Giá dầu thô và giá xăng dầu thành phẩm trên thế giá»›i Ä‘ang hạ nhiệt – trong khi việc các DN trong nÆ°á»›c tăng giá xăng quá cao (590đồng/lít) bị cho là... quá Ä‘à. Vá»›i việc giá xăng dầu giảm, trÆ°á»›c Ä‘ó Nhà nÆ°á»›c cÅ©ng Ä‘ã ban hành cÆ¡ chế thuế nhập khẩu, ngừng trích quỹ 1.000 đồng/lít đối vá»›i mặt hàng này...

Liệu Ä‘ây có phải là lúc NTD kỳ vọng vào sá»± giảm giá bán lẻ xăng dầu?

Hạ nhiệt

Ngày 2.3, các hãng thông tin lá»›n trên thế giá»›i đều công bố mức hạ nhiệt khá mạnh của mặt hàng dầu thô. Cụ thể, giá dầu thô trên thế giá»›i giảm xuống chỉ còn khoảng hÆ¡n 76USD/thùng so vá»›i mức gần 80USD/thùng vài ngày trÆ°á»›c. Trong khi Ä‘ó tại thị trường Singapore, giá xăng dầu thành phẩm cÅ©ng hạ nhiệt.

Xăng A92 có mức giá là 84,570USD/thùng, mặt hàng diesel giá 84,220USD/thùng, dầu hoả có mức giá 83,340USD/thùng, madút giá 461,620USD/tấn. Nếu so vá»›i thời Ä‘iểm các DN tăng giá bán lẻ xăng hôm 21.2 thì Ä‘ây là mức giảm nhiệt Ä‘áng kể. Cụ thể tại thời Ä‘iểm ngày 21.2, mặt hàng xăng A92 có mức giá tá»›i 86,21USD/thùng, dầu diesel giá tá»›i 88,87USD/thùng, còn dầu hỏa giá 90,7USD/thùng và madút có giá là 515,7USD/tấn.

Cùng vá»›i giá xăng dầu thành phẩm và dầu thô hạ nhiệt, trÆ°á»›c Ä‘ó Bá»™ Tài chính Ä‘ã ban hành cÆ¡ chế khung thuế nhập khẩu mặt hàng này. Theo Ä‘ó, mức thuế suất thuế nhập khẩu Æ°u Ä‘ãi đối vá»›i xăng, dầu hoả, nhiên liệu bay được áp dụng: 30% khi dầu thô giá từ 45-dÆ°á»›i 60USD/thùng; 25% khi dầu thô giá từ 60-dÆ°á»›i 7USD/thùng; 20% khi dầu thô giá từ 75-95USD/thùng.

NhÆ° vậy là khi giá dầu thô ở khung 75-95USD/thùng nhÆ° thời gian qua, Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên các DN nhập khẩu xăng dầu cÅ©ng được giảm thuế. Đặc biệt từ ngày 15.12.2009, các DN kinh doanh xăng dầu cÅ©ng Ä‘ã được phép ngừng trích khoản 1.000 đồng/lít đối vá»›i mặt hàng xăng, do ngân sách nhà nÆ°á»›c Ä‘ã thu đủ số tiền tạm ứng cho các DN để tá»± xá»­ lý số lá»— kinh doanh trÆ°á»›c Ä‘ó.

Má»™t quan Ä‘iểm phổ biến trong suốt thời gian qua là khi các chuyên gia kinh tế cho rằng giá xăng tăng ở mức 590Ä‘/lít là quá cao. Cần phải lật lại biểu giá xăng để phân tích. Tháng 3.2009, khi giá dầu thô khoảng 50USD/thùng thì giá bán lẻ xăng chỉ là 11.000Ä‘/lít. Khi Ä‘ó, xăng A92 có giá khoảng 58USD/thùng; diesel giá khoảng 60USD/thùng. Đây cÅ©ng là thời Ä‘iểm các DN chÆ°a phải trích 1.000Ä‘/lít xăng.

NhÆ° vậy, khi xăng A92 tăng thêm khoảng hÆ¡n 25USD/thùng thì giá bán lẻ trong nÆ°á»›c Ä‘ã tăng tá»›i 6.490Ä‘/lít – tÆ°Æ¡ng ứng mức 17.900Ä‘/lít hiện nay. Đây là mức tăng quá cao. Các chuyên gia cho biết theo tính toán thì vá»›i mức tăng của giá xăng dầu thế giá»›i vừa qua, các DN chỉ cần tăng thêm 400Ä‘/lít xăng thì Ä‘ã có lãi.

Cần kiểm soát giá và... chờ giảm giá

Việc giá dầu trên thế giá»›i hạ nhiệt Ä‘ã tạo Ä‘à cho giá xăng dầu thành phẩm Ä‘ang hạ theo. Bên cạnh Ä‘ó, việc chỉ phải chịu 20% thuế suất và không phải trích 1.000Ä‘/lít xăng chính là cÆ¡ há»™i để các DN có thể tính toán đến chuyện giảm giá bán lẻ. Tuy nhiên trên thá»±c tế, Ä‘ây có lẽ chỉ là... kỳ vọng của NTD mà không dá»… gì các DN kinh doanh xăng dầu Ä‘áp ứng.

Tuy nhiên theo cách nhìn của các chuyên gia kinh tế thì vá»›i cÆ¡ chế kinh doanh hiện nay, thị trường khó lòng chờ đợi sá»± giảm giá tá»± nguyện từ phía DN. Chính vì thế, Ä‘ây cÅ©ng là lúc vai trò của cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c cần phát huy. Theo TS Nguyá»…n Quang A thì vá»›i vai trò Ä‘á»™c tôn của Petrolimex hiện nay (chiếm hÆ¡n 60% thị phần), các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối khác không dám tăng hay giảm giá qua mặt “đại gia” này. Từ Ä‘ây, tính cạnh tranh giữa các DN Ä‘ã bị triệt tiêu.

Trong khi Ä‘ó, theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh thì Ä‘úng là kiểm soát Ä‘á»™c quyền là rất khó. Thế nhÆ°ng, khó thì vẫn cần phải làm và càng khó thì vai trò giám sát càng phải được tăng cường. Các chuyên gia khác cÅ©ng cho rằng, trong bối cảnh hầu hết các mặt hàng đều tăng giá, trong Ä‘ó xăng dầu là mặt hàng thiết yếu, tác Ä‘á»™ng mạnh và tác Ä‘á»™ng đến giá thành đầu vào của hầu hết sản phẩm thì việc kiểm soát, thậm chí là “kiểm soát đặc biệt” về giá là rất cần thiết.

CÅ©ng theo các chuyên gia, việc Ä‘Æ°a các mặt hàng dần tiếp cận vá»›i giá thế giá»›i là xu hÆ°á»›ng lành mạnh. Thế nhÆ°ng, cần tính toán kỹ là tăng vào thời Ä‘iểm nào và mức tăng nhÆ° thế nào.

TS Nguyá»…n Quang A cho rằng, cần tránh việc tăng giá xăng quá sốc vì rất có thể sẽ tạo ra những tác Ä‘á»™ng xấu. Theo đại diện DN và cÆ¡ quan quản lý thì các Ä‘Æ¡n vị này Ä‘ang theo dõi diá»…n biến giá. Khi đủ Ä‘iều kiện giảm giá thì sẽ thá»±c hiện ngay, để chia sẻ gánh nặng đối vá»›i NTD và nền kinh tế.

LĐ