Chuyên gia lo xảy ra tình trạng “vừa Ä‘á bóng vừa thổi còi” nếu việc Ä‘iá»u hành giá xăng của Bá»™ này không được giám sát chặt chẽ.
Văn phòng Chính phủ vừa ra Thông báo Kết luáºn của Phó Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ Hoàng Trung Hải tại cuá»™c há»p vá» Dá»± thảo Nghị định vá» kinh doanh xăng dầu tại văn bản số 189 ngày 07/5/2014. Trong Ä‘ó, việc hoàn thiện dá»± thảo Nghị định sẽ theo hÆ°á»›ng “Äiá»u chỉnh cÆ¡ quan chủ trì Ä‘iá»u hành giá bán lẻ xăng dầu là Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng nhÆ° Ä‘á» nghị của Bá»™ Tài chính”.
Äã có không ít ý kiến bày tá» lo ngại có thể sẽ xảy ra tình trạng “vừa Ä‘á bóng vừa thổi còi” nếu không được giám sát và kiểm soát chặt chẽ hoạt Ä‘á»™ng này.
Sẽ hết “đổ lá»—i cho nhau”?
Theo Chuyên gia kinh tế - tài chính, TS VÅ© Äình Ánh - nguyên Phó Viện trưởng - Viện nghiên cứu thị trÆ°á»ng giá cả (Bá»™ Tài chính), không thể để cho Bá»™ Tài chính quản lý giá trong khi quản lý kinh doanh xăng dầu lại là Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng. Bởi vì giá không thể tách khá»i hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh. Giá không thể tách khá»i hoạt Ä‘á»™ng quản lý thị trÆ°á»ng nên vừa rồi toàn bá»™ hiệu quả của việc quản lý giá xăng dầu không tốt. Nó liên quan đến việc phân công trách nhiệm không rõ ràng khi Bá»™ Tài chính chỉ quản lý giá trong khi Ä‘ó toàn bá»™ các phần việc khác liên quan đến thị trÆ°á»ng xăng dầu là thuá»™c vá» Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng. Do Ä‘ó, phải chuyển quyá»n quản lý giá xăng dầu vá» cho Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng quản lý là hoàn toàn hợp lý.
 |
| Có ý kiến lo ngại có thể sẽ xảy ra tình trạng “vừa Ä‘á bóng vừa thổi còi” khi Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘iá»u hành giá xăng dầu (Ảnh minh há»a/KT) |
Äồng quan Ä‘iểm này, chuyên gia kinh tế, TS Lê Äăng Doanh cÅ©ng cho rằng, việc giao quyá»n cho Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng chủ trì Ä‘iá»u hành giá bán lẻ xăng dầu trong thá»i gian tá»›i chắc chắn sẽ có được Æ°u Ä‘iểm lá»›n nhất, Ä‘ó là việc quy vá» má»™t mối - cho má»™t cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c duy nhất chịu trách nhiệm đối vá»›i hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu vốn nhiá»u nhạy cảm - thay vì Ä‘iá»u hành theo kiểu liên bá»™ nhÆ° hiện nay. NghÄ©a là, việc Ä‘iá»u hành xăng dầu trong thá»i gian tá»›i sẽ không còn chuyện “cùng chung trách nhiệm” dẫn đến “thoái thác” hoặc “đổ lá»—i cho nhau”.
Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế, TS Lê Äăng Doanh cÅ©ng cảnh báo: Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng vừa có Cục Quản lý cạnh tranh và kiểm soát Ä‘á»™c quyá»n, vừa quản lý giá, vừa lại trá»±c tiếp là chủ sở hữu, vừa trá»±c tiếp quản lý nhà nÆ°á»›c... Vì váºy, phải quy định rõ: Ai giám sát Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng và quyá»n của ngÆ°á»i dân và ngÆ°á»i tiêu dùng nhÆ° thế nào? Nếu không có sá»± giám sát, Ä‘ây lại là má»™t sá»± táºp trung quyá»n lá»±c vào má»™t bá»™ hay má»™t cá nhân... Khi Ä‘ó, có thể Bá»™ sẽ rất công tâm, vừa khuyến khích cạnh tranh, vừa kiểm soát Ä‘á»™c quyá»n, sẽ công khai minh bạch thì ngÆ°á»i dân được nhá». NhÆ°ng cÅ©ng có thể Bá»™ nắm toàn quyá»n và chịu trách nhiệm toàn quyá»n, sẽ lại tiếp tục đứng ra bảo vệ lá»±c lượng Ä‘á»™c quyá»n...”
Không phù hợp Luáºt Giá?
Rất nhiá»u quan Ä‘iểm cÅ©ng cho rằng, từ thá»±c tế khó khăn trong quản lý giá sữa của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng hay quản lý giá thuốc của Bá»™ Y tế thá»i gian qua cho thấy Ä‘ã đến lúc những bất cáºp trong việc quản lý giá cả các mặt hàng theo kiểu “liên bá»™” cần phải được sá»a đổi để quy vá» má»™t mối thống nhất.
Tại Äiá»u 8, Luáºt Giá (sá»a đổi) hiện hành quy định: Bá»™ Tài chính chịu trách nhiệm trÆ°á»›c Chính phủ thá»±c hiện chức năng quản lý nhà nÆ°á»›c trong lÄ©nh vá»±c giá.
Vì váºy, Chính phủ cÅ©ng cần tháºn trá»ng trong việc xây dá»±ng Nghị định má»›i vá» quản lý xăng dầu theo hÆ°á»›ng giao Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘iá»u hành giá bán lẻ xăng dầu, tránh việc chồng chéo, mâu thuẫn giữa các văn bản luáºt.
Ông Nguyá»…n Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch, Tổng ThÆ° ký Há»™i Tiêu chuẩn và Bảo vệ quyá»n lợi ngÆ°á»i tiêu dùng Việt Nam kiến nghị, cần thiết phải có những Ä‘ánh giá cụ thể trong việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu thá»i gian qua. Thứ nhất, cÆ¡ quan quản lý giá là Bá»™ Tài chính mà bây giá» giá xăng dầu, trÆ°á»›c hết là giá mà Bá»™ Tài chính lại không tham gia.
TrÆ°á»›c khi giao cho Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng vá» má»™t mối thì phải Ä‘ánh giá trong thá»i gian qua việc Ä‘iá»u hành giữa 2 Bá»™ có gì chÆ°a được, sau Ä‘ó má»›i quyết định phÆ°Æ¡ng án má»›i nên giao cho ai. Trong khi Ä‘ó, Luáºt Giá giao cho Bá»™ Tài chính là cÆ¡ quan đầu mối giúp Chính phủ trong việc Ä‘iá»u hành giá cÅ©ng nhÆ° quản lý giá.
CÅ©ng có ý kiến cho rằng, trÆ°á»›c khi giao việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu cho Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, Chính phủ nên đồng thá»i thá»±c hiện hai việc: Má»™t là, tách bạch chức năng quản lý nhà nÆ°á»›c vá»›i chức năng chủ sở hữu các doanh nghiệp - hiện là các táºp Ä‘oàn kinh tế nhÆ° Táºp Ä‘oàn xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) Ä‘ang chiếm hÆ¡n 50% thị phần xăng dầu và Táºp Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) Ä‘ang sản xuất và cung ứng tá»›i 30% lượng xăng, dầu cho đất nÆ°á»›c.
Hai là, Ä‘iá»u chuyển Cục quản lý giá thuá»™c Bá»™ Tài chính vá» Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng để thống nhất quản lý đối vá»›i tất cả các mặt hàng thuá»™c diện nhà nÆ°á»›c quản lý giá Ä‘ang tồn tại bất cáºp nhÆ° hiện nay. Bởi, việc chuyển chức năng quản lý giá từ bá»™ này sang bá»™ khác vá» cÆ¡ bản sẽ không thay đổi quan hệ giữa Nhà nÆ°á»›c và thị trÆ°á»ng. Vấn Ä‘á» cốt lõi cần giải quyết là làm sao để công khai, minh bạch, kiểm soát chặt chẽ các hành vi Ä‘á»™c quyá»n, đảm bảo lợi ích tổng hòa của cả Nhà nÆ°á»›c, thị trÆ°á»ng và ngÆ°á»i dân.
Nguồn tin: VOV
