Ba kịch bản má»›i nhất về giá dầu thô tiếp tục được Ä‘Æ°a ra tại cuá»™c tọa Ä‘àm “Biến Ä‘á»™ng giá dầu và tác Ä‘á»™ng đến kinh tế Việt Nam” do Trung tâm Thông tin và dá»± báo kinh tế - xã há»™i quốc gia (NCIF) vừa tổ chức cuối tuần qua. Theo Ä‘ó, về tổng thể, giá dầu giảm sâu có lợi cho nền kinh tế.

Giá dầu giảm có lợi cho nền kinh tế

Theo TS. LÆ°Æ¡ng Văn Khôi, Trưởng ban Kinh tế thế giá»›i của NCIF, tá»›i thời Ä‘iểm này, mọi dá»± báo về giá dầu của các tổ chức trong và ngoài nÆ°á»›c hầu nhÆ° đều sai.

“Thá»±c tế, giá dầu thô thế giá»›i giảm mạnh và sâu hÆ¡n rất nhiều so các dá»± báo trÆ°á»›c Ä‘ó”, TS. Khôi nói. Đây cÅ©ng là cÆ¡ sở để ông Khôi cùng nhóm nghiên cứu của NCIF tiếp tục Ä‘Æ°a ra các kịch bản về giá dầu dá»±a trên kết quả chạy mô hình kinh tế lượng toàn cầu NiGEM, do Viện Nghiên cứu kinh tế và xã há»™i VÆ°Æ¡ng quốc Anh xây dá»±ng và hiện Ä‘ang được trên 60 nÆ°á»›c sá»­ dụng.

Về 3 kịch bản giá dầu má»›i được Ä‘Æ°a ra theo mô hình NiGEM, ông Khôi cho biết, Ä‘ây là các kịch bản được xây dá»±ng trên giả định giá dầu thế giá»›i giảm ở 3 mức: còn 50 USD/thùng, 40 USD/thùng và 30 USD/thùng vào năm 2015 và sau Ä‘ó có thể phục hồi lên mức 75 - 80 USD/thùng vào các năm tiếp theo theo dá»± báo của cÆ¡ quan thông tin năng lượng Mỹ (EIA). Cụ thể, theo ông Khôi, nếu giá dầu thô thế giá»›i còn 50 USD/thùng, NSNN sẽ hụt thu 6.656 tá»· đồng; nếu giá dầu 40 USD/thùng, thu NSNN mất 7.643 tá»· đồng. Nếu giá dầu xuống 30 USD/thùng, ngân sách sẽ hụt thu hÆ¡n 8.663 tá»· đồng. Cùng vá»›i Ä‘ó, dá»± trữ ngoại hối của Việt Nam sẽ mất từ 1,04 -1,45 tá»· USD. Tuy nhiên, Ä‘iều Ä‘áng chú ý ở các kịch bản này là khi giá dầu giảm 10 USD/thùng từ 50 USD xuống còn 40 USD/thùng thì mặc dù mức thu thuế của Chính phủ bị hụt Ä‘i khoảng 1.000 tá»· đồng, song GDP lại tăng thêm 0,13 Ä‘iểm phần trăm, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng tăng 0,61 Ä‘iểm phần trăm. Ở kịch bản giá dầu giảm xuống mức thấp nhất là 30 USD/thùng, theo tính toán của ông Khôi và nhóm nghiên cứu, tuy mức thu thuế của Chính phủ có thể giảm gần 8.700 tá»· đồng, nhÆ°ng GDP lại tăng thêm 0,75 Ä‘iểm phần trăm so vá»›i kịch bản không có cú sốc giá dầu thế giá»›i giảm.

“Việt Nam là nÆ°á»›c phải nhập gần 70% xăng dầu thành phẩm, Ä‘áp ứng nhu cầu trong nÆ°á»›c. Trong cả 3 kịch bản giá dầu thô kể trên, GDP đều tăng Ä‘áng kể. Giá dầu giảm, nền kinh tế Việt Nam cÅ©ng không bị ảnh hưởng quá tiêu cá»±c nhÆ° dÆ° luận lo ngại thời gian qua, dù ngân sách hụt thu, nhÆ°ng đổi lại sản xuất sẽ được kích thích”, TS. Khôi nói.

Để bù phần hụt thu ngân sách do giá dầu giảm, TS. Khôi và nhóm nghiên Ä‘Æ°a ra hai biện pháp chính là giảm lãi suất cho vay và tăng thuế giá trị gia tăng (VAT). Theo Ä‘ó, nếu lãi suất cho vay giảm 1%/năm ở kịch bản giá dầu thô là 50 USD/thùng, phần hụt thu ngân sách giảm má»™t ná»­a còn 3.137 tá»· đồng; nếu giá dầu thô 40 USD/thùng, mức hụt thu ngân sách giảm xuống còn 4.160 tá»· đồng. Vá»›i kịch bản giá dầu thô 30 USD/thùng, ngân sách hụt còn 5.228 tá»· đồng. Vá»›i giải pháp tăng thuế VAT thêm 1% so vá»›i hiện nay, ngân sách sẽ tăng thu 3.537 tá»· đồng ở kịch bản giá dầu thô 50 USD/thùng; ngân sách tăng thêm 2.502 tá»· đồng vá»›i giá dầu thô 40 USD/thùng và tăng 1.437 tá»· đồng, nếu giá dầu thô còn 30 USD/thùng.

Không thể chỉ tính bù thu cho ngân sách

Theo nhận định của TS. Nguyá»…n Ngọc Tuyến, Viện trưởng Viện Kinh tế-Tài chính, trong vòng 2 năm tá»›i, giá dầu thô thế giá»›i hầu nhÆ° sẽ chỉ duy trì ở mức 50-60 USD/thùng và khó có thể lên mức 70 USD/thùng nhÆ° dá»± báo của má»™t số tổ chức. CÅ©ng theo ông Tuyến, hiện nay, má»—i năm, Việt Nam xuất khẩu khoảng 8,5 triệu tấn dầu thô, nhÆ°ng đồng thời cÅ©ng nhập về 7-8 triệu tấn xăng dầu thành phẩm.

“Hiện thuế nhập khẩu xăng dầu khoảng 30%, ngoài ra còn thuế VAT, thuế môi trường, nguồn thu từ những khoản này Ä‘óng góp vào ngân sách không hề nhỏ. Khi xem xét về giá dầu thô, chúng ta phải Ä‘ánh giá hai chiều. HÆ¡n nữa, ngân sách hụt thu 3.000 - 4.000 tá»· đồng từ dầu thô cÅ©ng chÆ°a ảnh hưởng gì nhiều”, ông Tuyến nói. Do Ä‘ó, ông Tuyến không đồng tình vá»›i đề xuất tăng thuế VAT để bù phần hụt thu ngân sách do giá dầu giảm. Mặt khác, theo ông Tuyến, việc đề xuất Bá»™ Tài chính tăng 1% thuế VAT là không khả thi vì không thể tăng thuế và luật thuế Ä‘ã quy định rồi, nên đề nghị chỉnh thuế suất là không được.

Đồng tình vá»›i quan Ä‘iểm này, chuyên gia kinh tế, TS. LÆ°u Bích Hồ cÅ©ng cho rằng, hụt thu ngân sách từ giá dầu thô giảm không Ä‘áng lo ngại lắm, có thể bù thu từ việc giảm chi tiêu nhiều khoản khác. Ông Hồ nêu ví dụ Ä‘iển hình là ngành giao thông năm 2014 má»›i tiến hành rà soát 25 dá»± án Ä‘ã tiết kiệm được hÆ¡n 5.200 tá»· đồng.

“Do Ä‘ó, nếu chỉ tính hụt thu ngân sách từ giá dầu thô rồi Ä‘òi tăng thuế trong nÆ°á»›c là không hợp lý. Đặc biệt, khi doanh nghiệp Ä‘ang rất khó khăn, chúng ta kêu gọi ngân hàng giảm lãi suất cho vay để há»— trợ doanh nghiệp. Giờ lại tăng thuế, khiến doanh nghiệp Ä‘ã khó càng thêm khó. Thu ngân sách cần theo hÆ°á»›ng khoan sức dân, không phải nhân lúc này để siết sức dân”, TS. Hồ nói.

Ông Hồ mạnh dạn nêu quan Ä‘iểm rằng, giá dầu giảm lúc này cÅ©ng là cÆ¡ há»™i và áp lá»±c rất tốt để Việt Nam thá»±c hiện mạnh mẽ việc cÆ¡ cấu lại nền kinh tế, tạo nguồn thu bền vững từ tăng năng suất lao Ä‘á»™ng, cải thiện công nghệ, thay vì Ä‘ào tài nguyên để bán.

Ngoài ra, TS. Hồ cÅ©ng đề nghị cần xem lại tác Ä‘á»™ng lan tỏa má»™t cách thiết thá»±c và mạnh hÆ¡n từ giá dầu giảm đối vá»›i nền kinh tế, thể hiện ở việc giảm cÆ°á»›c vận tải, nguyên liệu đầu vào. Đặc biệt, những tháng qua, dù giá dầu giảm nhÆ°ng tác Ä‘á»™ng lan tỏa tá»›i nền kinh tế rất chậm và ít.

Nguồn tin: Tinnhanhchungkhoan