Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c (KTNN) vừa hoàn tất báo cáo kiểm toán về “Trích lập quản lý và sá»­ dụng Quỹ bình ổn giá (BOG) xăng dầu giai Ä‘oạn 2009- 2010”.

Theo Ä‘ó, về lâu dài nếu để Quỹ BOG tại doanh nghiệp (DN) sẽ dá»… bị lạm dụng.

Theo kết quả kiểm toán, số tiền phải trích lập Quỹ BOG qua 10 DN kinh doanh xăng dầu đầu mối trong 2 năm là 5.554 tá»· 661 triệu đồng. Trong Ä‘ó, năm 2009 tổng số Quỹ BOG phải trích lập tại 10 đầu mối là 970,9 tá»· đồng. Tuy nhiên, trên thá»±c tế 10 DN đầu mối Ä‘ã trích là 1.006,8 tá»· đồng. NhÆ° vậy, số Ä‘ã trích lá»›n hÆ¡n số phải trích về Quỹ BOG là 35, 973 tá»· đồng.

Năm 2010, số phải trích là 4.583 tá»· đồng, trong khi Ä‘ó 10 DN Ä‘ã trích là 4.561 tá»· đồng. NhÆ° vậy số phải trích bổ sung là gần 22,2 tá»· đồng. Tại má»—i DN, có số trích thừa (trích vượt), trích thiếu khác nhau. Ví dụ, năm 2010: Petrolimex trích thiếu 27, 1 tá»· đồng, trong khi Petec trích thừa 10,3 tá»· đồng...

Về sá»­ dụng Quỹ BOG, kết quả kiểm tra xác định số quỹ mà 10 DN đầu mối sá»­ dụng để bù đắp phần chênh lệch giữa giá cÆ¡ sở cao hÆ¡n giá bán lẻ là hÆ¡n 3.752 tá»· đồng. Số Quỹ BOG các DN Ä‘ã sá»­ dụng trong năm 2010 là 3.736 tá»· đồng, số cần bổ sung để bù đắp là 16,5 tá»· đồng, nhÆ°ng cÅ©ng có má»™t số DN phải hoàn trả quỹ vì Ä‘ã sá»­ dụng nhiều hÆ¡n số được sá»­ dụng.

Điều hành không nhất quán

Đánh giá chức năng giám sát Quỹ BOG của Bá»™ Tài chính, Công ThÆ°Æ¡ng, KTNN chỉ ra việc Ä‘iều hành còn thiếu nhất quán, không rõ ràng. Ví dụ, theo công văn số 156 của Cục Quản lý giá hÆ°á»›ng dẫn: “DN thá»±c hiện trích Quỹ BOG đối vá»›i những chủng loại xăng dầu khi có Ä‘iều kiện (có lãi) nhằm bình ổn giá trong nÆ°á»›c khi thế giá»›i tăng trở lại”.

Nên xảy ra tình trạng, có má»™t số DN Ä‘ã triển khai thá»±c hiện trích Quỹ khi kết quả kinh doanh có lãi, má»™t số DN lại không trích quỹ vì kết quả kinh doanh bị lá»—. Sau Ä‘ó, Tổ giám sát liên bá»™ lại có công văn hÆ°á»›ng dẫn chỉ đạo trích quỹ, dẫn đến lá»— vẫn trích, khiến DN lúng túng. ChÆ°a kể, trong bối cảnh giá bán lẻ Nhà nÆ°á»›c quyết thấp hÆ¡n giá cÆ¡ sở thì không có 300 đồng/lít của người tiêu dùng trong Ä‘ó để trích, nên nhiều DN phải lấy vốn của mình để trích quỹ. Theo KTNN, trích khi lá»— Ä‘ã dẫn đến làm tăng chi phí, tăng giá cÆ¡ sở, DN lá»— càng thêm lá»—, việc trích Quỹ BOG không còn ý nghÄ©a (và là nguyên nhân tạo nên quỹ ảo).

Liên quan đến vấn đề dÆ° luận quan tâm là, căn cứ xác định giá cÆ¡ sở của DN, KTNN cho biết qua kiểm tra các số liệu, việc xác định giá này hoàn toàn phù hợp vá»›i diá»…n biến thế giá»›i và ổn định kinh tế trong nÆ°á»›c. Tuy nhiên, má»™t số yếu tố trong cÆ¡ cấu giá thá»±c tế phát sinh nhÆ° chênh lệch tá»· giá, lãi vay trong và sau thời gian lÆ°u thông chÆ°a được quy định…

Theo KTNN, mô hình Quỹ BOG xăng dầu là cần thiết, nhÆ°ng tồn tại má»™t số nhược Ä‘iểm nhÆ° dá»… phát sinh rủi ro, không tách được số lãi do số dÆ° Quỹ BOG khi chÆ°a sá»­ dụng mang lại. Bên cạnh, việc để Quỹ tại DN có những hạn chế về tính minh bạch, dá»… bị doanh nghiệp lạm dụng để dùng vào mục Ä‘ích khác, rủi ro đối vá»›i quỹ cao mà không có biện pháp phòng ngừa, không tách bạch được các khoản lãi từ Quỹ mang lại.

Nguồn tin: TP