Ai Cập đã đóng vai trò dẫn đầu trên thị trường năng lượng toàn cầu trong nhiều thập kỷ, với tư cách là nhà sản xuất dầu và khí đốt chủ lực, cũng như là trung tâm vận chuyển quan trọng cho các sản phẩm năng lượng. Bất chấp những gián đoạn, chủ yếu là do bất ổn chính trị quốc gia và các thách thức địa chính trị trong những năm gần đây, Ai Cập vẫn là một cường quốc năng lượng lớn ở Châu Phi. Chính phủ gần đây đã công bố tham vọng mở rộng các hoạt động thăm dò khí đốt quốc gia, cũng như tiếp tục tài trợ cho việc tăng công suất năng lượng tái tạo của đất nước trong những thập kỷ tới.
Ai Cập là nhà sản xuất nhiên liệu hóa thạch lớn của Châu Phi, với sản lượng nhiên liệu lỏng lớn thứ hai trong số các quốc gia không thuộc OPEC vào năm 2023, chỉ sau Angola. Đây cũng là nhà sản xuất khí đốt tự nhiên lớn thứ hai ở Châu Phi vào năm 2022, sau Algeria. Việc mở rộng sản lượng khí đốt của Ai Cập được hỗ trợ bởi việc đưa vào hoạt động một số mỏ lớn ngoài khơi trong thập kỷ qua, bao gồm mỏ Zohr. Sản lượng khí đốt của Ai Cập được dự báo sẽ giảm trong những thập kỷ tới khi mỏ Zohr cạn kiệt, cũng như do một số thất bại thăm dò gần đây.
Quốc gia Bắc Phi này vẫn là một nhân tố chủ chốt trong lĩnh vực năng lượng quốc tế do vai trò dẫn đầu trong vận chuyển năng lượng. Nước này vận hành cả Kênh đào Suez và Đường ống Suez-Địa Trung Hải (SUMED), đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các thị trường năng lượng quốc tế, chủ yếu là nối Vịnh Ba Tư với Châu Âu và Bắc Mỹ. Đây cũng là quốc gia duy nhất ở khu vực Đông Địa Trung Hải có năng lực xuất khẩu LNG đang hoạt động, cũng như là quốc gia duy nhất trong khu vực có thể nhập khẩu khí đốt tự nhiên từ các quốc gia khác, góp phần tạo nên danh tiếng là trung tâm LNG của nước này.
Về quá trình chuyển đổi xanh, Ai Cập đã công bố mục tiêu năng lượng tái tạo là 42 phần trăm trước hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP 27, nơi nước này đăng cai vào năm 2022. Mục tiêu này đã được tăng lên 58 phần trăm vào năm 2040, vào tháng 6 năm 2024. Tuy nhiên, vào tháng 10 năm nay, Bộ trưởng Dầu mỏ Ai Cập Karim Badawi đã công bố các kế hoạch mới nhằm giảm mục tiêu năng lượng tái tạo năm 2040 của nước này từ 58 phần trăm xuống còn 40 phần trăm để thay vào đó tập trung hơn vào việc mở rộng ngành khí đốt tự nhiên của Ai Cập.
“Đây là thông điệp gửi đến tất cả chúng ta để cùng nhau hợp tác nhằm tăng cường các phát hiện và thu hút thêm nhiều khoản đầu tư thông qua các cuộc đấu thầu thăm dò, hướng đến mục tiêu đạt được những phát hiện mới trong khu vực, nơi có nhiều tài nguyên hơn, đặc biệt là khí đốt tự nhiên”, Badawi tuyên bố tại phiên khai mạc của Hội nghị Năng lượng Địa Trung Hải 2024.
Nhiều công ty dầu khí quốc tế đã cắt đứt quan hệ với Ai Cập trong những năm gần đây do tình trạng thiếu hụt ngoại tệ mạnh ở quốc gia Bắc Phi này, khiến Ai Cập nợ hàng tỷ đô la. Hiện tại, Badawi đặt mục tiêu xây dựng lại các mối quan hệ này, sau khi đã tổ chức một số cuộc họp với các công ty dầu khí lớn kể từ khi trở thành Bộ trưởng Dầu mỏ vào tháng 7. Hãng Eni của Ý đã công bố kế hoạch bắt đầu khoan thêm giếng tại mỏ Zohr vào đầu năm 2025 để tăng sản lượng.
Tuy nhiên, một số dự án năng lượng tái tạo đầy tham vọng đã và đang được triển khai tại Ai Cập, cho thấy sự đa dạng hóa hơn nữa trong cơ cấu năng lượng của quốc gia này trong những thập kỷ tới. Vào tháng 9, AMEA Power đã công bố kế hoạch phát triển dự án quang điện mặt trời (PV) lớn nhất tại Ai Cập cho đến nay. Dự án sẽ mở rộng tổng công suất năng lượng gió và mặt trời của AMEA tại Ai Cập lên 2 GW, cùng với 900 MWh hệ thống lưu trữ năng lượng pin. Công ty có kế hoạch đầu tư 800 triệu đô la vào hai dự án năng lượng xanh lớn tại Ai Cập – một nhà máy điện mặt trời PV công suất 1 GW và một dự án lưu trữ pin công suất 600 MWh tại khu vực Benban thuộc Tỉnh Aswan. Ai Cập nằm trong "vành đai mặt trời" toàn cầu, nghĩa là nơi đây có trung bình 9 đến 11 giờ nắng mỗi ngày, với ít ngày nhiều mây. Điều này giúp Ai Cập có vị trí tối ưu để sản xuất năng lượng mặt trời.
Một trọng tâm chính khác của Ai Cập là hydro xanh. Vào tháng 3 năm nay, chính phủ Ai Cập đã đặt mục tiêu đạt được 40 tỷ đô la đầu tư vào các lĩnh vực hydro xanh và công nghệ sạch trong 10 năm và đã ký bảy biên bản ghi nhớ với một số công ty quốc tế. Theo Bộ trưởng Kế hoạch Ai Cập, Hala el-Said, các dự án này sẽ được đặt tại Khu kinh tế kênh đào Suez, với khoản đầu tư 12 tỷ đô la cho giai đoạn thí điểm và thêm 29 tỷ đô la để hỗ trợ hoạt động.
Ai Cập đặt mục tiêu trở thành trung tâm năng lượng tái tạo và hydro xanh, được hỗ trợ bởi vị trí chiến lược giữa Châu Á, Châu Phi và Châu Âu. Một số quốc gia đang đầu tư mạnh vào việc phát triển các dự án hydro xanh khi họ khám phá tiềm năng sử dụng nhiên liệu sạch thay thế cho nhiên liệu hóa thạch. Nhiều quốc gia không có khả năng sản xuất hydro xanh có thể sẽ tìm cách nhập khẩu nhiên liệu trong những thập kỷ tới để giúp khử cacbon cho các ngành công nghiệp khó giảm phát thải theo hướng chuyển đổi xanh. Với tiềm năng năng lượng mặt trời dồi dào, Ai Cập có thể trở thành nhà sản xuất và xuất khẩu nhiên liệu sạch lớn.
Ai Cập dự kiến sẽ mở rộng hoạt động thăm dò khí đốt tự nhiên trong những năm tới, được hỗ trợ bởi cả nguồn tài trợ công và tư nhân, theo Bộ trưởng Dầu mỏ Ai Cập. Điều này đã khiến quốc gia Bắc Phi này phải cắt giảm các mục tiêu về năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, với tiềm năng lớn để mở rộng năng lực năng lượng xanh và một số dự án đã được triển khai, Ai Cập dự kiến sẽ đa dạng hóa đáng kể nguồn năng lượng của mình trong những thập kỷ tới.
Nguồn tin: xangdau.net
