Xuất khẩu dầu thô của Azerbaijan thông qua đường ống dẫn dầu Baku-Tbilisi-Ceyhan (BTC) đã khởi động lại sau 6 ngày tạm dừng do trận động đất kinh hoàng ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 6 tháng 2.
Các hoạt động tại cảng Ceyhan, trên bờ biển Địa Trung Hải của Thổ Nhĩ Kỳ, đã được mở lại vào ngày 12 tháng 2, khi chuyến tàu chở dầu thô đầu tiên của Azerbaijan khởi hành vào ngày hôm sau.
Đường ống BTC được nhận định là không bị hư hại sau trận động đất nhưng phòng điều khiển của cảng Ceyhan bị hư hại có nghĩa là nó không thể tải dầu thô lên các tàu chở dầu đang chờ và dầu phải được bơm vào các bể chứa đang chờ sửa chữa.
Sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, xuất khẩu dầu của Azerbaijan qua hai đường ống khác đến Biển Đen đã bị đình chỉ do lo ngại về sự an toàn của các tàu chở dầu hoạt động ở phía đông Biển Đen, khiến đường ống BTC trở thành tuyến xuất khẩu duy nhất của Baku.
Thông tin xuất khẩu dầu từ Ceyhan đã được khởi động lại được công bố sau khi vào ngày 15 tháng 2 Ủy ban Hải quan Nhà nước của Azerbaijan công bố dữ liệu cho thấy mức độ mà Liên minh Châu Âu hiện đang tìm cách thay thế dầu nhập khẩu của Nga bằng dầu thô của Azerbaijan.
Baku thường không công bố thông tin chi tiết như vậy về điểm đến xuất khẩu dầu thô của mình. Azerbaijan dường như rất sẵn lòng giúp châu Âu giải quyết thách thức trong việc thay thế dầu thô từ Nga, kể từ ngày 5 tháng 12 sau một loạt lệnh trừng phạt của EU.
Các biện pháp này bao gồm lệnh cấm hoàn toàn việc nhập khẩu dầu thô của Nga được vận chuyển bằng tàu chở dầu và mức trần giá 60 USD/thùng đối với dầu thô được vận chuyển bằng đường ống (thấp hơn 26 USD/thùng so với giá hiện tại đối với dầu thô Brent).
Theo dữ liệu hải quan của Azerbaijan, 67% trong số 2,246 triệu tấn dầu thô mà Azerbaijan xuất khẩu trong tháng 1 là đến 8 quốc gia thuộc Liên minh châu Âu.
Mặc dù không có dữ liệu so sánh được công bố, nhưng con số này được cho là cao hơn đáng kể so với xuất khẩu sang các thành viên EU trong những tháng trước khi lệnh trừng phạt có hiệu lực.
Tổng cộng, châu Âu chỉ nhập khẩu hơn 1,5 triệu tấn dầu thô của Azerbaijan trong tháng 1; phần lớn được chuyển đến Ý, quốc gia đã nhập khẩu riêng 849.000 tấn, chiếm 37,8% tổng xuất khẩu của Azerbaijan trong tháng 01.
Các nhà nhập khẩu dầu thô Azerbaijan khác của châu Âu trong tháng 1 là Đức với 146.000 tấn, Cộng hòa Séc, Ireland, Romania, Áo, Hy Lạp và Tây Ban Nha.
33% còn lại trong xuất khẩu dầu tháng 1 của Azerbaijan là đến Israel, Ấn Độ, Việt Nam và Thổ Nhĩ Kỳ, không nước nào trong số này áp đặt lệnh trừng phạt đối với dầu thô của Nga và tất cả đều thường nhập khẩu dầu từ Azerbaijan.
Thay đổi nhà máy lọc dầu
Trước khi Moscow đưa quân vào Ukraine, Nga là nước xuất khẩu dầu thô lớn thứ hai thế giới, cung cấp 29% lượng dầu nhập khẩu của EU vào năm 2020.
Hơn 90% lượng dầu thô đó được vận chuyển bằng tàu chở dầu, việc này hiện đang bị lệnh trừng phạt của EU, đặt ra cho các nhà máy lọc dầu của châu Âu một thách thức chưa từng có.
Nhiều nhà máy lọc dầu trên khắp châu Âu chủ yếu phụ thuộc vào nguồn cung dầu thô đến từ Nga, và một số thậm chí thuộc sở hữu của các công ty dầu mỏ của Nga.
Trong số 27 quốc gia EU, chỉ có các nhà máy lọc dầu ở Bulgaria và Croatia được miễn trừ tạm thời để tiếp tục nhập khẩu dầu thô của Nga bằng tàu chở dầu.
Nhà máy lọc dầu lớn nhất của Ý, ISAB, chiếm 1/5 tổng công suất lọc dầu của cả nước, nằm trên đảo Sicily, nơi chỉ có một cách duy nhất để cung cấp dầu là bằng tàu chở dầu.
Do các lệnh trừng phạt của EU, đây có thể là điểm đến của phần lớn dầu thô của Azerbaijan được Ý nhập khẩu vào tháng 01.
ISAB cũng thuộc sở hữu của công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga, Lukoil.
Vào tháng 12, chính phủ Ý tuyên bố đặt nhà máy ISAB dưới sự quản lý của nhà nước nhằm tuân thủ lệnh trừng phạt.
Đến tháng 01, Lukoil thông báo đã đồng ý bán ISAB cho GOI Energy, một công ty con thuộc quỹ đầu tư tư nhân Argus có trụ sở tại đảo Síp, với việc mua bán dự kiến sẽ kết thúc vào tháng Ba.
Điều đó, cùng với chính sách trừng phạt tiếp tục của EU, cho thấy nhà máy này sẽ tiếp tục là khách hàng mua dầu thô của Azerbaijan trong một thời gian nữa.
Các nhà máy lọc dầu ở Đức cũng phụ thuộc rất nhiều vào việc nhập khẩu dầu của Nga được vận chuyển thông qua mạng lưới đường ống Druzhba chạy qua Belarus và Ba Lan.
Berlin đã công bố vào tháng 9 rằng họ đang quốc hữu hóa các nhà máy lọc dầu thuộc tập đoàn dầu mỏ khổng lồ của Nga Rosneft, chiếm 12% công suất lọc dầu của cả nước. Trong tháng này, họ dự kiến sẽ bắt đầu nhận dầu thô từ Kazakhstan được vận chuyển qua đường ống Druzhba.
Nếu thành công, việc cung cấp dầu thô của Kazakhstan cho Đức bằng đường ống dự kiến sẽ làm giảm nhu cầu của Đức đối với dầu thô của Azerbaijan miễn là đường ống này tiếp tục hoạt động.
Nguồn tin: Eurasianet.org
© Bản tiếng Việt của xangdau.net
