Một tháng trước, Ả Rập Xê Út đã huy động được 3 tỷ đô la từ đợt bán trái phiếu mới thông qua công ty dầu khí nhà nước Aramco—là đợt thứ hai của vương quốc này kể từ tháng 7—để ứng phó với giá dầu thấp hơn. Đợt phát hành trái phiếu mới đây đã đẩy tổng số trái phiếu được phát hành của Ả Rập Xê Út trong năm nay lên khoảng 50 tỷ đô la; Tầm nhìn 2030 là một dự án đa dạng hóa tốn kém.
Bloomberg đã đưa tin về tổng quy mô huy động của Ả Rập Xê Út với thị trường trái phiếu thông qua quỹ đầu tư quốc gia của mình trong tuần này. Theo dữ liệu do các cây bút của Bloomberg tổng hợp, Quỹ đầu tư tư nhân của Ả Rập Xê Út đã phát hành tổng cộng 50 tỷ đô la trái phiếu trong năm nay, bao gồm trái phiếu doanh nghiệp và trái phiếu chính phủ. Quỹ này cũng có khả năng phát hành thêm trái phiếu vào cuối năm khi trở thành một trong những đơn vị tham gia thị trường trái phiếu lớn nhất thế giới.
Tất cả là bởi vì chương trình Tầm nhìn 2030. Là đứa con tinh thần của Thái tử Mohammed, Tầm nhìn 2030 nhằm mục đích đa dạng hóa nền kinh tế Ả Rập Xê Út thoát khỏi dầu mỏ. Tuy nhiên, thật trớ trêu, để tầm nhìn đó trở thành hiện thực, vương quốc này lại phụ thuộc vào doanh thu từ dầu mỏ. Tình hình tương tự như Vương quốc Anh, nơi muốn tự tài trợ cho quá trình chuyển đổi của mình khỏi dầu mỏ và khí đốt bằng các khoản thuế thu được từ các công ty khai thác dầu khí.
Tầm nhìn 2030 có rất nhiều vốn khi giá dầu cao. Nhưng giờ đây, khi giá cả liên tục giảm do giao dịch thuật toán và lo ngại đến nhu cầu tăng trưởng của Trung Quốc, chính phủ Ả Rập Xê Út đang thiếu tiền mặt và thị trường nợ là con đường nhanh nhất để bù đắp sự thiếu hụt đó.
Theo Trung tâm quản lý nợ quốc gia của Ả Rập Xê Út, tổng nợ của vương quốc này là khoảng 308,7 tỷ đô la vào cuối tháng 9. Trong tổng số này, 183,7 tỷ đô la là nợ trong nước và 125 tỷ đô la còn lại là nợ nước ngoài. So với nợ của Hoa Kỳ, con số này không là gì. Nhưng so với mức nợ năm 2019, thì đây là một sự gia tăng đáng kể: năm 2019, nợ của Ả Rập Xê Út là 180,8 tỷ đô la.
Có vẻ như giới lãnh đạo Ả Rập Xê Út quyết tâm thực hiện kế hoạch Tầm nhìn 2030 ngay cả khi phải chịu một số điều chỉnh nhất định và một số dự án đã bị hủy bỏ vì chúng không hợp lý về mặt kinh tế. Ví dụ, vào năm 2018, Ả Rập Xê Út đã hủy bỏ một dự án điện mặt trời trị giá 200 tỷ đô la mà Riyadh dự kiến sẽ xây dựng chung với SoftBank của Nhật Bản. Dự án này được cho là lớn nhất từ trước đến nay, nhưng điều đó không đảm bảo lợi nhuận, do đó đã thay đổi kế hoạch.
Neom, có vẻ như, vẫn còn rất nhiều trong cuộc chơi. Thành phố thông minh trị giá 500 tỷ đô la và hệ sinh thái năng lượng carbon thấp là dự án chủ chốt của Tầm nhìn 2030. Nhưng giá xây dựng các dự án như vậy vẫn chưa giảm cùng với các chuẩn dầu thô, làm tăng nhu cầu vay vốn của Saudi. Khoảng cách thâm hụt ngân sách do giá dầu thấp tạo ra cũng cần được lấp đầy.
Đầu năm nay, Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã đưa ra cảnh báo cho những người ra quyết định ở Riyadh. Quỹ cho biết vương quốc này cần giá dầu ở mức trên 96 đô la một thùng để hòa vốn, xét đến chi tiêu ngân sách của mình. Song, dầu có vẻ khó có thể đạt tới mức 90 đô la, chứ đừng nói đến 96 đô la một thùng trong tương lai gần. Điều đó có nghĩa là Saudi Arabia thực sự sẽ tiếp tục đi vay vào năm tới cũng như theo đuổi sự đa dạng hóa của mình. Chỉ bây giờ sự đa dạng hóa này mới được tài trợ bằng các khoản vay thay vì doanh thu từ dầu mỏ—cho đến khi giá bắt đầu phục hồi ở mức dễ chấp nhận hơn.
Một số người cho rằng giá sẽ không tăng cao hơn nhiều bất kể Saudi Arabia làm gì về mặt sản xuất. Thật vậy, việc tự cắt giảm sản lượng 1 triệu thùng/ngày thực sự không có tác động mong muốn đến giá cả vì các trader thường tập trung vào nhu cầu của Trung Quốc. Nguồn cung toàn cầu sẽ cần thắt chặt hơn nữa để có phản ứng từ giá.
Vấn đề với điều này là Ả Rập Xê Út đang mất thị phần từ việc kiểm soát sản lượng của mình. Đây là một bài toán hóc búa: chìm vào nợ nần để tài trợ cho Tầm nhìn 2030 không phải là lựa chọn tối ưu, và việc cắt bỏ hoàn toàn chương trình sau khi đã chi quá nhiều tiền cho nó cũng không phải là giải pháp tối ưu. Có lẽ có một giải pháp trung lập mà Ả Rập Xê Út có thể theo đuổi mà không phải ngập trong nợ nần và vẫn bị ràng buộc với doanh thu từ dầu mỏ cho chi tiêu công.
Nguồn tin: xangdau.net
