Nguồn năng lượng Ä‘ang dần cạn kiệt trong khi nhu cầu tiêu thụ ngày càng tăng, các quốc gia sẽ nảy sinh tranh chấp, giành giật. “Vá»›i viá»…n cảnh mà Tập Ä‘oàn Shell Ä‘Æ°a ra, chúng ta buá»™c phải lá»±a chọn giữa nhu cầu tiêu thụ và phát triển kinh tế để có nguồn nguyên liệu thay thế” - Đó là ý kiến của ông Nguyá»…n Xuân Dịnh, Vụ trưởng Vụ Năng lượng - Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng.

Việc khác thác các nguồn năng lượng ngày càng khó khăn. Theo dá»± báo, chỉ khoảng 70-80 năm nữa nguồn cung cấp dầu khí sẽ cạn. Vậy theo ông, 50 năm nữa năng lượng của Việt Nam sẽ ra sao?

Việt Nam Ä‘ang tìm kiếm nguồn năng lượng má»›i và chú trọng hÆ¡n đến các loại hình nhiên liệu tái tạo, chẳng hạn nhÆ° Ä‘iện nguyên tá»­, khai thác năng lượng từ nguồn nhiên liệu Bio diesel, Bio Itanon… đồng thời tìm thêm nguồn cung cấp dầu khí.

Tuy nhiên, để trồng được cây nguyên liệu làm ra Bio diesel, Bio Itanon, diện tích đất nông nghiệp sẽ phải co lại. Nếu VN theo hÆ°á»›ng này lại đụng chạm nghiêm trọng đến vấn đề đất nông nghiệp, đụng đến an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c.

Thời Ä‘iểm này, vấn đề an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c và an ninh năng lượng Ä‘ang có xung Ä‘á»™t. VN buá»™c phải lá»±a chọn giữa bình ổn an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c và an ninh năng lượng.

Vì vậy, nếu chúng ta lá»±a chọn không tốt, có thể hôm nay sẽ kiếm được lợi nhuận nhÆ°ng phải trả giá trong tÆ°Æ¡ng lai. Điều này mang tính chất toàn cầu chứ không riêng Việt Nam.

Trong bối cảnh hiện nay, theo ông, Việt Nam nên lá»±a chọn phát triển lÄ©nh vá»±c nào để tránh xung Ä‘á»™t an ninh năng lượng và an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c ?

Tôi cho rằng, cần phát triển cả hai lÄ©nh vá»±c. Hiện, sản lượng dầu khí của ta còn quá nhỏ so vá»›i nhiều nÆ°á»›c Trung Đông, Nga… NLTT của ta cÅ©ng rất hạn chế trong khi dân số lại quá Ä‘ông.

Để giải quyết vấn đề an ninh năng lượng, bảo đảm an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c, không nhất thiết sá»­ dụng quỹ đất ít ỏi trong nÆ°á»›c để phát triển cây nguyên liệu làm ra Bio diesel, Bio Itanon, ta cần phát triển ra nÆ°á»›c ngoài.

Ta có thể thuê đất ở châu Phi, châu Mỹ La Tinh trồng cây nguyên liệu, chuyển về VN. Vấn đề ở chá»— chúng ta phải thiết lập được mối quan hệ hữu hảo vá»›i những quốc gia có Ä‘iều kiện về đất để thúc đẩy quá trình hợp tác nông nghiệp, phát triển nhiên liệu năng lượng.

Trên thá»±c tế VN được Ä‘ánh giá có tiềm năng về nguồn NLTT nhÆ°ng theo kịch bản của Shell, nguồn năng lượng này chỉ khoảng 2%. Giữa thá»±c tế và kịch bản ông có nhận định gì ?

Kịch bản của Shell Ä‘Æ°a ra cÅ©ng không có mâu thuẫn gì vá»›i chiến lược an ninh năng lượng của Chính phủ. Lá»™ trình họ Ä‘i rất hợp lý. VN Ä‘ang Ä‘i Ä‘úng lá»™ trình Ä‘ó. Các nhiên liệu giống nhÆ° sinh khối, Bio diesel, Bio Itanon…ta đều Ä‘ã và Ä‘ang triển khai, cÆ¡ cấu tá»· lệ sẽ phát triển theo thời gian.

Tuy Ä‘i sau thế giá»›i nhÆ°ng nhiều dá»± án Ä‘iện gió, Ä‘iện mặt trời… tại VN Ä‘ã và Ä‘ang được triển khai. Vá»›i hÆ¡n 3.000 km bờ biển, ta còn có năng lượng về thuá»· triều (sóng), nếu khai thác được, Ä‘ây sẽ là nguồn NL lá»›n.

Hiện VN Ä‘ang xem xét khả năng thá»±c tế để định hình nguồn năng lượng này, phấn đấu đến 2020 sẽ có từ 4-5% NLTT. Tuy nhiên, vá»›i Ä‘iều kiện của VN hiện nay, việc thu cho được nguồn NL này Ä‘ã khó, việc chuyển tải nó nhÆ° thế nào lại càng khó hÆ¡n.

Trong Chiến lược năng lượng quốc gia đến 2020, tầm nhìn 2050 của VN, cÆ¡ cấu Ä‘iện chủ yếu tập trung vào Ä‘iện khí, Ä‘iện, than và thuá»· Ä‘iện. ThÆ°a ông, NLTT Ä‘óng vai trò thế nào trong cÆ¡ cấu này?

Theo lá»™ trình, đến 2020, Việt Nam sẽ phát triển 4% NLTT nhÆ°ng theo tôi, đấy chỉ là con số Æ°á»›c lệ. Tuỳ theo tình hình con số này có thể sẽ giãn ra, phát triển theo quy luật.

Thá»±c tế, phát triển nguồn NLTT liên quan đến việc đầu tÆ° lá»›n, sá»­ dụng công nghệ má»›i. Nếu đầu tÆ° vào Ä‘iện khí chỉ phải trả 5 cent/kWh, nhÆ°ng đầu tÆ° vào Ä‘iện gió, Ä‘iện mặt trời giá có thể lên 10-15 cent/kWh. Mức giá Ä‘ó không hấp dẫn các nhà đầu tÆ° trong khi giá Ä‘iện lại khống chế giá trần nên nhà đầu tÆ° má»›i rất khó khăn trong thu hồi vốn ban đầu.

Hiện ta Ä‘ang thá»±c hiện lá»™ trình tăng giá Ä‘iện. Người tiêu dùng có thể chịu Ä‘á»±ng được việc tăng giá Ä‘iện từ từ. Nhà nÆ°á»›c sẽ há»— trợ về hạ tầng để các nhà đầu tÆ° yên tâm. Đó là cÆ¡ há»™i để các nhà đầu tÆ° rót vốn phát triển NLTT.

Trên cÆ¡ sở định hÆ°á»›ng được, nhà đầu tÆ° cÅ©ng sẽ đầu tÆ° vào phát triển năng lượng và cùng vá»›i thời gian, khoa học công nghệ phát triển sẽ góp phần giảm chi phí đầu tÆ° cho NLTT. Tôi nghÄ©, vá»›i lá»™ trình tăng giá Ä‘iện hiện nay hành lang pháp lý hiện nay Ä‘ã cÆ¡ bản Ä‘áp ứng nhu cầu phát triển năng lượng trong thời gian tá»›i.

Vậy theo ông, chính sách và, giá Ä‘iện hiện nay sẽ tác Ä‘á»™ng thế nào đến phát triển NLTT?

Tác Ä‘á»™ng rất lá»›n, nhÆ°ng nó là hai chiều. Nếu giá Ä‘iện tăng cao sẽ khuyến khích các nhà đầu tÆ° nhÆ°ng người tiêu dùng sẽ bị ảnh hưởng. Ta cần cân đối hài hoà giữa quyền lợi của người tiêu dùng và lợi nhuận của nhà đầu tÆ°. Nếu chú ý quá nhiều đến người tiêu dùng mà giữ giá Ä‘iện nhÆ° hiện nay sẽ không khuyến khích được nhà đầu tÆ°. Đó là cái khó nhất trong phát triển nguồn NL hiện nay.

Xin trân trọng cảm Æ¡n ông!