Sau khi tận hưởng thặng dư ngân sách hiếm hoi vào năm 2022 trong bối cảnh giá dầu cao, hầu hết các nền kinh tế của Hội đồng hợp tác vùng Vịnh (GCC) đã chứng kiến thâm hụt ngân sách gia tăng khi giá dầu hiện tại vẫn thấp hơn nhiều so với mức họ cần để cân bằng ngân sách.
Theo IMF, Ả-rập Xê-út, nền kinh tế lớn nhất của GCC, cần giá dầu ở mức 96,20 đô la một thùng để cân bằng ngân sách, cao hơn 20 đô la so với giá dầu hiện tại. Tình hình không được cải thiện bởi thực tế là trong hai năm qua, quốc gia giàu dầu mỏ này đã gánh chịu phần lớn các đợt cắt giảm sản lượng của OPEC+ sau khi đồng ý cắt giảm 1 triệu thùng mỗi ngày tức là gần một nửa trong số 2,2 triệu thùng/ngày mà nhóm đã cam kết cắt giảm. Trên thực tế, Ả Rập Xê Út đã bán ít dầu hơn với giá thấp hơn, do đó càng làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt doanh thu.
Không có gì ngạc nhiên khi Ả Rập Xê Út đang tìm cách đa dạng hóa nền kinh tế của mình và trở nên ít phụ thuộc hơn vào dầu mỏ. Các báo cáo mới cho thấy khai thác mỏ khoáng sản hiện đóng vai trò trung tâm trong chiến lược giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ của Riyadh, khi quốc gia này tìm cách khai thác trữ lượng lớn phốt phát, vàng, đồng và bô-xít. Đầu năm nay, Bộ trưởng khai khoáng của Ả Rập Xê Út, Bandar Al-Khorayef, đã tiết lộ rằng trữ lượng tiềm năng của Vương quốc đã tăng gần 90% từ 1,3 nghìn tỷ đô la Mỹ được dự báo cách đây tám năm lên 2,5 nghìn tỷ đô la. Ả Rập Xê Út đã đặt mục tiêu tăng đóng góp của ngành khai khoáng vào GDP từ 17 tỷ đô la lên 75 tỷ đô la vào năm 2035.
Công ty khai khoáng nhà nước Ả Rập Xê Út (Ma’aden) đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các chiến lược khai khoáng của vương quốc. Một số dự án chính mà Vương quốc đang triển khai gồm dự án đồng Jabal Sayid, một nỗ lực hợp tác giữa Ma’aden và Barrick Gold Corp. (NYSE:GOLD) và mỏ phosphate Al-Jalamid. Ả Rập Xê Út cũng đã đầu tư đáng kể vào hoạt động thăm dò và khảo sát địa chất bằng cách sử dụng các công nghệ tiên tiến và chuyên môn quốc tế để phát hiện ra các mỏ khoáng sản mới. Quốc gia này đã đưa ra chương trình khuyến khích thăm dò trị giá 182 triệu đô la và cấp thêm 33 giấy phép khai khoáng. Ngoài ra, Bộ khai khoáng gần đây đã công bố đấu giá sáu giấy phép khai khoáng, bao gồm các mỏ chì, kẽm, đồng và sắt.
Tháng trước, Vương quốc đã ký chín thỏa thuận đầu tư vào kim loại và khai khoáng trị giá hơn 35 tỷ riyal (9,32 tỷ đô la) khi tìm cách xây dựng chuỗi cung ứng trong nước cho các kim loại quan trọng. Sáng kiến phục hồi chuỗi cung ứng toàn cầu của quốc gia này đã công bố các thỏa thuận với tập đoàn khai khoáng Ấn Độ Vedanta và Tập đoàn Zijin của Trung Quốc.
“Hôm nay, chúng tôi công bố chín thỏa thuận sẽ giúp tăng khả năng tiếp cận các nguyên vật liệu quan trọng, thúc đẩy sản xuất trong nước tại vương quốc này và củng cố tính bền vững cũng như sự tham gia chung của Saudi Arabia vào chuỗi cung ứng toàn cầu”, Khalid Al Falih, Bộ trưởng Bộ Đầu tư của Saudi Arabia, cho biết trong bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị Đầu tư Thế giới ở Riyadh.
Phát thải ròng bằng 0 mà không cần cắt giảm sản lượng dầu
Những nỗ lực đa dạng hóa của Saudi Arabia dường như đang mang lại hiệu quả: Bộ Kinh tế và Kế hoạch cho biết doanh thu ngoài dầu mỏ đạt 50% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Vương quốc vào năm 2023, mức cao nhất từ trước đến nay. Nền kinh tế phi dầu mỏ của quốc gia này được định giá ở mức 1,7 nghìn tỷ Riyal Saudi (khoảng 453 tỷ đô la Mỹ) theo giá cố định, được thúc đẩy bởi sự tăng trưởng ổn định trong xuất khẩu, đầu tư và chi tiêu của người tiêu dùng.
Tuy nhiên, Ả Rập Xê Út không có kế hoạch từ bỏ hoạt động kinh doanh dầu khí cốt lõi của mình trong thời gian tới. Trong chuyến thăm hiếm hoi kéo dài hai ngày của Fortune vào đầu tháng 5, Saudi Aramco - công ty nhiên liệu hóa thạch lớn nhất thế giới - đã công bố hàng chục dự án nghiên cứu đang được tiến hành tại trụ sở chính của mình ở Dhahran, miền đông Ả Rập Xê Út, mà công ty tin rằng sẽ giúp giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, ngay cả khi vẫn bơm khoảng 9 triệu thùng dầu mỗi ngày. Aramco tuyên bố những đột phá về công nghệ của họ có tiềm năng cắt giảm 15% lượng khí thải carbon từ mỗi thùng dầu mà nước này sản xuất vào năm 2035, tương đương với 51,1 triệu tấn carbon mỗi năm.
“Chúng tôi không thấy có mâu thuẫn nào. Giải quyết khí thải từ các nguồn năng lượng thông thường này là một lựa chọn khả thi”, Ashraf Al-Ghazzawi, phó chủ tịch điều hành phụ trách chiến lược và phát triển doanh nghiệp cho biết.
“Chúng tôi cần tất cả các nguồn năng lượng để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng, nhu cầu này rất lớn ở các nước đang phát triển. Trụ cột chính trong chiến lược và công nghệ của chúng tôi là hiệu quả và tối ưu hóa sản lượng hiện có”, Ahmad Al-Khowaiter, phó chủ tịch điều hành phụ trách công nghệ và đổi mới của Aramaco, nói với Fortune. Theo Khowaiter, công ty đã tăng gấp ba lần đội ngũ nghiên cứu và phát triển kể từ năm 2010 và đã niêm yết 1.033 bằng sáng chế tại văn phòng cấp bằng sáng chế Hoa Kỳ. Aramco hiện chi khoảng 800 triệu đô la một năm cho hoạt động R&D, trong đó 60% tập trung vào “tính bền vững”.
Thu giữ carbon là một trong những công nghệ mà Aramco đã áp dụng để cắt giảm khí thải. Tại nhà máy khí Hawiyah, công ty thu giữ carbon thải ra trong quá trình sản xuất dầu khí; vận chuyển carbon đi xa 50 dặm rồi bơm vào giếng dầu để tăng cường thu hồi dầu thô cũng như lưu trữ carbon. Khowaiter cho biết công ty đặt mục tiêu cắt giảm 50% chi phí thu giữ carbon, giúp công nghệ này khả thi về mặt thương mại. Aramco đã đặt mục tiêu thu giữ và lưu trữ khoảng 9 triệu tấn carbon một năm tại Jubail bắt đầu từ năm 2028.
Nguồn tin: xangdau.net
