Äến lúc nào Ä‘ó không cần quỹ bình ổn khi Ä‘ó thị trÆ°á»ng xăng dầu được váºn hành theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng đầy đủ.
Ông Phan Thế Ruệ - chủ tịch Hiệp há»™i Xăng dầu, nguyên thứ trưởng Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại nêu quan Ä‘iểm vá» má»™t trong những vấn đỠđược nêu ra tại Nghị định 84 sá»a đổi vá» kinh doanh xăng dầu.
Minh bạch trách nhiệm
PV: Theo quyết định má»›i Ä‘ây vá» Ä‘iá»u hành giá xăng dầu, việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu sẽ được chuyển vá» Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng thay vì Bá»™ Tài chính nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây. Có ý kiến cho rằng, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Ä‘ang quản doanh nghiệp xăng dầu, giá» lại quyết giá sẽ dá»… hình thành lợi ích nhóm, rÆ¡i vào tình trạng vừa Ä‘á bóng vừa thổi còi. Ông có đồng tình vá»›i quan Ä‘iểm này hay không và vì sao?
Ông Phan Thế Ruệ: - Hiệp há»™i xăng dầu cho rằng Ä‘ây là chủ trÆ°Æ¡ng phù hợp vá»›i Luáºt tài chính năm 2012, phù hợp vá»›i tình hình cụ thể hiện nay vì Ä‘iá»u hành giá sát vá»›i việc tổ chức sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, sẽ phản ánh thị trÆ°á»ng nhạy bén hÆ¡n, nhanh hÆ¡n và thá»±c tiá»…n hÆ¡n.
Mặc dù chÆ°a có Nghị định má»›i nhÆ°ng thá»i gian 1 năm trở lại Ä‘ây Bá»™ Tài chính và Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Ä‘ã phối hợp vá»›i nhau tốt hÆ¡n, giá xăng dầu Ä‘ã được Ä‘iá»u hành uyển chuyển, không gây khó khăn cho các doanh nghiệp và bức xúc cho ngÆ°á»i tiêu dùng đồng thá»i 2 bá»™ cÅ©ng không quá lúng túng má»—i lần giá xăng dầu thế giá»›i biến Ä‘á»™ng.
Riêng ý kiến vá» việc dá»… rÆ¡i vào tình trạng vừa Ä‘á bóng vừa thổi còi theo tôi phải hiểu thế nào là Ä‘á bóng và thế nào là thổi còi. Anh thổi còi theo luáºt pháp, theo các quy định cụ thể, cầu thủ phải Ä‘á Ä‘úng luáºt thì chuyện giữa ngÆ°á»i cầm còi để thổi và ngÆ°á»i Ä‘á hoàn toàn không có quan hệ lợi ích.
Theo tôi việc quản lý nhà nÆ°á»›c và quản lý sản xuất kinh doanh nên được tách bạch. Quản lý nhà nÆ°á»›c thì phải quản lý bằng luáºt pháp, đặc biệt xăng dầu ngoài Luáºt doanh nghiệp, Luáºt thÆ°Æ¡ng mại còn có Nghị định riêng và Ä‘ang được thay thế bằng Nghị định má»›i.
Hiện Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng và Bá»™ Tài chính Ä‘ang táºp trung vào hoàn thiện và để Thủ tÆ°á»›ng ra Nghị định má»›i, cùng Nghị định má»›i phải có Thông tÆ° liên tích hÆ°á»›ng dẫn những vấn Ä‘á» mà Nghị định chÆ°a cụ thể hóa Ä‘Æ°Æ¡c ví dụ nhÆ° ổn định giá xăng dầu là ổn định nhÆ° thế nào, thá»i gian ổn định bao lâu … Äây là câu chuyện Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng phải tiến hành vá»›i Bá»™ Tài chính.
|
|
| Ông Phan Thế Ruệ - chủ tịch Hiệp há»™i Xăng dầu, nguyên thứ trưởng Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại - Ảnh: Nguyên Thảo |
Khi có Nghị định cụ thể, có thông tÆ° liên tịch, 2 bá»™ vẫn phải kết hợp vá»›i nhau để Ä‘iá»u hành giá. TrÆ°á»›c Ä‘ây Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại Ä‘ã Ä‘iá»u hành giá xăng dầu, hiện nay Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng vẫn Ä‘iá»u hành giá Ä‘iện, Bá»™ Y tế vẫn Ä‘iá»u hành giá thuốc, Bá»™ Thông tin và truyá»n thông vẫn Ä‘iá»u hành giá viá»…n thông…. Äây là những Ä‘iá»u Ä‘ã được quy định trong Luáºt Tài chính năm 2012.
Nếu trong Ä‘iá»u kiện kinh tế hiện nay chúng ta không minh bạch vá» trách nhiệm thì chúng ta không thể minh bạch trong Ä‘iá»u hành được.
Nghị quyết 11 của Äảng cá»™ng sản Việt Nam Ä‘ã khẳng định chúng ta phải nhanh chóng xây dá»±ng thể chế kinh tế thị trÆ°á»ng Ä‘Æ°a giá bán lẻ xăng dầu Việt Nam sát vá»›i giá thị trÆ°á»ng là tiếp cáºn dần vá»›i ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng phù hợp cả Ä‘Æ°á»ng lối, luáºt pháp, chủ trÆ°Æ¡ng của Äảng và Chính phủ.
PV: - CÅ©ng có ý kiến khác cho rằng, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng hay Bá»™ Tài chính Ä‘iá»u hành giá trong khi cả 2 Bá»™ vẫn thuá»™c chính phủ thì bản chất tăng giá, Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu không khác nhiá»u, quan Ä‘iểm của ông thế nào?
Ông Phan Thế Ruệ: - Theo tôi Nghị định má»›i sẽ có những quy định cụ thể buá»™c các cÆ¡ quan quản lý và doanh nghiệp xăng dầu phải thá»±c hiện, những quy định má»›i này khắc phục những bất cáºp trong Ä‘iá»u hành giá, quy định biên Ä‘á»™ tăng giảm giá ở 3 mức dÆ°á»›i 2%, từ 2%-7% và từ 7% trở lên, biên Ä‘á»™ này phù hợp vá»›i tín hiệu thị trÆ°á»ng, sẽ không còn tình trạng tăng nhanh giảm cháºm nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây.
Ví dụ, việc quy định cụ thể biên Ä‘á»™ từ 2% trở xuống các doanh nghiệp được phép Ä‘iá»u chỉnh giá, không phải xin ý kiến của 2 bá»™, rõ ràng có biến Ä‘á»™ng giảm phải giảm, tăng phải tăng. Bá»™ tài chính sau này sẽ kiểm tra nếu giá xăng dầu thế giá»›i tăng doanh nghiệp Ä‘ã cho tăng nhÆ°ng khi giảm lại không giảm xuống sẽ phải có chế tài xá» phạt rõ ràng.
PV: - Quy định tại nghị định má»›i Ä‘ã Ä‘iá»u chỉnh biên Ä‘á»™ Ä‘iá»u chỉnh giá, tức là dÆ°á»›i 2% doanh nghiệp được quyá»n quyết định, có ý kiến cho rằng giá xăng dầu sẽ tăng ít nhÆ°ng tăng nhiá»u lần. Ông nháºn định nhÆ° thế nào?
Ông Phan Thế Ruệ: - Theo tôi, Nghị định có 4 Ä‘iểm rất Ä‘áng quan tâm, là tiá»n Ä‘á» cho việc tiếp cáºn giá xăng đầu theo giá thị trÆ°á»ng.
Thứ nhất là chu kỳ tính giá cÆ¡ sở là 15 ngày đầu của tháng trong khi trÆ°á»›c Ä‘ây là 30 ngày. Nếu là 30 ngày sá»± biến thiên của giá xăng dầu thế giá»›i rất nhanh có khi giá trong nÆ°á»›c Ä‘ang định tăng lên thì giá xăng dầu thế giá»›i giảm xuống đến khi giá xăng dầu trong nÆ°á»›c định giảm xuống thì giá xăng dầu thế giá»›i lại tăng bởi vì phải đợi 30 ngày.
Thứ 2, là quy định vá» biên Ä‘á»™ Ä‘iá»u chỉnh giá, trÆ°á»›c Ä‘ây là từ 0-7%, từ 7%-12% và từ 12% trở lên giá» chỉ còn 3 mức 2%, 7%, và trên 7% Ä‘ây là Ä‘iá»u mà tôi cho là tốt, thể hiện sá»± Ä‘iá»u chỉnh liên tục làm giá xăng dầu trong nÆ°á»›c sẽ tiệm cáºn dần vá»›i giá thế giá»›i.
Thứ 3 là quỹ bình ổn, chủ trÆ°Æ¡ng vẫn giao cho doanh nghiệp trích láºp, quản lý và sá» dụng, sá» dụng khi nào phải có ý kiến của bá»™ Tài chính, Công thÆ°Æ¡ng, trích láºp quỹ bao nhiêu thá»i gian, trích láºp quỹ bao nhiêu và xả quỹ bao nhiêu phụ thuá»™c hoàn toàn vào biến Ä‘á»™ng thị trÆ°á»ng. Lần này nó sẽ minh bạch hÆ¡n, rõ ràng hÆ¡n và Ä‘iá»u chỉnh quản lý quỹ sẽ rõ ràng hÆ¡n.
Thứ 4 là trong quá trình Nghị định má»›i ra Ä‘á»i thì tất cả những cái gì trong Nghị định chÆ°a ghi rõ thì 2 Bá»™ phải hÆ°á»›ng dẫn, nếu làm được nhÆ° váºy, kinh doanh xăng dầu sẽ có Ä‘iá»u kiện tốt hÆ¡n, dần dần khắc phục được giáºt cục trong Ä‘iá»u hành giá xăng dầu.
Sẽ phải bá» quỹ bình ổn giá
PV: - Hiện, có ý kiến cho rằng, nên bá» quỹ bình ổn để tránh sá» dụng không minh bạch, không Ä‘úng mục Ä‘ích, ông có đồng tình hay không?
Ông Phan Thế Ruệ: - Thá»±c ra quỹ bình ổn nếu hiểu Ä‘úng chỉ là để bình ổn giá nhÆ°ng thá»i gian dùng quỹ bình ổn nhÆ° là công cụ Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ nên Ä‘ã tạo ra những bất cáºp không Ä‘áng có.
Các nÆ°á»›c phát triển vẫn dùng quỹ bình ổn nhÆ°ng cÆ¡ bản nhất là dùng nhÆ° thế nào, trích láºp nhÆ° thế nào sá» dụng và quản lý nhÆ° thế nào để phù hợp.
 |
| Những quy định má»›i này khắc phục những bất cáºp trong Ä‘iá»u hành giá xăng dầu |
Quỹ bình ổn thá»±c chất là quỹ tài chính được huy Ä‘á»™ng từ trong giá do doanh nghiệp quản lý nên Bá»™ Tài chính phải tham gia. Quỹ này được quản lý sá» dụng nhÆ° má»™t quỹ tài chính để tại doanh nghiệp, trích quỹ bình ổn vào mà chÆ°a dùng đến thì phải có trách nhiệm tính lãi, mức lãi có thể tính bằng vá»›i lãi suất liên ngân hàng thay vì để quỹ chết trong doanh nghiệp.
Tôi nghÄ© rằng nếu có nguyên tắc quản lý tốt và sá» dụng quỹ tốt thì quỹ bình ổn vẫn phát huy tốt ở Việt Nam nhÆ°ng theo tôi đến lúc nào Ä‘ó không cần quỹ bình ổn khi Ä‘ó thị trÆ°á»ng xăng dầu được váºn hành theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng đầy đủ.
Chúng ta vẫn khẳng định xăng dầu là mặt hàng kinh doanh có Ä‘iá»u kiện nằm trong mặt hàng bình ổn nên chÆ°a thể thị trÆ°á»ng hóa mặt hàng xăng dầu má»™t cách tuyệt đối được.
PV: - Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam Petrolimex trá»±c thuá»™c Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng chiếm khoảng 50% thị phần, có chuyên gia Ä‘ã từng chỉ thẳng, Ä‘iá»u này sẽ tạo nên sá»± cạnh tranh không bình đẳng giữa các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu thuá»™c Bá»™ và không thuá»™c Bá»™, củng cố thế Ä‘á»™c quyá»n của Petrolimex. Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng quyết giá nhÆ° váºy doanh nghiệp ngoài Petrolimex có cÆ¡ há»™i để tham gia vào thị trÆ°á»ng xăng dầu không?
Ông Phan Thế Ruệ: - Äã cạnh tranh là cạnh tranh giá không cạnh tranh vá» thị phần và thá»±c chất thị trÆ°á»ng xăng dầu Việt Nam Ä‘ang cạnh tranh quyết liệt và cạnh tranh bằng hoa hồng vì giá nhà nÆ°á»›c quyết định nên các doanh nghiệp Ä‘ang sá» dụng hoa hồng nhÆ° má»™t biện pháp cạnh tranh thị phần. Bằng chứng là rất nhiá»u doanh nghiệp hiện nay Ä‘ang mở rá»™ng thị phần và nhiá»u doanh nghiệp thu hẹp thị phần.
Má»™t số chuyên gia nói thị trÆ°á»ng xăng dầu Việt Nam mang yếu tố Ä‘á»™c quyá»n do quá khứ tạo ra và nhà nÆ°á»›c vẫn quyết định giá vì váºy chÆ°a thể có thị trÆ°á»ng cạnh tranh Ä‘úng bản chất của nó.
Táºp Ä‘oàn xăng dầu Việt Nam Petrolimex có thị phần khoảng 46-47% vì Petrolimex phát triển từ nhiá»u Ä‘á»i nay, hệ thống phân phối của Petrolimex Ä‘ã được đầu tÆ° phát triển nhiá»u tháºp ká»·.
NhÆ°ng trong tÆ°Æ¡ng lai Petrolimex chÆ°a chắc giữ được hệ thống phân phối này, 3-4 năm trở lại Ä‘ây thị phần của Petrolimex Ä‘ang giảm dần và ở má»™t số tỉnh Äồng bằng sông Cá»u Long và miá»n Trung Tây nguyên.
Tôi cho rằng ở Việt Nam khi cạnh tranh phải cạnh tranh bằng giá bán, càng cạnh tranh thì giá càng thấp. NhÆ° váºy má»›i phản ánh Ä‘úng quy luáºt cạnh tranh và thị trÆ°á»ng xăng dầu má»›i minh bạch và ngÆ°á»i tiêu dùng má»›i được hưởng lợi.
PV: - Má»›i Ä‘ây, Petrolimex cÅ©ng công bố, năm 2013, lợi nhuáºn sau thuế là 1.578 tá»· đồng trong khi năm vừa qua, má»—i lần tăng giá lý do Ä‘á»u là do doanh nghiệp Ä‘ang làm ăn thua lá»—. Lợi nhuáºn của Petrolimex cÅ©ng từng được chỉ ra là nhá» tăng giá thay vì tăng năng suất, tăng hiệu quả, quan Ä‘iểm của ông nhÆ° thế nào?
Ông Phan Thế Ruệ: - Trong bán lẻ xăng dầu có lãi định mức do Chính phủ và Bá»™ tài chính cho phép lợi nhuáºn định mức là 300 đồng nên khi công bố lợi nhuáºn của doanh nghiệp ngÆ°á»i ta vẫn phải công bố lợi nhuáºn định mức.
Petrolimex từng công bố tháng này lá»— nhÆ°ng đến cuối năm lại báo lãi phải giải thích ngá»n ngành Ä‘ây là lãi định mức trong bán lẻ còn lá»— là lá»— tổng thể trong má»™t thá»i gian nhất định, phần lá»— này là do giá bán lẻ thấp hÆ¡n giá cÆ¡ sở.
Hiệp há»™i Xăng dầu mang tiếng bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp xăng dầu nên nếu đứng ra giải thích Ä‘iá»u này chÆ°a chắc đủ sức thuyết phục nên chuyên gia phải hiểu cách tính toán cụ thể và chi tiết là váºy.
Xin trân trá»ng cảm Æ¡n ông!
Nguồn tin: Baodatviet
