Kenneth Rogoff – giáo sÆ° kinh tế của ĐH Harvard – nhận định giá dầu là câu chuyện lá»›n nhất của năm 2015. Đây là cú sốc “10 năm có 1” và sẽ Ä‘em đến những tác Ä‘á»™ng to lá»›n.

Coromoto là hiệu kem ở Merida (Venezuela) nổi tiếng trên toàn thế giá»›i vì có tá»›i 900 vị khác nhau. Tuy nhiên, cá»­a hàng này Ä‘ã buá»™c phải Ä‘óng cá»­a trong tháng 11 vừa qua bất chấp Ä‘ây là thường là tháng bận rá»™n nhất trong năm. Tá»· lệ lạm phát lên tá»›i 64% - cao nhất thế giá»›i – khiến cá»­a hàng không thể mua sữa để làm kem.

Đó là cảnh ngá»™ ở má»™t quốc gia chuyên sản xuất dầu mỏ. Trong khi Ä‘ó, những nÆ°á»›c tiêu thụ nhiều dầu mà Ä‘iển hình là Mỹ Ä‘ang tận dụng lợi thế giá dầu giảm. Tháng 12 vừa qua, mức Ä‘á»™ chênh lệch giữa số xe tải – loại xe tiêu thụ nhiều xăng hÆ¡n so vá»›i xe hÆ¡i – được bán ra ở Mỹ Ä‘ã ở mức cao nhất kể từ năm 2005.

Giá năng lượng giảm mạnh nhất kể từ khủng hoảng tài chính 2008 Ä‘ang khiến của cải và quyền lá»±c dịch chuyển từ các nhà sản xuất chuyên quyền sang người tiêu dùng của xã há»™i công nghiệp hóa. Theo báo cáo của ngân hàng Berenberg Bank AG, Ä‘iều này có thể khiến thế giá»›i trở nên an toàn hÆ¡n. Nguồn cung dầu Ä‘á phiến từ Mỹ tăng lên, lá»±c cầu yếu á»›t ở Á- Âu và đồng USD mạnh lên Ä‘ang đẩy dầu mỏ giảm sâu hÆ¡n nữa.

Kenneth Rogoff – giáo sÆ° kinh tế của ĐH Harvard – nhận định giá dầu là câu chuyện lá»›n nhất của năm 2015. Đây là cú sốc “10 năm có 1” và sẽ Ä‘em đến những tác Ä‘á»™ng to lá»›n.

Tăng trưởng kinh tế

Giá dầu thô biển Bắc – chỉ số cÆ¡ bản của thị trường dầu mỏ thế giá»›i – Ä‘ã giảm xuống còn 50,52 USD/thùng – thấp nhất kể từ tháng 4/2009. Sau 3 năm giữ vững mức cao nhất trong lịch sá»­, giá dầu Ä‘ã giảm tổng cá»™ng 48% trong năm 2014.

Theo nhận định của ngân hàng BNP Paribas, giá sẽ tiếp tục ở mức thấp trong ná»­a đầu năm 2015. Trong khi Ä‘ó Walter Zimmerman – chiến lược gia tại United - ICAP – nhận định nếu giảm xuống dÆ°á»›i 39 USD/thùng, giá hoàn toàn có thể chạm ngưỡng 30 USD/thùng.

Nghiên cứu của Oxford Economics Ltd. cho thấy nÆ°á»›c được lợi nhiều nhất sẽ là Philippines. Tăng trưởng của nÆ°á»›c này trong 2 năm tá»›i có thể tăng tốc lên 7,6% nếu giá dầu giảm xuống mức 40 USD/thùng. Ngược lại, kinh tế Nga có thể suy giảm 2,5% trong cùng kỳ.

Trong số các nền kinh tế phát triển, Hồng Kông được hưởng lợi lá»›n nhất trong khi Saudi Arabia, Nga và Các tiểu vÆ°Æ¡ng quốc Arab là những nÆ°á»›c mất nhiều nhất.

Theo dá»± báo được NHTW Nga công bố tháng trÆ°á»›c, kinh tế Nga sẽ suy giảm 4,7% trong năm 2015 nếu giá dầu ở mức 60 USD/thùng. Giá giảm Ä‘ã khiến đồng ruble bị bán tháo và giảm giá 46% so vá»›i đồng USD – mạnh nhất kể từ năm 1998 (khi Nga vỡ nợ).

Trong khi Ä‘ó, Venezuela – quốc gia có dầu thô Ä‘óng góp 90% nguồn thu ngân sách từ xuất khẩu – Ä‘ang đứng trÆ°á»›c nguy cÆ¡ vỡ nợ.

Lạm phát

Má»™t trong những ná»—i lo lắng của lãnh đạo NHTW các nÆ°á»›c là tác Ä‘á»™ng của giá dầu giảm đối vá»›i lạm phát. Theo các chuyên gia kinh tế đến từ JP Morgan Securities LLC, nếu giá dầu thô tiếp tục ở dÆ°á»›i mức 60 USD/thùng trong quý này, lạm phát toàn cầu sẽ ở mức thấp chÆ°a từng thấy kể từ năm 2009.

Nhóm chuyên gia này dá»± báo lạm phát toàn cầu sẽ đạt 1,5% trong ná»­a đầu năm 2015. Eurozone sẽ có lạm phát âm, trong khi tá»· lệ ở Mỹ, Anh và Nhật Bản sẽ giảm xuống mức khoảng 0,5%. Lạm phát ở các nền kinh tế má»›i nổi cÅ©ng sẽ suy giảm.

Căng thẳng chính trị

Mặc dù giúp kích thích tăng trưởng kinh tế toàn cầu, giá nhiên liệu rẻ hÆ¡n có thể thổi bùng căng thẳng chính trị vì làm giảm nguồn thu ngân sách cÅ©ng nhÆ° các phúc lợi xã há»™i, các chuyên gia của Citigroup nhận định trong 1 báo cáo được công bố hôm 5/1.

Thậm chí Phó chủ tịch của tập Ä‘oàn Blackstone Byron Wien còn dá»± Ä‘oán Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ từ chức trong năm 2015 và Iran sẽ đồng ý dừng chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân. Iran Ä‘ã mất hàng chục tá»· USD doanh thu từ dầu mỏ vì lệnh cấm vận của phÆ°Æ¡ng Tây trong bối cảnh nền kinh tế yếu á»›t do những sai lầm từ thời cá»±u Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad.

Thị trường chứng khoán

Bức tranh Ä‘a chiều của kinh tế thế giá»›i Ä‘ang ảnh hưởng đến tâm lý của nhà đầu tÆ°. Chỉ số S&P 500 Ä‘ã giảm 1,9% trong phiên 5/1 – mạnh nhất kể từ tháng 10 – vì giá dầu xuyên thủng mốc 50 USD khiến các cổ phiếu năng lượng bị bán tháo.

Trong khi giá dầu rẻ hÆ¡n có lợi cho người tiêu dùng, chi tiêu của các doanh nghiệp có ảnh hưởng lá»›n hÆ¡n đến thị trường chứng khoán. Theo Savita Subramanian và Dan Suzuki – chiến lược gia đến từ Bank of America, giá dầu ở mức 50 USD/thùng có thể khiến lợi nhuận của các công ty niêm yết trong chỉ số S&P 500 giảm 6 USD/cổ phiếu.

Fifth Third Bancorp (FITB), má»™t trong những ngân hàng trong khu vá»±c Ä‘ã cố gắng theo Ä‘uổi sá»± bùng nổ của hoạt Ä‘á»™ng fracking – Ä‘ã giảm 12% kể từ ngày 20/6.

Cổ phiếu của Caterpillar Inc., Joy Global Inc., Allegheny Technologies Inc., Dover Corp., Jacobs Engineering Group và Quanta Services Inc. đều Ä‘ã giảm 20% so vá»›i lúc giá dầu đạt đỉnh 108 USD/thùng.

Dẫu vậy, theo báo cáo được Morgan Stanley công bố tháng trÆ°á»›c, xét trên tổng thể thì nền kinh tế Mỹ vẫn được lợi. “Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Trung Quốc sẽ mạnh lên, trong khi Nga, Iran, Saudi Arabia và Venezuela sẽ yếu Ä‘i”, báo cáo của Morgan Stanley có Ä‘oạn.

Nguồn tin: Cafef