Kết quả thanh kiểm tra 12 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu của Bá»™ Tài Chính cho hay Quỹ bình ổn xăng dầu năm 2010 âm hÆ¡n 550 tá»· đồng Ä‘ang đặt ra câu hỏi: nên tiếp tục có hay không Quỹ bình ổn?

Bá»™ Tài chính kết luận Tổng Công ty Xăng dầu VN (Petrolimex) sá»­ dụng sai mục Ä‘ích Quỹ bình ổn giá xăng dầu 1.200 tá»· đồng còn Petrolimex thì giải trình dùng khoản này hạch toán bù lá»— kinh doanh xăng dầu.

Lý giải cho lợi ích khi có Quỹ, Bá»™ Tài chính - Ä‘Æ¡n vị chủ trì trong việc xây dá»±ng và giám sát Quỹ - phân định: Quỹ là khoản trích bắt buá»™c tính vào chi phí doanh nghiệp nhÆ°ng thá»±c chất là khoản các há»™ sá»­ dụng xăng dầu Ä‘óng góp để Nhà nÆ°á»›c bảo hiểm giá cho họ khi giá thế giá»›i tăng quá cao (hiện là 300 đồng/lít).

Còn nhá»›, cuối năm 2010, khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng cao, vá»›i mục tiêu kiềm chế lạm phát chúng ta Ä‘ã giữ được giá bán lẻ trong nÆ°á»›c nhờ “kênh” thuế và xả Quỹ. Bá»™ trưởng Tài chính VÅ© Văn Ninh dẫn chứng: Giá xăng dầu của Việt Nam Ä‘ang thấp hÆ¡n rất nhiều so vá»›i khu vá»±c khi má»—i lít xăng A92 hiện có giá 16.400 đồng, trong khi Thái Lan 19.800 đồng, Trung Quốc là 20.000 đồng. Thời Ä‘iểm Ä‘ó, ông Ninh nhấn mạnh: “Nếu không có Quỹ, giá xăng Ä‘ã tăng thêm 2.200 đồng/lít”.

Tuy nhiên, vẫn có má»™t số Ä‘iểm bất cập khi sinh ra quỹ này. Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, trong cÆ¡ chế thị trường thì người ta không bao giờ lấy tiền Ä‘óng góp của người dân để trích vào quỹ bình ổn giá xăng. Lẽ ra quỹ Ä‘ó phải lấy từ lợi nhuận của doanh nghiệp, chứ không được lấy của người tiêu dùng rồi để doanh nghiệp giữ và lấy quỹ Ä‘ó xả ra để bù lá»— cho chính doanh nghiệp mình vá»›i lý lẽ “giữ giá”.

Thá»±c tế cho thấy, việc thành lập Quỹ bình ổn để Ä‘iều hành giá, nhất là trong bối cảnh giá xăng dầu thế giá»›i tăng Ä‘á»™t biến là cần thiết vì khi Ä‘ó, cÆ¡ bản giá trong nÆ°á»›c sẽ giữ được bình ổn hoặc chỉ tăng ở mức thấp.

NhÆ°ng để doanh nghiệp trích lập Quỹ trÆ°á»›c khi tăng giá (trong khi Ä‘ã bắt má»™t lít xăng, dầu gánh quá nhiều loại phí cùng má»™t lúc) liệu có nên hay không bởi vô hình trung Ä‘ó chính là việc chiếm dụng giá từ người tiêu dùng trÆ°á»›c?

Trong khi ngân sách Ä‘ã phải giảm thu tá»›i 7.000 tá»· đồng do giảm thuế nhập khẩu xăng dầu. Còn má»™t Ä‘iều nữa, hóa ra doanh nghiệp xăng dầu sợ nhất là “sốc” tá»· giá. Năm 2010, chỉ riêng hai lần Ä‘iều chỉnh tá»· giá Ä‘ã “ngốn” của Petrolimex tá»›i 715 tá»· đồng, hÆ¡n cả số tiền âm của Quỹ vá»›i 12 doanh nghiệp gá»™p lại là 551 tá»· đồng.

Bá»™ Tài chính kết luận Petrolimex sá»­ dụng sai mục Ä‘ích Quỹ bình ổn do doanh nghiệp này dùng quỹ để bù lá»— kinh doanh xăng dầu chứ không phải giữ giá. Đó phải chăng là sá»± bất ổn của Quỹ bình ổn?

Nguồn: Tiền phong