác động tiêu cực đến kinh tế Việt Nam

Nếu theo đúng lộ trình, có thể giữa tháng 10 năm nay, mức thuế BVMT với xăng dầu sẽ có khung mới và mức tối đa có thể lên tới 8.000 đồng/lít, gấp 2-3 lần so với khung hiện hành.

Bộ Tài chính lý giải việc tăng thuế đối với xăng dầu nhằm bù vào khoản hụt thu từ các hiệp định thương mại nhưng Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có văn bản gửi Bộ Tài chính lo ngại việc tăng thuế đối với xăng dầu sẽ tác động tiêu cực đến toàn bộ nền kinh tế Việt Nam. Nếu tăng thuế đối với xăng dầu để bù lại thì vô hình trung chính sách này khiến các DN Việt Nam mất lợi thế cạnh tranh trước các đối thủ nước ngoài.

Theo VCCI, xăng dầu là nguyên liệu đầu vào quan trọng của nền kinh tế. Các phương tiện giao thông vận tải hàng hóa, máy nông nghiệp, tàu cá… đều sử dụng rất nhiều xăng dầu. Do đó, nếu tăng thuế đối với xăng dầu thì những ngành chịu thiệt hại nặng nhất là vận tải, nông nghiệp, thủy hải sản.

Theo VCCI, việc cắt giảm thuế nhập khẩu đối với xăng dầu theo các cam kết quốc tế có thể làm giảm nguồn thu ngân sách nhưng không nên bù bằng cách tăng thuế BVMT đối với xăng dầu. Xét về dài hạn, việc nới khung thuế BVMT đối với xăng dầu nhằm bảo đảm thu ngân sách sẽ là giải pháp lợi bất cập hại.

Bộ Ngoại giao đưa ra ý kiến đề nghị Bộ Tài chính nên cân nhắc sự cần thiết và lộ trình thực hiện việc nâng khung thuế với xăng dầu. Đặc biệt trong bối cảnh các DN còn gặp nhiều khó khăn, mặt hàng thiết yếu này đã gánh nhiều loại thuế và phí.

___________________________

Theo tính toán của một số chuyên gia, với mức thu thuế môi trường với xăng là 3.000 đồng/lít, cơ cấu giá mỗi lít xăng đang phải cõng khoảng 46% thuế, phí. Tỉ lệ này có thể tăng lên tới 59% trong trường hợp tăng thuế môi trường lên kịch khung đề xuất là 8.000 đồng/lít.

Nguồn tin: Plo