Khi đầu tháng này, Ả Rập Xê-út đã tạo "một điều bất ngờ tuyệt vời" cho thị trường dầu theo như lời Bộ trưởng Năng lượng nước này, giá dầu đã tăng vọt. Vương quốc này cho biết họ sẽ cắt giảm thêm 1 triệu thùng/ngày từ sản lượng dầu của mình để giữ giá cao hơn. Nhưng sau đó Iran bắt đầu tăng cường sản xuất, nhắm đến sự phục hồi xuất khẩu lên hơn 2 triệu thùng/ngày. Giá đã nhanh chóng giảm trở lại. Điều gì sẽ diễn ra tiếp theo đối với nhà lãnh đạo OPEC?
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế IEA, triển vọng nhu cầu dầu vẫn còn bi quan. Theo đó, quyết định cắt giảm sản lượng của Saudi Arabia là điều đúng đắn cần làm. Tuy nhiên, sản lượng thấp hơn có nghĩa là xuất khẩu thấp hơn và xuất khẩu thấp hơn đồng nghĩa với việc doanh thu từ dầu mỏ thấp hơn.
Dữ liệu mới nhất của tháng 11 cho thấy xuất khẩu của Ả Rập Xê Út đã giảm hơn 25%, xuống còn khoảng 15,5 tỷ USD từ mức 21,54 tỷ USD của một năm trước. Tuy nhiên, đặc biệt xuất khẩu dầu đã tệ hơn rất nhiều, giảm gần 40% so với cùng kỳ vào tháng 11.
Công bằng mà nói, triển vọng nhu cầu dầu đã phần nào được cải thiện kể từ tháng 11, khi mà tất cả các loại vắc xin chống lại Covid-19 đang được tung ra thị trường. Những điều này đã hỗ trợ cho giá và theo đó là ngân sách của Ả Rập Xê Út. Tuy nhiên, sự lạc quan bắt đầu mờ nhạt vì rõ ràng là việc triển khai vacxin sẽ không diễn ra nhanh chóng như hy vọng. Nhưng ngay khi các chuẩn dầu bắt đầu đi xuống thì điều bất ngờ tuyệt vời đến từ Riyadh để đảo ngược tình thế.
Như thường lệ bất cứ khi nào Ả Rập Xê Út và OPEC cắt giảm sản lượng, đều có tin đồn rằng các nhà sản xuất đá phiến của Mỹ có thể tận dụng điều này để tăng sản lượng của chính họ, làm phá hỏng nỗ lực của nhóm. Nhưng hiện tại, có vẻ như các công ty khoan đá phiến của Mỹ quá thận trọng để bắt đầu đẩy mạnh sản xuất với tốc độ như trước đại dịch. Giá cao hơn, nhưng không ai biết chúng sẽ còn cao hơn trong bao lâu. Vì vậy, các công ty khoan đá phiến đang bảo hiểm rủi ro (hedging) cho sản lượng trong tương lai của họ ở mức giá hiện tại hơn là vội vàng bổ sung thêm các giàn khoan.
Tuy nhiên, điều này có thể sớm thay đổi. Đầu tháng này, người đứng đầu IEA, ông Fatih Birol, nhận xét rằng rất nhiều dầu đá phiến có thể sinh lãi với mức giá hiện tại. Có thể cần thận trọng, nhưng các công ty khai thác đá phiến có các khoản nợ phải trả, điều này có thể buộc một số doanh nghiệp phải đẩy mạnh sản xuất như đã làm sau cuộc khủng hoảng giá vừa qua.
Trong khi đó, một trong những nhà nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới đang phàn nàn về cách tiếp cận “làm bất cứ điều gì cần thiết” mà OPEC áp dụng. Ấn Độ không muốn giá dầu cao hơn, không phải khi họ nhập khẩu hơn 80% lượng dầu mà họ tiêu thụ. Phần lớn trong số đó đến từ Iraq, nhưng Ả Rập Xê Út là nhà cung cấp dầu thô lớn thứ hai của nước này, khiến nước này trở thành thị trường chủ chốt. Chưa hết, gần đây, Ả Rập Xê Út đã nâng giá bán chính thức cho thị trường quan trọng này và các thị trường khác ở châu Á.
Cách tiếp cận "làm bất cứ điều gì cần thiết" đạt hiệu quả tốt trong quá khứ, cho đến một thời điểm. Sau thời điểm đó, nó bắt đầu đi ngược lại với người khởi tạo. Ả Rập Xê-út đang giải quyết thâm hụt ngày càng sâu, một động lực chuyển đổi xanh quốc tế khiến cho mặt hàng xuất khẩu chính của họ trở nên lỗi thời và họ phải đối mặt với sự trở lại đầy tiềm năng của kẻ thù không đội trời chung- Iran- trên đấu trường dầu mỏ quốc tế. Không có nhiều sự lựa chọn.
Tất nhiên, đa dạng hóa kinh tế vẫn đang được thảo luận. Kế hoạch Tầm nhìn 2030 của Thái tử Mohammed vẫn đang hoạt động, với cập nhật mới nhất về dự án NEOM tương lai, trị giá 500 tỷ USD, là một thành phố thông minh không phát thải. Giá của thành phố: 100-200 tỷ USD. Tuy nhiên, trong khi đó, Ả Rập Xê-út đã đưa vào sử dụng các dự án năng lượng mặt trời vào năm ngoái.
Nhu cầu đối với sản phẩm xuất khẩu chính của Saudi Arabia vẫn còn thấp và đây có thể trở thành xu hướng dài hạn nếu các nỗ lực chuyển đổi xanh thành công. Trong khi đó, cạnh tranh ngày càng gay gắt và đa dạng hóa kinh tế đang mang lại nhiều thách thức hơn là kiến trúc sư của Tầm nhìn 2030 có thể đã nghĩ ban đầu. Vương quốc này không thể làm được gì nhiều trong những trường hợp này. Quả thực, điều hợp lý duy nhất mà họ có thể làm là duy trì các hạn chế đối với sản xuất của mình. Việc đảo ngược cách tiếp cận hạn chế sản lượng chắc chắn sẽ gây tổn hại cho các đối thủ của Ả Rập Xê-út trên thị trường dầu mỏ, nhưng nó có thể gây tổn hại cho chính họ nhiều hơn.
Nguồn tin: xangdau.net
