Sau 5 năm triển khai Ä‘á» án phát triển nhiên liệu sinh há»c theo Quyết định số 177/2007/QÄ-TTg ngày 20-11-2007 của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ, đến nay cả nÆ°á»›c có 6 nhà máy sản xuất ethanol đạt tiêu chuẩn để pha xăng sinh há»c (xăng E5). Tuy nhiên, hiện các nhà máy Ä‘á»u trong tình trạng “hấp hối”.
E5 tắc đầu ra
Theo Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, tính đến nay trên cả nÆ°á»›c Ä‘ã có 6 nhà máy ethanol sinh há»c Ä‘ang sản xuất được ethanol từ nguyên liệu sắn lát khô có nồng Ä‘á»™ 99,5% đạt tiêu chuẩn để pha xăng sinh há»c. Sản phẩm của các công ty tiêu thụ trong nÆ°á»›c khoảng 20% để phối trá»™n xăng E5 (được pha trá»™n theo tá»· lệ 5% ethanol vá»›i 95% xăng RON 92 không chì) và bán theo hệ thống phân phối của Táºp Ä‘oàn Dầu khí và Công ty Sài gòn Petro, phần còn lại xuất khẩu ở dạng 99,5% và 96% ethanol.
 |
| Cùng má»™t trụ bÆ¡m xăng nhÆ°ng khách chá»n đổ xăng RON 92, không chá»n RON 92 - E5. Ảnh: PHẠM KIM NGÂN |
Äáng chú ý, mặc dù hiện nay các doanh nghiệp Ä‘ã đầu tÆ° để Ä‘áp ứng chạy 100% công suất, nhÆ°ng Ä‘á»u Ä‘ang trong tình trạng sản xuất cầm chừng. Riêng nhà máy sản xuất ethanol (Công ty Äại Việt) có công suất thiết kế 70 triệu lít/năm cÅ©ng chỉ chạy khoảng 35% công suất thiết kế. Sản phẩm đầu ra tiêu thụ trong nÆ°á»›c chỉ đạt 20% để pha trá»™n xăng E5 và bán theo hệ thống của Táºp Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Công ty Sài Gòn Petro; 80% còn lại xuất khẩu cho các nÆ°á»›c Nháºt Bản, Hàn Quốc, Philippines ở dạng 99,5% và 96% ethanol, nhÆ°ng do chi phí xuất khẩu tăng cao nên doanh nghiệp gặp rất nhiá»u khó khăn. Trong khi Ä‘ó, Táºp Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam cho biết, cả nÆ°á»›c hiện có 175 cá»a hàng bán xăng E5 tại 34 tỉnh, thành phố chủ yếu thuá»™c hệ thống của Táºp Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam. Trong số này chỉ có 3/10 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu tham gia triển khai kinh doanh xăng E5 vá»›i quy mô nhá» lẻ. Tổng lượng xăng E5 do Táºp Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam cung cấp ra thị trÆ°á»ng chỉ khoảng 22.000m³, nếu tính theo lượng sản phẩm E100 chỉ bằng 1,1% công suất sản xuất của má»™t nhà máy ethanol.
Theo ông Nguyá»…n Duyên CÆ°á»ng, Phó Trưởng ban ThÆ°Æ¡ng mại Táºp Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam, nhu cầu tiêu thụ tại Việt Nam đối vá»›i xăng E5 còn thấp, sản lượng má»—i năm chỉ khoảng 40.000m3. Do Ä‘ó, Ä‘Æ¡n vị Ä‘ang phải cân đối lại hoạt Ä‘á»™ng sản xuất nhà máy, ngoài việc phục vụ thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c, dá»± kiến sẽ có kế hoạch cho xuất khẩu.
Theo ông Nguyá»…n Duyên CÆ°á»ng, Phó Trưởng ban ThÆ°Æ¡ng mại Táºp Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam, nhu cầu tiêu thụ tại Việt Nam đối vá»›i xăng E5 còn thấp, sản lượng má»—i năm chỉ khoảng 40.000m3. Do Ä‘ó, Ä‘Æ¡n vị Ä‘ang phải cân đối lại hoạt Ä‘á»™ng sản xuất nhà máy, ngoài việc phục vụ thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c, dá»± kiến sẽ có kế hoạch cho xuất khẩu.
Cần “bàn tay” Chính phủ
Theo Vụ phó Vụ Khoa há»c Công nghệ - Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Phú CÆ°á»ng, do khó khăn vá» thị trÆ°á»ng tiêu thụ trong nÆ°á»›c, các nhà máy phải xuất khẩu vá»›i giá thấp, không đủ bù chi phí. Từ Ä‘ó, dẫn đến nhiá»u nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh há»c hoạt Ä‘á»™ng cầm chừng vá»›i công suất khoảng 20%, tháºm chí phải ngừng sản xuất và dá»± định rút khá»i dá»± án nhÆ° trÆ°á»ng hợp của Itochu (Nháºt Bản). Bên cạnh Ä‘ó, ngoài lý do giá thành sản xuất còn cao, tốc Ä‘á»™ phát triển mạng lÆ°á»›i phân phối còn cháºm, không Ä‘áp ứng được tốc Ä‘á»™ phát triển của các dá»± án sản xuất nhiên liệu sinh há»c. Trong khi Ä‘ó, tâm lý ngÆ°á»i tiêu dùng vẫn còn ít thông tin vá» Æ°u Ä‘iểm của xăng E5 và vẫn Æ°u tiên lá»±a chá»n nhiên liệu truyá»n thống. Äiá»u này Ä‘ã gây trở ngại nhiá»u cho việc tiêu thụ sản phẩm. Còn theo lý giải của các doanh nghiệp, nguyên nhân tác Ä‘á»™ng đến tốc Ä‘á»™ phát triển mạng lÆ°á»›i phân phối chÆ°a xứng tầm là do các doanh nghiệp phải đầu tÆ° cải tạo, bổ sung má»™t số thiết bị, cÆ¡ sở váºt chất để phục vụ phân phối xăng E5 nhÆ°ng không được hưởng các chính sách Æ°u Ä‘ãi nhÆ° các dá»± án sản xuất.
TrÆ°á»›c thá»±c trạng khó khăn trên, các doanh nghiệp và chuyên gia trong ngành cho rằng, để giải bài toán cân đối nguồn cung cầu trong sản xuất, tiêu thụ nhiên liệu sinh há»c được hài hòa, Chính phủ nên có giải pháp há»— trợ doanh nghiệp trong vấn Ä‘á» xây dá»±ng vùng nguyên liệu, mạng lÆ°á»›i phân phối. Há»— trợ các chÆ°Æ¡ng trình nghiên cứu giống sắn chất lượng cao, há»— trợ giá cho bà con nông dân tăng thu nháºp, yên tâm sản xuất, từ Ä‘ó má»›i đảm bảo nguồn nguyên liệu để cung cấp ổn định cho các nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh há»c. Mặt khác, để thúc đẩy tiêu thụ nhiên liệu sinh há»c thuáºn lợi, việc tuyên truyá»n nâng cao nháºn thức cá»™ng đồng vá» lợi ích của sá» dụng xăng E5 và nhiên liệu sinh há»c cần được lồng ghép vào chÆ°Æ¡ng trình quốc gia sá» dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, để mang lại hiệu ứng tốt nhất vá»›i xã há»™i. Äồng thá»i, tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp sản xuất nhiên liệu sinh há»c Ä‘ang gặp khó khăn lá»›n vá» tài chính.
Ngoài ra, Chính phủ cần có chính sách dài hạn cho doanh nghiệp đầu tÆ° vào nhiên liệu sinh há»c nhÆ° miá»…n thuế nháºp khẩu đối vá»›i thiết bị váºt tÆ° tồn trữ, váºn chuyển, pha chế, phân phối trong nÆ°á»›c chÆ°a sản xuất được; miá»…n thuế môi trÆ°á»ng đối vá»›i phần xăng ná»n để pha chế xăng E5; giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối vá»›i xăng E5 Ä‘Æ°a vào lÆ°u thông (bao gồm cả phần xăng ná»n dùng để pha chế xăng E5). Há»— trợ thuế VAT đối vá»›i sản phẩm đầu ra cho E100 của các nhà máy nhiên liệu sinh há»c và tăng thuế nháºp khẩu đối vá»›i sản phẩm xăng E100, nhằm bảo há»™ thị trÆ°á»ng sản xuất trong nÆ°á»›c. Qua Ä‘ó, giúp doanh nghiệp có thể giảm được chi phí giá thành, thành phẩm, nhằm cung cấp cho thị trÆ°á»ng má»™t mức giá hợp lý.
TrÆ°á»›c thá»±c trạng khó khăn trên, các doanh nghiệp và chuyên gia trong ngành cho rằng, để giải bài toán cân đối nguồn cung cầu trong sản xuất, tiêu thụ nhiên liệu sinh há»c được hài hòa, Chính phủ nên có giải pháp há»— trợ doanh nghiệp trong vấn Ä‘á» xây dá»±ng vùng nguyên liệu, mạng lÆ°á»›i phân phối. Há»— trợ các chÆ°Æ¡ng trình nghiên cứu giống sắn chất lượng cao, há»— trợ giá cho bà con nông dân tăng thu nháºp, yên tâm sản xuất, từ Ä‘ó má»›i đảm bảo nguồn nguyên liệu để cung cấp ổn định cho các nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh há»c. Mặt khác, để thúc đẩy tiêu thụ nhiên liệu sinh há»c thuáºn lợi, việc tuyên truyá»n nâng cao nháºn thức cá»™ng đồng vá» lợi ích của sá» dụng xăng E5 và nhiên liệu sinh há»c cần được lồng ghép vào chÆ°Æ¡ng trình quốc gia sá» dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, để mang lại hiệu ứng tốt nhất vá»›i xã há»™i. Äồng thá»i, tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp sản xuất nhiên liệu sinh há»c Ä‘ang gặp khó khăn lá»›n vá» tài chính.
Ngoài ra, Chính phủ cần có chính sách dài hạn cho doanh nghiệp đầu tÆ° vào nhiên liệu sinh há»c nhÆ° miá»…n thuế nháºp khẩu đối vá»›i thiết bị váºt tÆ° tồn trữ, váºn chuyển, pha chế, phân phối trong nÆ°á»›c chÆ°a sản xuất được; miá»…n thuế môi trÆ°á»ng đối vá»›i phần xăng ná»n để pha chế xăng E5; giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối vá»›i xăng E5 Ä‘Æ°a vào lÆ°u thông (bao gồm cả phần xăng ná»n dùng để pha chế xăng E5). Há»— trợ thuế VAT đối vá»›i sản phẩm đầu ra cho E100 của các nhà máy nhiên liệu sinh há»c và tăng thuế nháºp khẩu đối vá»›i sản phẩm xăng E100, nhằm bảo há»™ thị trÆ°á»ng sản xuất trong nÆ°á»›c. Qua Ä‘ó, giúp doanh nghiệp có thể giảm được chi phí giá thành, thành phẩm, nhằm cung cấp cho thị trÆ°á»ng má»™t mức giá hợp lý.
| Ngày 22-11-2012, Thủ tÆ°á»›ng ban hành Quyết định số 53/2012/QÄ-TTg vá» thá»±c hiện lá»™ trình áp dụng tá»· lệ phối trá»™n nhiên liệu sinh há»c vá»›i nhiên liệu truyá»n thống. Theo Ä‘ó, từ ngày 1-12-2014, xăng được sản xuất, phối chế, kinh doanh để sá» dụng cho phÆ°Æ¡ng tiện cÆ¡ giá»›i Ä‘Æ°á»ng bá»™ tiêu thụ trên địa bàn 7 tỉnh, TP lá»›n, gồm: Hà Ná»™i, TPHCM, Hải Phòng, Äà Nẵng, Cần ThÆ¡, Quảng Ngãi và Bà Rịa - VÅ©ng Tàu phải là xăng E5. Từ ngày 1-12-2015, xăng được sản xuất, phối chế, kinh doanh để sá» dụng cho phÆ°Æ¡ng tiện cÆ¡ giá»›i Ä‘Æ°á»ng bá»™ tiêu thụ trên toàn quốc phải là xăng E5. Còn xăng sinh há»c E10 sẽ được sá» dụng tại 7 tỉnh, TP từ ngày 1-12-2016 và áp dụng trên toàn quốc từ ngày 1-12-2017. |
Nguồn tin: SGGP Onine
