Tân Hoa xã Ä‘Æ°a tin, trong chuyến công du Iceland của Thủ tÆ°á»›ng Ôn Gia Bảo, Trung Quốc và Iceland Ä‘ã ký 6 hiệp định hợp tác các lÄ©nh vá»±c khoa học, công nghệ hàng hải, nhiệt Ä‘iện. Đặc biệt, trong các hiệp định ký kết có hiệp định khung về Bắc cá»±c. Hiệp định khung má»›i được ký kết trong bối cảnh các quốc gia khác cÅ©ng Ä‘ang tăng tốc chạy Ä‘ua về Bắc cá»±c để khai thác nguồn tài nguyên dầu mỏ phong phú tại khu vá»±c này.

• Mỏ vàng chÆ°a khai phá

Các nhà khoa học từng Ä‘ánh giá, Bắc cá»±c có trữ lượng dầu 90 tá»· thùng và chiếm 30% tài nguyên khí đốt chÆ°a khai thác trên thế giá»›i. Chính tiềm năng to lá»›n về dầu khí, khí đốt và nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên khác cùng viá»…n cảnh về má»™t tuyến đường hàng hải mở ra khi băng tan Ä‘ã thu hút sá»± quan tâm của nhiều nÆ°á»›c, kể các các quốc gia ngoài Bắc cá»±c.

Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất trong cÆ¡n khát dầu. CÆ¡n khát này còn nằm ở các quốc gia có trữ lượng dầu mỏ dồi dào nhÆ° Nga. Vá»›i 1/3 lãnh thổ nằm trong Vành Ä‘ai cá»±c Bắc, Nga là nÆ°á»›c tích cá»±c nhất trong việc khẳng định ảnh hưởng tại Bắc cá»±c. MátxcÆ¡va Ä‘ã công bố kế hoạch chi 40 tá»· USD để phát triển “Kế hoạch Bắc cá»±c” đến năm 2020, trong Ä‘ó có việc đầu tÆ° các trang thiết bị kỹ thuật, xây dá»±ng cÆ¡ sở hạ tầng và củng cố lá»±c lượng quân Ä‘á»™i tại khu vá»±c này.

Gần Ä‘ây, Nga Ä‘ã tăng cường các cuá»™c tuần tra bằng máy bay ném bom tầm xa và Ä‘iều nhiều tàu ngầm tá»›i khu vá»±c này. Nga cÅ©ng Ä‘ã thiết lập 20 đồn biên phòng ở Bắc cá»±c nhằm bảo vệ và kiểm soát biên giá»›i và tuyến đường biển phía Bắc.

Dàn khoan Rosneft (Nga) tại Bắc cá»±c.

• Nhiều quốc gia muốn kiểm soát

Động thái của Nga khiến các nÆ°á»›c cận kề vá»›i Bắc cá»±c khác nhÆ° Na Uy, Đan Mạch và Canada phải khôi phục hoạt Ä‘á»™ng quân sá»±, vốn bị hủy bỏ hoặc cắt giảm ngân sách sau khi Liên Xô sụp đổ. Thậm chí, các nÆ°á»›c không nằm ở vùng Bắc cá»±c nhÆ° Pháp cÅ©ng ngỏ ý muốn Ä‘Æ°a quân tá»›i Ä‘ây.

Trung tuần tháng 4, lãnh đạo quân Ä‘á»™i của 8 nÆ°á»›c lá»›n có lợi ích ở Bắc cá»±c, gồm Canada, Mỹ, Nga, Iceland, Đan Mạch, Thụy Điển, Na Uy và Phần Lan Ä‘ã họp tại má»™t căn cứ quân sá»± Canada để thảo luận về các vấn đề an ninh khu vá»±c, trong Ä‘ó có chủ đề về Bắc cá»±c. TrÆ°á»›c Ä‘ó, vào tháng 1, Mỹ, Canada cùng Đan Mạch Ä‘ã tiến hành tập trận tại Bắc cá»±c.

Tại khu vá»±c Bắc cá»±c mà Canada tuyên bố chủ quyền, Công ty Agnico-Eagle Ä‘ang tìm kiếm khai thác những trữ lượng dầu khí khổng lồ và khoáng sản. Canada dá»± Ä‘oán rằng khi Bắc cá»±c ấm lên, băng tan chảy và mùa Ä‘ông ngắn hÆ¡n, má»™t mặt biển sẽ rá»™ng hÆ¡n tạo Ä‘iều kiện cho khai thác tài nguyên khoáng sản phong phú. Trong khi Ä‘ó, Mỹ Ä‘ang tỏ ra nhanh chân hÆ¡n cả bằng cách hợp tác vá»›i Nga.

Vào ngày 17-4, việc hai hãng dầu khí khổng lồ Rosneft của Nga và ExxonMobil của Mỹ lập liên doanh để thăm dò và khai thác dầu khí tại vùng biển Bắc cá»±c Ä‘ã mở ra hÆ°á»›ng hợp tác má»›i. Rosneft sẽ Ä‘óng góp 30% số vốn vào các dá»± án khai thác dầu khí của ExxonMobil tại Tây Texas (Mỹ), trên vịnh Mexico và Canada, còn tập Ä‘oàn của Mỹ là đối tác quan trọng đầu tÆ° 3,2 tá»· USD vào các hoạt Ä‘á»™ng thăm dò ngoài khÆ¡i tại Biển Đen và Biển Kara phía Bắc cá»±c thuá»™c Nga. Theo thỏa thuận ký tại trụ sở của Rosneft, liên doanh Nga-Mỹ sẽ tiến hành việc khoan giếng thăm dò đầu tiên dá»± kiến vào năm 2014-2015.

Thỏa thuận giữa hai hãng dầu khí lá»›n của hai cường quốc hàng đầu thế giá»›i cÅ©ng cho thấy những quốc gia Ä‘ang tuyên bố chủ quyền ở Bắc cá»±c có thể tạm gác tranh cãi sang má»™t bên để cùng khai thác nguồn tài nguyên dồi dào. Song chính hÆ°á»›ng hợp tác này và cả sá»± chạy Ä‘ua khai thác tại Bắc cá»±c giữa các quốc gia Ä‘ã làm dấy lên mối lo ngại liên quan tá»›i vấn đề môi trường.

Nguồn tin: SGGP