Ủy ban châu Âu (EC) vừa kiểm tra văn phòng cá»§a 3 công ty dầu má» lá»›n nhất châu Âu để Ä‘iá»u tra vá» nghi vấn thao túng giá trong thị trưá»ng dầu thô - thị trưá»ng có doanh thu “khá»§ng” vá»›i 3,4 nghìn tỉ USD má»—i năm trên toàn cầu.
Dù EC không chính thức công bố tên những công ty lá»t vào “tầm ngắm” cá»§a CÆ¡ quan chống độc quyá»n châu Âu, nhưng trong đợt “ghé thăm” vừa qua Ä‘ã lá»™ ra danh tính cá»§a các táºp Ä‘oàn năng lượng khổng lồ là BP, Shell cá»§a Anh và Statoil - công ty có 67% vốn thuá»™c sở hữu cá»§a chính phá»§ Na Uy.
Thanh tra đột xuất
EC cho biết, các nhân viên cá»§a cÆ¡ quan này Ä‘ã bất ngá» thá»±c hiện “các hoạt động thanh tra không thông báo trước” nhằm làm rõ các cáo buá»™c “thông đồng báo cáo sai vá» các mức giá tá»›i cÆ¡ quan báo cáo giá, nhằm thao túng giá bán má»™t số sản phẩm dầu khí và nhiên liệu sinh há»c”. Theo EC việc thông đồng làm giá có thể Ä‘ã diá»…n ra từ năm 2002.
 |
Má»™t cá»a hàng cá»§a Shell ở Anh. Ảnh: EPA |
Ngoài ba công ty trên, EC cÅ©ng thanh tra đối vá»›i văn phòng cá»§a Platts, thuá»™c công ty McGraw-Hill, chuyên cung cấp dữ liệu phục vụ cho quá trình định giá dầu má». Platts công bố các mức giá tiêu chuẩn được sá» dụng để xác định mức giá mà các nhà máy lá»c dầu phải trả cho sản phẩm dầu thô và các nhà phân phối trả cho dầu diesel và xăng. Trong những năm gần Ä‘ây, Platts thiết láºp má»™t cá»a sổ Ä‘iện tỠđể thá»±c hiện lượng lá»›n giao dịch dầu má». Vào cuối má»—i ngày, Platts xác định các mức giá tiêu chuẩn dá»±a trên các giao dịch thông qua hệ thống này thay vì chỉ dá»±a vào việc bá» phiếu cá»§a các công ty.
Cần công khai, minh bạch giá xăng dầu
Trong tuyên bố hôm 14/5, EC nhấn mạnh chỉ cần má»™t sá»± bóp méo nhá» trong định giá xăng dầu cÅ©ng có thể dẫn đến những tác động rất lá»›n đối vá»›i hoạt động mua bán xăng dầu và các sản phẩm tinh chế, làm tổn hại đến ngưá»i tiêu dùng. Các tổ chức xe hÆ¡i nước Anh Ä‘ã phản đối gay gắt vì cho rằng bất kỳ cáo buá»™c nào vá» thao túng giá xăng dầu được đưa ra cÅ©ng sẽ khiến “ngưá»i tiêu dùng hoang mang”.
Các nhà quản lý ở châu Âu và Mỹ từ lâu Ä‘ã lo ngại vá» hệ thống thiết láºp giá dầu và khí đốt. Những lo ngại này tăng cao vào năm 2008 khi giá dầu thế giá»›i vá»t lên mức ká»· lục rồi nhanh chóng bị hạ thấp xuống. Ở thá»i Ä‘iểm Ä‘ó, các nhà làm luáºt Mỹ và má»™t số nước Ä‘ã nghi ngá» vá» việc thao túng giá cả cá»§a má»™t số công ty trong ngành công nghiệp dầu má».
Bốn tháng trước Ä‘ây, CÆ¡ quan bình đẳng thương mại Anh (OFT) Ä‘ã loại trừ khả năng tiến hành má»™t cuá»™c Ä‘iá»u tra vá» việc thao túng giá xăng dầu sau khi thông báo há» phát hiện rất ít bằng chứng cho thấy giá xăng tăng lên má»™t cách nhanh chóng khi giá bán buôn tăng lên nhưng lại giảm cháºm khi giá bán buôn giảm. Trong khi Ä‘ó, Caroline Flint, má»™t nghị sÄ© cá»§a Äảng Lao động Anh, cho rằng cuá»™c Ä‘iá»u tra này là rất cần thiết bởi “ngưá»i tiêu dùng có quyá»n được công khai, minh bạch vá» giá xăng dầu”. Nghị sÄ© Äảng Bảo thá»§ Anh Robert Halfon cÅ©ng kêu gá»i má»™t cuá»™c Ä‘iá»u tra quy mô lá»›n nhằm làm rõ hành vi thao túng giá xăng dầu cá»§a các táºp Ä‘oàn ở Anh. Má»™t số chuyên gia nháºn định, nếu có bằng chứng vá» việc thao túng giá xăng dầu ở Anh thì việc Ä‘iá»u tra sẽ mở rá»™ng sang các nước khác.
Nguồn tin: (Financial Times, New York Times)