Mấy ngày vừa qua, dÆ° luận hết sức ngỡ ngàng và bất bình về thông tin Tổng Công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Ä‘Æ¡n vị chiếm tá»›i 60% thị phần xăng dầu Ä‘em hÆ¡n 1.200 tá»· đồng tiền từ QÅ©y bình ổn giá xăng dầu để bù lá»— kinh doanh. Việc “hồn nhiên” xài tiền từ chính trong hầu bao của người tiêu dùng này, má»™t mặt nói lên sá»± coi thường chủ trÆ°Æ¡ng Ä‘úng đắn của Nhà nÆ°á»›c, mặt khác là sá»± “lập lờ” của lãnh đạo các cấp thuá»™c Petrolimex. Đồng thời cÅ©ng cho thấy thá»±c trạng là bấy lâu nay, cái nguồn quỹ được trích lại 300 đồng/lít xăng từ túi người tiêu dùng Ä‘ó không ai biết được sá»­ dụng bao nhiêu và nhÆ° thế nào.

Bao biện cho sá»± “bể sô” 1.200 tá»· đồng nói trên, má»™t lãnh đạo của Petrolimex cho rằng Ä‘ó là do Bá»™ Tài chính hÆ°á»›ng dẫn dùng Quỹ không rõ ràng. Trả lời phỏng vấn báo giá»›i, ông VÆ°Æ¡ng Thái DÅ©ng, Phó Tổng giám đốc Petrolimex, nói: “Giải thích cái này rất dài dòng, chúng tôi sai hay Ä‘úng sẽ có nÆ¡i xá»­ lý”. Còn ông Nguyá»…n Tiến Thỏa – Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài Chính) thì bức xúc nói: “Không có gì là không rõ ràng ở Ä‘ây cả. Về nguyên tắc, Nghị định 84 và Thông tÆ° 234 Ä‘ã qui định, má»—i lần giá cÆ¡ sở xăng dầu tăng cao hÆ¡n giá bán lẻ hiện hành, Bá»™ Tài chính đều nói rất rõ sá»­ dụng Quỹ này bao nhiêu tiền để bù đắp phần chênh lệch Ä‘ó. Theo Ä‘ó, có giai Ä‘oạn, chúng tôi quy định là má»—i doanh nghiệp được sá»­ dụng 500 đồng để bù chênh lệch giá má»™t lít xăng, thế mà Petrolimex lại dùng tá»›i 1.000 đồng. Trong khi, các Ä‘Æ¡n vị đều thá»±c hiện Ä‘úng việc trích, sá»­ dụng Quỹ bình ổn giá thì riêng có Petrolimex, lại lấy 1.242 tá»· đồng tiền Quỹ để bù lá»— cho kinh doanh. NhÆ° thế là sai, là không thá»±c hiện Ä‘úng mục tiêu của Quỹ bình ổn giá.

Theo ông Thỏa, Petrolimex Ä‘ã dùng tiền trích lập quỹ để bù lá»— kinh doanh thay vì bù vào mức chênh lệch giá bán theo Ä‘úng mục Ä‘ích của quỹ. Trong công văn 17311 gá»­i các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu ngày 27-12-2010 về việc thá»±c hiện các biện pháp bình ổn giá thị trường xăng dầu, Cục Quản lý giá Ä‘ã lÆ°u ý rằng có má»™t số doanh nghiệp trích quỹ không đủ và sá»­ dụng quỹ chÆ°a Ä‘úng mục Ä‘ích.

NhÆ° Ä‘ã nói trên, để hình thành Quỹ bình ổn xăng dầu thì cứ má»—i lít xăng, dầu bán ra doanh nghiệp trích lại 300 đồng để lập quỹ, khi giá trên thế giá»›i biến Ä‘á»™ng mạnh mà Nhà nÆ°á»›c không muốn tăng giá trong nÆ°á»›c, tiền từ quỹ sẽ được xả ra bù vào mức chênh lệch giữa giá nhập khẩu và giá bán lẻ. Quỹ này được giữ tại doanh nghiệp thông qua việc mở má»™t tài khoản kế toán và doanh nghiệp phải báo cáo hàng tháng cho Bá»™ Tài chính tiến Ä‘á»™ trích và sá»­ dụng. Tất cả doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu đều phải trích lập quỹ dù Ä‘ang kinh doanh lãi hay lá»— vì khoản tiền này được xem là do được người tiêu dùng ứng trÆ°á»›c khi mua xăng, dầu. NhÆ° thế chứng tỏ Quỹ bình ổn xăng dầu là hoàn toàn chính Ä‘áng và mang bản chất Æ°u việt.

Tuy nhiên, để bào chữa cho việc sá»­ dụng sai mục Ä‘ích 1.200 tá»· nói trên, lãnh đạo Petrolimex lại cho rằng Quỹ bình ổn xăng dầu chỉ là quỹ ảo. Ông Nguyá»…n Tiến Thỏa khẳng định: “Petrolimex nói nhÆ° thế là không được. Sao lại gọi Quỹ bình ổn là quỹ ảo? Nói thế, dân cười, dân không thể chấp nhận được. Má»—i người chúng ta mua xăng, phải Ä‘óng 300 đồng/lít cho vào quỹ, Ä‘ó là tiền thật. Chính là vì doanh nghiệp Ä‘ã lấy hÆ¡n 1.200 tá»· đồng, mang Ä‘i bù lá»— kinh doanh, khiến cho Quỹ bình ổn hết sạch, nên má»›i thành ra là ảo”.

“Rõ nhÆ° giữa ban ngày” là Quỹ bình ổn giá xăng dầu là do người tiêu dùng lập nên, để người tiêu dùng được hưởng lợi nếu giá cả xăng dầu có biến Ä‘á»™ng thất thường. Tuy nhiên, tiền trong quỹ Ä‘ã trích lập được bao nhiêu và còn bao nhiêu dường nhÆ° vẫn là Ä‘iều bí mật. Ngay bản thân má»™t số đầu mối kinh doanh xăng dầu, việc xây dá»±ng quỹ bình ổn hết sức cần thiết trong bối cảnh căng thẳng về giá vượt sức chịu Ä‘á»±ng của doanh nghiệp nhÆ° hiện nay. Tuy nhiên, việc quỹ này được đặt tại các doanh nghiệp trong khi cÆ¡ chế kiểm soát lại chÆ°a được chặt chẽ là Ä‘iều không nên. Má»™t số ý kiến cho rằng nên áp dụng tÆ°Æ¡ng tá»± mô hình ở Thái Lan, quỹ do Nhà nÆ°á»›c quản lý và Ä‘iều hành trá»±c tiếp, giá cả được Ä‘iều tiết qua công cụ này cùng vá»›i chính sách thuế để can thiệp thị trường khi cần thiết. NhÆ° thế quỹ sẽ minh bạch hÆ¡n nhiều, cả trong việc trích lập cÅ©ng nhÆ° sá»­ dụng

Nguồn: Daidoanket