Doanh nghiệp được quyá»n tăng hoặc giảm giá xăng dầu theo thế giá»›i và tá»± chịu trách nhiệm vá» hoạt động kinh doanh cá»§a mình mà không cần xin phép. 3 phương án Ä‘iá»u chỉnh giá xăng được Bá»™ Tài chính đưa ra bàn thảo trong cuá»™c há»p sáng nay.
Theo phương án 1, các doanh nghiệp phải có trách nhiệm bình ổn giá bán trước khi áp dụng phương án Ä‘iá»u chỉnh căn cứ vào giá thế giá»›i và tá»± chịu trách nhiệm vá» hoạt động kinh doanh cá»§a mình. Nhà nước chỉ can thiệp trong trưá»ng hợp giá có biến động bất thưá»ng. Nếu các yếu tố cấu thành giá tăng và giảm 3% doanh nghiệp tiếp tục giữ ổn định giá bán lẻ. Trong trưá»ng hợp các yếu tố cấu thành giá tăng hoặc giảm từ 3% đến 12%, doanh nghiệp má»›i được Ä‘iá»u chỉnh giá bán nhưng mức tăng không được vượt quá 50%.
![]() |
Từ đầu năm đến nay, giá xăng Ä‘ã 5 lần được Ä‘iá»u chỉnh. Ảnh Hoàng Hà. |
Nếu các yếu tố đầu vào tăng trên 12%, doanh nghiệp cÅ©ng chỉ được Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ thêm 50%, phần còn lại phải đăng ký vá»›i cÆ¡ quan quản lý nếu muốn tăng giá lên mức cao hÆ¡n. Sau 3 lần tăng giá liên tiếp, giá tiếp tục tăng trên 12% thì Nhà nước sẽ áp dụng các biện pháp bình ổn giá theo quy định cá»§a pháp luáºt...
Phương án 2, Bá»™ Tài chính đỠxuất cho phép doanh nghiệp đầu mối được Ä‘iá»u chỉnh giá theo thị trưá»ng trong phạm vi đến 10%. Vá»›i cách thức này, doanh nghiệp chỉ được phép tăng hoặc giảm giá bán trong phạm vi nhất định, phần còn lại sẽ được xá» lý thông qua quỹ bình ổn giá xăng dầu. NghÄ©a là khi các yếu tố đầu vào tăng hoặc giảm dưới 10% các doanh nghiệp được toàn quyá»n chá»§ động quyết định phương án giá. Nhà nước chỉ thá»±c hiện công tác háºu kiểm xem doanh nghiệp có niêm yết giá bán theo quy định hay không.
Trong trưá»ng hợp, yếu tố đầu vào tăng khoảng 10-15%, doanh nghiệp được Ä‘iá»u chỉnh tăng thêm 60%. Nếu mức tăng này chưa đủ bù cho các khoản lá»— sẽ được há»— trợ bởi quỹ bình ổn giá và Nhà nước chỉ can thiệp nếu thị trưá»ng biến động vá»›i nguyên tố đầu vào tăng trên 15%. Nếu giá thế giá»›i giảm mạnh, sau khi trừ Ä‘i các khoản chi phí, thuế... doanh nghiệp được quyá»n giảm giá bán nhưng mức giảm không được thấp hÆ¡n giá thành.
Phương án 3, Bá»™ Tài chính đỠxuất các phương thức Ä‘iá»u hành giống như phương án 2. Tuy nhiên sá»± khác biệt ở chá»— biên độ tăng giá được ná»›i rá»™ng hÆ¡n ở phạm vi 7 - 12%. NghÄ©a là doanh nghiệp đầu mối được Ä‘iá»u chỉnh giá trong phạm vi đến 7%. Nếu tăng 7-12%, doanh nghiệp đầu mối được Ä‘iá»u chỉnh giá 60% cá»§a giá vốn. Tăng trên 12%, Nhà nước sẽ can thiệp. Phần vốn biến động còn lại sẽ xá» lý thông qua quỹ bình ổn giá.
Bá»™ Tài chính Ä‘ang nghiêng vá» phương án 3 vì giá xăng dầu tiệm cáºn được vá»›i giá thị trưá»ng thế giá»›i. Thương nhân đầu mối được chá»§ động quy định giá trong trưá»ng hợp tăng hoặc giảm theo định hướng Nhà nước.
Cục trưởng Cục Quản lý giá - Bá»™ Tài chính - Nguyá»…n Tiến Thá»a cho rằng má»™t trong những mục tiêu quan trong nhất cá»§a phương án Ä‘iá»u hành giá xăng dầu là phải đảm bảo bình ổn giá, ngăn ngừa tác động cá»§a thị trưá»ng thế giá»›i vào hệ thống giá trong nước, tránh tình trạng “neo giá” cao quá lâu.
Ngoài ra, để tạo yếu tố minh bạch trong quản lý Ä‘iá»u hành, Bá»™ Tài chính cÅ©ng công bố công khai công thức tính giá xăng dầu. Căn cứ vào Ä‘ó, ngưá»i dân có thể giám sát các doanh nghiệp tăng hoặc giảm giá bán có hợp lý hay không. Ông Thá»a nhấn mạnh "Xăng dầu là mặt hàng nằm trong danh sách bình ổn giá, tác động đến nhiá»u ngành hàng, lÄ©nh vá»±c, do váºy, cách thức Ä‘iá»u hành luôn được tính toán tháºn trá»ng đảm bảo cân bằng lợi ích giữa 3 bên doanh nghiệp - Nhà nước và ngưá»i tiêu dùng".
Các phương án giá sẽ được Bá»™ Tài chính trình Chính phá»§ sau khi lấy ý kiến Ä‘óng góp từ các bá»™ ngành và doanh nghiệp.
Kinh nghiệm Ä‘iá»u hành giá xăng dầu cá»§a má»™t số nước. Nhiá»u nước láºp kho dữ trữ chiến lược để chá»§ động Ä‘iá»u hòa cung cầu, đảm bảo xăng dầu được kinh doanh tá»± do. Nháºt cung cấp dầu giá rẻ, ổn định và cạnh tranh xăng dầu diá»…n ra rất quyết liệt. Nháºt Bản nháºp khẩu 90% dầu thô vá» chế biến, 3% dầu thành phẩm. Còn Malaysia đưa xăng Ä‘âu vào danh mục bị kiểm soát theo luáºt kiểm soát nguồn cung năm 1961. Hầu hết các nước áp dụng cÆ¡ chế giá thị trưá»ng. Nháºt Bản, Mỹ, Thái Lan dá»u niêm yết giá bán lẻ công khai, nhà nước không can thiệp mức giá. Má»™t số ít các nước áp dụng chính sách há»— trợ xăng dầu cho sản xuất. Má»™t số nước có khai thác dầu được láºp quỹ ổn định bằng cách lấy tiá»n lãi từ kinh doanh dầu thô và sản phẩm dầu khí để trang trải cho các doanh nghiệp kinh doanh dầu khí nháºp khẩu khi giá dầu trên thế giá»›i tăng đột biến. |
VnE