Vụ việc gần 565.000 lít dầu biến thế, trong Ä‘ó có chứa chất hữu cÆ¡ cá»±c Ä‘á»™c PCB (viết tắt của Polychlorinated Biphenyl) được 23 Ä‘Æ¡n vị trá»±c thuá»™c Táºp Ä‘oàn Äiện lá»±c VN (EVN) âm thầm bán ra ngoài, bất chấp những quy định của luáºt pháp vá» bảo vệ môi trÆ°á»ng, Ä‘ang trở thành vụ xìcăngÄ‘an.
Dầu biến thế Ä‘ã qua sá» dụng có chứa chất PCB - được xếp vào loại chất thải nguy hại, được Chính phủ quy định quản lý nghiêm ngặt. Bất cứ hoạt Ä‘á»™ng xuất nháºp khẩu, mua bán, sá» dụng và tiêu huá»· loại chất thải nguy hại này Ä‘á»u phải có sá»± giám sát chặt chẽ của các cÆ¡ quan chức năng.
Năm 2003, Cty cấp nÆ°á»›c TPHCM lÆ°u chứa 20.000 lít dầu biến thế Ä‘ã qua sá» dụng có chứa chất PCB, Ä‘ã làm dấy lên cuá»™c bàn tán vá» cách thức quản lý và tiêu huá»· chất này. Thế nhÆ°ng, vá»›i số lượng nhiá»u hÆ¡n gấp vài chục lần này, các Ä‘Æ¡n vị ngành Ä‘iện Ä‘ã tuồn ra ngoài mà không chút áy náy, dù việc làm này là vi phạm pháp luáºt, đồng thá»i trái vá»›i quy định của chính EVN tại công văn số 2623/CV-EVN-KHCN&MT.
PCB là má»™t trong những chất có Ä‘á»™c tố rất cao và khó phân huá»·. Äá»™c tố trong PCB gây ảnh hưởng trá»±c tiếp đến hệ thần kinh, gan và có khả năng gây ung thÆ°.
Trên thế giá»›i, PCB Ä‘ã bị cấm sản xuất từ năm 1970. Äối vá»›i nÆ°á»›c ta, theo lá»™ trình phải đến năm 2028 má»›i có thể loại bá» hoàn toàn chất này ra khá»i cuá»™c sống. EVN hiện Ä‘ang quản lý hÆ¡n 60% tổng lượng PCB tại VN. Chính vì thế, việc quản lý PCB tại EVN luôn được các cÆ¡ quan bảo vệ môi trÆ°á»ng đặc biệt quan tâm. Tuy nhiên, từng ấy chất thải nguy hại Ä‘ã bị tuồn ra bên ngoài lại cho thấy má»™t sá»± quản lý thiếu chặt chẽ vá» chất thải nguy hại trong ná»™i bá»™ ngành Ä‘iện.
Trên thế giá»›i, chi phí xá» lý má»—i tấn dầu nhiá»…m PCB tốn kém từ 3.000-6.000USD. Liệu Ä‘ây có phải má»™t trong những nguyên nhân lý giải phần nào lý do vì sao 23 Ä‘Æ¡n vị của EVN âm thầm đẩy các lô chất thải nguy hại ra bên ngoài chứ không mang Ä‘i xá» lý, tiêu huá»· theo Ä‘úng quy định, bất chấp hiểm hoạ đối vá»›i môi trÆ°á»ng và sức khoẻ cá»™ng đồng?
Theo quy định vá» quản lý chất thải nguy hại, bên bán chắc chắn Ä‘ã vi phạm, nhÆ°ng bên mua cÅ©ng không thể tránh khá»i trách nhiệm pháp lý.
Việc mua để sá» dụng nhÆ° thế nào, hay để đốt, cÅ©ng phải có báo cáo và được các cÆ¡ quan chức năng vá» bảo vệ môi trÆ°á»ng giám sát chặt chẽ. Bởi việc thiêu huá»· chất PCB ở nhiệt Ä‘á»™ cao (yêu cầu phải trên 1.200 Ä‘á»™ C), nếu công nghệ không Ä‘áp ứng tiêu chuẩn, vẫn có thể sản sinh ra các loại khí cá»±c Ä‘á»™c, rất hại đối vá»›i sức khoẻ con ngÆ°á»i.
( Lao Äá»™ng )