Hôm qua, tổng thống Mỹ, Barack Obama, Ä‘ã có má»™t cuá»™c thảo luận vá»›i thủ tÆ°á»›ng Pakistan, Nawaz Sharif tại phòng Bầu dục. Cuá»™c gặp giữa 2 lãnh đạo xảy ra ngay sau bản báo cáo của Tổ chức Nhân quyển thế giá»›i đặt ra câu hỏi về tính hợp pháp của Mỹ từ cuá»™c tấn công tên lá»­a của nÆ°á»›c này vào các mục tiêu bị nghi là khủng bố trên lãnh thổ Pakistan. Quan hệ ngoại giao song phÆ°Æ¡ng giữa 2 nÆ°á»›c Ä‘ã trở nên ấm dần lên kể từ sau vụ khủng bố ngày 11/09/2001. Tuy nhiên, sá»± thật là, có thể Pakistan không Ä‘Æ¡n thuần chỉ muốn giải quyết các mối quan ngại an ninh trong chuyến viếng thăm Mỹ của thủ tÆ°á»›ng Sharif. TrÆ°á»›c cuá»™c họp, chính quyền Islamabad Ä‘ã chính thức thông báo tính hợp pháp và Ä‘ánh giá triển vọng của kế hoạch xây dá»±ng đường ống dẫn khí thiên thiên bắt đầu tÆ° Iran. Washington Ä‘ã ngay lập tức phản đối kế hoạch này vì cho rằng tiềm năng kinh tế mà nó có thể mang lại cho Iran.

Má»™t thông cáo phát Ä‘i từ văn phòng phó tổng thống Mỹ, John Biden, cho biết Mỹ cam kết luôn là đồng minh vá»›i má»™t “Pakistan mạnh mẽ, dân chủ và thịnh vượng”. Mối quan hệ giữa 2 nÆ°á»›c Ä‘ã có thời gian bị ảnh hưởng nghiêm trọng vào năm 2011 sau khi lá»±c lượng đặc nhiệm SEAL Ä‘ã tiêu diệt trùm khủng bố của mạng lÆ°á»›i al-Qaida, tại khu ẩn nấp thuá»™c lãnh thổ Pakistan mà không thông qua chính quyền Islamabad lúc Ä‘ó. Và mối quan hệ ngoại giao giữa 2 bên càng trở nên phức tạp hÆ¡n khi Mỹ má»™t lần nữa sá»­ dụng tên lá»­a tấn công các phần tá»­ khủng bố Pakistan bên trong lãnh thổ nÆ°á»›c này, hành vi mà theo nhÆ° mô tả của Tổ chức Nhân quyền Thế giá»›i là sá»± vi phạm má»™t cách trắng trợn luật pháp quôc tế.

TrÆ°á»›c chuyến viếng thăm của ông Nawar Shariq, Islamabad Ä‘ã cho biết Pakistan Ä‘ang cân nhắc hàng loạt các triển vọng để có được sá»± ủng há»™ của chính quyền Obama cho kế hoạch đường ống dẫn khí. Quay lại thời Ä‘iểm tháng 01 năm nay, chính quyền Pakistan Ä‘ã hoàn toàn ủng há»™ thỏa thuận mà theo Ä‘ó Iran sẽ chi trả 500 triệu USD để há»— trợ cho công trình xây dá»±ng ống dẫn khí đốt thiên nhiên từ Iran đến Pakistan. Pakistan hiện Ä‘ang phải chật vật tìm mọi cách giải quyết cho nhu cầu năng lượng thiếu hụt trầm trọng của mình và má»™t lượng khí đốt Æ°á»›c tính 310 tỉ mét khối má»™t năm nhập khẩu từ Iran sẽ là phÆ°Æ¡ng thuốc hữu hiệu trị khỏi căn bệnh trầm kha của mình. Nhà chức trách Pakistan cho rằng, kể từ khi các tổ chức phi chính phủ là nhà giám sát cho hệ thống thì lệnh cấm vận của Mỹ vá»›i Iran không thể được áp dụng trong trường hợp này. Tuy nhiên, Bá»™ Ngoại giao Mỹ Ä‘ã bác bỏ đề xuất của phía Pakistan và cảnh báo nếu tiến hành kế hoạch mà không có sá»± thông qua của Mỹ, thì nó có thể kích hoạt má»™t loạt các lệnh trừng phạt kinh tế khác lên Iran.

Tuy nhiên, mối quan ngại của Mỹ chủ yếu tập trung vào chính quyền của cá»±u tổng thống Mahmoud Ahmadinejad. Hiện tại, dÆ°á»›i thời của tổng thống cầm quyền Hassan Rouhani, người được cho là theo đường lối ôn hòa, mọi thứ có thể thay đổi má»™t chút. Bá»™ trưởng Bá»™ Ngoại giao Anh, William Hague từng tuyên bố hoàn toàn tin tưởng Iran sẽ theo đường lối đối thoại, hòa bình khi được sá»± lãnh đạo của ông Rouhani, đối lập hoàn toàn vá»›i đường lối cứng rắn của ông Ahmadinejad. Ông Hague cÅ©ng cho biết thêm cả 2 chính phủ Ä‘ang tiến hành các bÆ°á»›c thăm dò nhằm khôi phục trở lại quan hệ ngoại giao bị cắt đứt khi Đại sứ quán Anh tại Iran bị tấn công vào năm 2011. Hôm thứ Ba tuần này, chính phủ Anh thông báo Ä‘ã sẵn sàng mở cá»­a trở lại mỏ khai thác khí đốt thiên nhiên Rhum tại Biển Bắc, thuá»™c quyền sở hữu của công ty dầu khí BP và công ty dầu khí quốc gia Iran. Hoạt Ä‘á»™ng khai thác khí đốt tại Ä‘ây Ä‘ã bị tạm ngÆ°ng từ năm 2010 bởi lệnh trừng phạt kinh tế, thế nhÆ°ng, tại thời Ä‘iểm này, chính phủ Anh tuyên bố “há»— trợ khởi Ä‘á»™ng sản xuất tại Rhum”.

Được biết, tuần trÆ°á»›c Bá»™ trưởng tài chính Pakistan Ä‘ã kêu gọi chính quyền Iran há»— trợ tài chính thúc đẩy được tiến triển. Lệnh trừng phạt kinh tế Ä‘ang gây khó khăn cho chính phủ Pakistan trong việc huy Ä‘á»™ng vốn đầu tÆ° vì các quỹ đầu tÆ° tài chính toàn cầu Ä‘ang tỏ ra nghi ngờ trÆ°á»›c khả năng dá»± án sẽ được thông qua. Hệ thống đường ống từ Turkmenistan, được sá»± Æ°u tiên của Washington, có sá»± há»— trợ tài chính từ Ngân hàng phát triển châu Á (ADB). Trong khi Ä‘ó, báo cáo từ văn phòng của Viện Phát triển Chính sách bền vững Pakistan cảnh báo, giá khí đốt từ Iran tăng cao có thể là “án tá»­ hình” cho nền kinh tế nÆ°á»›c này. Pakistan có thể vẫn sẽ là đồng minh thân cận của Mỹ trong trò chÆ¡i chính trị giữa Iran và Washington, tuy vậy, không loại trừ khả năng, vá»›i những lợi ích song phÆ°Æ¡ng giữa Pakistan và Iran, thì bản thân Washington sẽ là kẻ Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c trong cuá»™c chiến vô cùng căng thẳng này.

Nguồn tin: xangdau.net/Daniel J. Graeber