Biến động chính trị tại Nigeria, lệnh trừng phạt Iran thắt chặt hay sá»± can thiệp cá»§a Ảráºp Xêút Ä‘á»u có khả năng đảo chiá»u giá dầu năm tá»›i.
Dầu thô mất giá thá»i gian gần Ä‘ây Ä‘ang là sá»± kiện kinh tế được quan tâm nhất trong năm. Giá dầu thấp giúp kiá»m chế lạm phát tại nhiá»u ná»n kinh tế lá»›n trên thế giá»›i, phân phối thu nháºp từ các hãng sản xuất năng lượng sang ngưá»i tiêu dùng, đồng thá»i thúc đẩy tăng trưởng toàn cầu.
Dù váºy, theo Business Spectator, vẫn có 5 lý do các hãng sản xuất có thể kỳ vá»ng khiến giá dầu tăng năm tá»›i.
Giá dầu thế giá»›i Ä‘ã xuống Ä‘áy 5 năm thá»i gian gần Ä‘ây. Ảnh: Bloomberg
1. Bầu cỠtại Nigeria
Tháºt sai lầm nếu cho rằng các vấn đỠđịa chính trị không có ảnh hưởng lên giá dầu má». Vì kể từ khi các bất ổn này phai nhạt, dầu Brent Ä‘ã giảm từ đỉnh 115 USD má»™t thùng hồi tháng 6 xuống chỉ 65 USD hiện tại.
Má»™t Ä‘iểm nóng tiá»m tàng hiện nay là quốc gia Ä‘ông dân nhất Nam Phi, đồng thá»i là nước cungc cấp dầu má» lá»›n nhất châu lục này - Nigeria. Nháºn xét vá» giá dầu tại má»™t diá»…n Ä‘àn ở Äại há»c Columbia (Mỹ) tuần trước, Helima Croft - Giám đốc RBC Capital Markets cho biết Nigeria sẽ có má»™t cuá»™c bầu cá» quan trá»ng vào ngày 14/2 tá»›i, có khả năng gây ra cú sốc nguồn cung dầu.
Nigeria là nguồn cung dầu má» rất quan trá»ng. Thá»i kỳ đỉnh Ä‘iểm năm nay, nước này sản xuất tương đương má»™t phần tư Ảráºp Xêút và có thể lá»t top 10 nước sản xuất dầu lá»›n nhất thế giá»›i.
Tuy nhiên, Nigeria có lịch sá» khá bi kịch vỠđảo chính khi giá dầu xuống thấp. Khi ấy, sản xuất sẽ mất gần má»™t ná»a. Nếu bất ổn gia tăng, giá dầu có thể sẽ bị tác động mạnh.
2. Các lệnh trừng phạt lên Iran
Phương Tây Ä‘ã lá»±a chá»n giải pháp tháºn trá»ng khi Ä‘àm phán vá»›i Iran vá» chương trình hạt nhân cá»§a nước này, khiến viá»…n cảnh giá dầu tăng cao vì Iran bị thắt chặt trừng phạt vẫn chưa xảy ra. Tuy nhiên, việc này có thể thay đổi sau cuá»™c bầu cá» tháng trước tại Mỹ, khiến đảng Cá»™ng hòa nắm cả Thượng và Hạ viện.
"Tôi quan tâm nhất là việc Quốc há»™i sẽ làm gì. Vì chuyển giao quyá»n lá»±c cho đảng Cá»™ng hòa cÅ©ng làm tăng khả năng các đỠxuất tăng trừng phạt Iran được thông qua", Croft cho biết.
Lãnh đạo đảng Cá»™ng hòa tại Thượng viện - Mitch McConnell cÅ©ng vừa tuyên bố các lệnh trừng phạt lên Iran sẽ là Æ°u tiên gần như hàng đầu cá»§a ông. Vì váºy, không khó suy luáºn giá dầu sẽ bị ảnh hưởng trong ná»a đầu năm 2015.
3. Sá»± á»§ng há»™ cá»§a Ảráºp Xêút
Nước có tiếng nói lá»›n nhất trong Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu má» (OPEC) - Ảráºp Xêút có khả năng há»— trợ giá dầu bằng cách kiá»m chế sản xuất. Tuy nhiên, việc nước này quyết định không giảm sản lượng trong cuá»™c há»p tháng trước Ä‘ã khiến giá dầu càng Ä‘i xuống và nhà đầu tư nghi ngại khả năng can thiệp cá»§a quốc gia Trung Äông này.
Dù váºy, tình hình có thể thay đổi trong năm 2015, nếu há» chịu sức ép ngày càng tăng từ các đồng minh và giá xuống dưới kỳ vá»ng 60 USD má»™t thùng. "Tôi cho rằng Ảráºp Xêút sẽ can thiệp và bảo vệ giá dầu, nhưng chưa phải lúc này. Äến má»™t lúc nào Ä‘ó, các nước sản xuất sẽ phải giảm hoạt động và há»— trợ thị trưá»ng", Guillermo Mondino - Trưởng bá»™ pháºn chiến lược và kinh tế các nước má»›i nổi tại Citi cho biết.
4. Sản xuất dầu từ Ä‘á phiến giảm sút
Trong lúc chỠẢráºp Xêút, phương án giảm sản xuất lại Ä‘è nặng lên vai các công ty khai thác dầu từ Ä‘á phiến Mỹ, Jan Stuart - nhà kinh tế há»c năng lượng tại Credit Suisse cho biết.
“Phương pháp cá»§a Ảráºp Xêút sẽ phải mất má»™t thá»i gian nữa má»›i khiến sản xuất từ từ Ä‘i xuống. Các công ty Mỹ có thể giảm tăng trưởng dầu từ 1,2 triệu thùng má»™t ngày năm nay xuống 200.000 thùng, và giải quyết cân bằng cung cầu năm tá»›i. Vấn đỠchỉ là chẳng ai sẵn sàng làm thế trước", Stuart cho biết. Ông dá»± Ä‘oán các công ty Mỹ sẽ bắt đầu thay đổi từ quý II năm sau..
5. Tăng trưởng toàn cầu phục hồi
4 yếu tố trên Ä‘á»u có tác động đến nguồn cung. Tuy nhiên, giá cÅ©ng có thể tăng nhá» nhu cầu phục hồi, do giá dầu thấp là chất xúc tác tăng trưởng quan trá»ng.
Nghiên cứu cá»§a Citi Markets cho thấy giá dầu trung bình 80 USD má»™t thùng so vá»›i mức gần Ä‘ây là 105 USD có thể giúp phân phối lại thu nháºp từ các đại gia sản xuất dầu tá»›i ngưá»i dùng vá»›i số tiá»n tương đương 1,1% GDP. "Khoảng 900-1.000 tá»· USD sẽ được chuyển từ túi các hãng sản xuất sang ngưá»i tiêu dùng", Mondino cho biết. Nằm trong nhóm nước hưởng lợi sẽ là Nháºt Bản, Mỹ và châu Âu, khi GDP có thể tăng 0,4-0,5% ná»a đầu năm sau.
Bên cạnh Ä‘ó, giá dầu thấp còn giảm sức ép lạm phát, giúp các ngân hàng trung ương thoải mái hÆ¡n khi thá»±c hiện các chính sách ná»›i lá»ng. Việc này có thể kích thích tăng trưởng, kéo theo nhu cầu dầu hồi phục và giá cả cÅ©ng từ Ä‘ó nhích lên.
Nguồn tin: Vnexpress