Ngày 3-2, Ngân hàng AZN công bố bản nghiên cứu kinh tế tác Ä‘á»™ng cân bằng của việc rá»›t giá dầu. Trong Ä‘ó, Việt Nam cân bằng được giữa xuất khẩu dầu thô và nhập khẩu xăng, dầu Ä‘ã qua xá»­ lý.

Hải quan cảng Sài Gòn KV3 giám sát xăng dầu NK. Ảnh: T.Hòa

Tiêu thụ dầu tăng nhanh

Do mức tiêu thụ dầu ở Việt Nam tăng trưởng vá»›i mức 7,5% suốt 20 năm qua, nên giá dầu giảm ảnh hưởng rất lá»›n đối vá»›i mọi ngành nghề, chi tiêu và giá cả. Tuy nhiên, Việt Nam vừa là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu thô, vừa là nÆ°á»›c nhập khẩu các sản phẩm dầu Ä‘ã qua xá»­ lý. Do Ä‘ó, hiệu ứng cân bằng sẽ xuất hiện trong cả thÆ°Æ¡ng mại và chi tiêu. Mức giảm ở đầu xuất khẩu dầu thô sẽ được bù lại bằng mức tăng ở đầu nhập khẩu xăng dầu.

Trong năm 2014, Việt Nam xuất khẩu 9,2 triệu tấn dầu thô, trong khi nhập khẩu 8,4 triệu tấn xăng dầu. Vá»›i phần lá»›n việc giao dịch dầu ở Việt Nam không được bảo hiểm rủi ro, ngoại thÆ°Æ¡ng liên quan đến dầu Ä‘ã đạt thặng dÆ° hẹp 95,7 triệu USD. Xuất khẩu dầu thô Ä‘ã giảm Ä‘áng kể khi nhà máy Dung Quất, nhà máy lọc dầu đầu tiên và duy nhất của Việt Nam, Ä‘ã Ä‘i vào vận hành từ năm 2010. Nguồn dầu thô chính của Dung Quất là mỏ Bạch Hổ, chiếm khoảng 40% sản lượng dầu thô của cả nÆ°á»›c.

Tuy nhiên, tiêu thụ dầu của Việt Nam Ä‘ã tăng lên nhanh chóng vượt cả mức tăng trưởng hàng năm ở mức 7,5% trong vòng 20 năm qua. Mức tiêu thụ dầu của Việt Nam tăng nhanh nhất trong khu vá»±c, vượt qua cả Trung Quốc. Diá»…n biến này Ä‘ã góp phần khiến Việt Nam từ má»™t nÆ°á»›c sản xuất dầu trở thànhnÆ°á»›c tiêu thụ dầu từ năm 2010.

Xét đến sá»± gia tăng trong sản xuất thiết bị Ä‘iện tá»­ trong ba năm qua, AZN dá»± kiến mức tiêu thụ dầu sẽ tiếp tục tăng khi tổng nhu cầu năng lượng theo kịp vá»›i nhu cầu tăng trưởng sản xuất. Kể từ tháng7 năm ngoái, giá dầu thô Brent Ä‘ã giảm khoảng 57%, hiện ở mức 49,03 USD/thùng. Sau quyết định của OPEC về việc duy trì mức sản xuất trong bối cảnh thị trường dÆ° cung, triển vọng giá dầu vẫn yếu. AZN dá»± Ä‘oán giá dầu Brent xuống còn trung bình 48 USD/thùng vào năm 2015, nhìn thấy nguy cÆ¡ tiếp tục giảm giá trong ná»­a đầu năm nay và tăng lên 58 USD/thùng vào tháng 12.

Giảm lạm phát vì giá dầu

Tác Ä‘á»™ng rõ ràng đầu tiên của việc giảm giá dầu là lạm phát tiếp tục giảm. Năm 2014, mức giá tiêu dùng bình quân chỉ tăng 4,1% so vá»›i cùng kỳ năm trÆ°á»›c, thấp hÆ¡n nhiều so vá»›i kỳ vọng ban đầu. Giá dầu liên tục giảm trong kỳ thứ hai khiến mức tăng giá vốn Ä‘ã yếu của các mặt hàng phi thá»±c phẩm/phi dầu mỏ trong giỏ hàng hóa CPI lại càng yếu Ä‘i do nhu cầu trong nÆ°á»›c yếu.

Chiều hÆ°á»›ng giá xăng ở Việt Nam hiện nay phản ánh Ä‘úng hÆ¡n chiều hÆ°á»›ng giá toàn cầu, dù giá bán lẻ vẫn thấp hÆ¡n rất nhiều giá thị trường quốc tế. Thay cho việc trÆ°á»›c Ä‘ây giá xăng dầu được Ä‘iều chỉnh không có cÆ¡ sở rõ ràng bởi má»™t vài DNNN chuyên trách, năm 2009 chính sách định giá má»›i được Ä‘Æ°a ra, Ä‘ánh dấu sá»± thay đổi mang tính chất hệ thống.

Mặc dù thâm hụt ngân sách tiếp tục được cải thiện, chính sách chuyển giá của nhiều mặt hàng tại Việt Nam Ä‘ã tiêu tốn của Nhà nÆ°á»›c ít nhất 103 nghìn tá»· đồng trong năm 2013 (chiếm 2,9% GDP). Tuy nhiên, chi phí cho các khoản trợ cấp xã há»™i Ä‘ã giảm so vá»›i mốc ká»· lục 4,7% GDP vào năm 2008. Trong 4 năm qua chi phí này gần nhÆ° giữ ở mốc 2,96% GDP. Do trợ giá của Nhà nÆ°á»›c không tách khoản hoàn toàn, AZN cho rằng sá»± thay đổi nhỏ trong trợ cấp xã há»™i năm 2014 là do giá dầu giảm.

Lạm phát có khả năng đạt trung bình 3% so vá»›i cùng kỳ năm trÆ°á»›c, không đạt mục tiêu của chính phủ đề ra là 5%, do mức giá dầu má»›i khiến cho đường lạm phát Ä‘i xuống. AZN nhận thấy giá xăng dầu sẽ tiếp tục giảm trong năm 2015, giảm mạnh nhất trong 13 lần giảm vào năm ngoái.

Đáng chú ý, Việt Nam tiếp tục gặt hái những thành quả trên mặt trận sản xuất má»›i, tổng kim ngạch xuất khẩu Ä‘ã ít bị phụ thuá»™c vào xuất khẩu dầu thô. Năm 2014, dầu thô chiếm 5,0% trong tổng kim ngạch xuất khẩu, giảm so vá»›i mức 10,8% trong năm 2009. TÆ°Æ¡ng tá»±, nhập khẩu xăng dầu hiện chiếm 4,9% trong tổng kim ngạch nhập khẩu, giảm so vá»›i mức 8,9% trong năm 2009.

Nguồn tin: Baohaiquan