Các chuyên gia cho rằng, nếu không làm mạnh tay trong việc đầu cÆ¡ xăng dầu thì ngÆ°á»i dân sẽ mãi chịu thiệt thòi
Khi ngÆ°á»i dân chÆ°a hết bức xúc trÆ°á»›c tình trạng các doanh nghiệp xăng thi nhau Ä‘á» xuất tăng giá thì má»›i Ä‘ây, không ít ngÆ°á»i "nóng mặt" vì thông tin mà Cục Quản lý thị trÆ°á»ng (Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng) Ä‘Æ°a ra. Theo cÆ¡ quan này, trong đợt thanh kiểm tra gần Ä‘ây nhất, có tá»›i 136 cá»a hàng viện lý do hết xăng để Ä‘óng cá»a. Con số này chiếm 64% tổng số các trÆ°á»ng hợp ngừng bán vừa qua. Äược biết, các cây xăng "lạnh lùng" giải thích, há» hết xăng vì đầu mối không cung cấp. Nhiá»u ý kiến cho rằng, những "ông năng lượng" Ä‘ang cố tình "găm hàng" để chá» tăng giá.
Các cây xăng Ä‘ang "coi thÆ°á»ng" khách hàng (Ảnh minh hoạ)
136 cây xăng Ä‘ang "làm cảnh"
Thông tin từ Cục Quản lý thị trÆ°á»ng, trong đợt kiểm tra trÆ°á»›c ngày tăng giá xăng lần thứ 3 (ngày 13/8), cả nÆ°á»›c có 82 cá»a hàng Ä‘óng cá»a hoặc cắt giảm thá»i gian bán hàng trên tổng số 16 địa bàn, tỉnh, thành phố. Äến đợt tăng giá lần thứ 4 (28/8), số cá»a hàng xăng dầu Ä‘óng cá»a và cắt giảm thá»i gian bán Ä‘ã tăng lên con số 130 và diá»…n ra ở 25 tỉnh, thành phố. Qua rà soát phân loại, Cục Quản lý thị trÆ°á»ng cho biết, việc ngừng bán xăng dầu có tá»›i 9 loại lý do khác nhau. Trong Ä‘ó, lý do hết xăng được coi là tấm "lá chắn" được sá» dụng nhiá»u nhất.
Ông Äá»— Thanh Lam, phó cục trưởng Cục Quản lý thị trÆ°á»ng cho biết, hầu hết, các cá»a hàng bán lẻ Ä‘á»u khai báo nguyên nhân là do Ä‘Æ¡n vị đầu mối không cung ứng hàng kịp thá»i, không đủ hàng nên phải ngừng bán. Số cá»a hàng này được thống kê lên tá»›i 136 Ä‘Æ¡n vị và chiếm tá»›i 64% tổng số các trÆ°á»ng hợp ngừng bán. Trong Ä‘ó, đứng đầu là Hà Ná»™i có 19 cá»a hàng, Äồng Nai có tá»›i 16 cá»a hàng, VÄ©nh Phúc có 8 cá»a hàng, Thừa Thiên- Huế 6 cá»a hàng, Bình Thuáºn 5 cá»a hàng…Danh sách chi tiết vá» các cá»a hàng này cho thấy, lý do hết hàng liên quan đến nhiá»u thÆ°Æ¡ng hiệu xăng dầu nhÆ° Mipec, PVOil, Petrolimex, Petec, Thanh Lá»…, Mipeco, Petimex…
Trao đổi vá»›i chúng tôi, ông Nguyá»…n Minh Tuân, giám đốc Công ty Uvip Việt bức xúc, hiện nay nhiá»u cây xăng ở Hà Ná»™i bá»—ng dÆ°ng treo biển "hết xăng". Nhà anh Tuân ở thôn Kiá»u Mai (Từ Liêm, Hà Ná»™i) nên thÆ°á»ng xuyên chứng kiến má»™t vài cây xăng luôn trong tình trạng cá»a Ä‘óng then cài. Trong má»™t tháng, có khi ngày mở cá»a còn ít hÆ¡n ngày treo biển "hết xăng". Khi khách hàng thắc mắc thì lúc há» nói rằng bảo dưỡng sá»a chữa, khi hết xăng, mất Ä‘iện… "Mở cây xăng mà không bán hàng thì định làm cảnh à. Hay cứ phải đợi đến khi giá cao ngất ngưởng ngÆ°á»i thì má»›i bán?", anh Tuân đặt câu há»i.
Câu há»i của anh Tuân cÅ©ng chính là Ä‘iá»u mà nhiá»u ngÆ°á»i Ä‘ang băn khoăn. Nhiá»u chuyên gia cho rằng, trong sá»± việc này tiá»m ẩn hành vi găm hàng đầu cÆ¡. Bởi trÆ°á»›c Ä‘ó, các đại lý Ä‘ã Ä‘á» xuất lên Bá»™ Tài chính tăng giá xăng lên 1.300 đồng/lít. Hiện, Cục Quản lý thị trÆ°á»ng Ä‘ang tiến hành tổng rà soát toàn bá»™ hệ thống phân phối bán lẻ xăng dầu, làm rõ nguyên nhân hết xăng để xác định hành vi vi phạm.
Äược biết, ngoài 136 cây xăng "hết xăng" còn có 76 cá»a hàng xăng dầu Ä‘óng cá»a do những nguyên nhân khách quan. Trong cả hai đợt kiểm tra chỉ có bảy cá»a hàng Ä‘óng cá»a vì sá»± cố mất Ä‘iện, há»ng hóc máy móc, thiết bị. Sáu cá»a hàng ngừng bán do gia Ä‘ình chủ cây xăng hoặc nhân viên có tang, tổ chức Ä‘ám cÆ°á»›i hoặc bị tai nạn…
Äối vá»›i các lý do mang tính thÆ°Æ¡ng mại, số các cá»a hàng xăng dầu Ä‘óng cá»a cao hÆ¡n, nhÆ° có tá»›i 25 cá»a hàng nghỉ bán từ trÆ°á»›c được báo cáo do kinh doanh thua lá»—, Ä‘ã chuyển nhượng cá»a hàng hoặc chuyển đổi kinh doanh, sá»a chữa mặt bằng… Riêng trÆ°á»ng hợp này, quản lý thị trÆ°á»ng Ä‘ã xác minh thá»±c tế các Ä‘Æ¡n vị này Ä‘ã có thông báo nghỉ bán hàng từ trÆ°á»›c.
Phạt không là chÆ°a đủ
Trao đổi vá»›i PV báo NgÆ°á»i Ä‘Æ°a tin vá» thông tin mà các cá»a hàng xăng dầu cho rằng công ty đầu mối không cung cấp hàng, má»™t nữ cán bá»™ của Tổng công ty xăng dầu Petrolimex (xin được giấu tên) khẳng định: Hoàn toàn không có chuyện công ty đầu mối không cung cấp đủ xăng dầu cho các đại lý. Tại Petrolimex, thông thÆ°á»ng trÆ°á»›c má»—i đợt tăng giá, các cá»a hàng, đại lý bán lẻ lá»›n nếu biết thông tin còn nháºp ồ ạt vá»›i số lượng lá»›n hÆ¡n. Các cá»a hàng viện lý do để đổ lá»—i cho công ty đầu mối là việc làm không thể chấp nháºn được. Thá»±c ra há» Ä‘ang cố tình bao che cho cái "dã tâm" "găm hàng", đầu cÆ¡, chá» tăng giá.
CÅ©ng theo nữ cán bá»™ này, những Ä‘Æ¡n vị "bá»—ng nhiên" hết hàng chắc chắn là thuá»™c vá» các cá»a hàng tÆ° nhân. Vì lợi ích kinh doanh, há» tìm má»i cách để thu được nguồn lãi lá»›n nhất cho mình. Tranh thủ lợi dụng thông tin xăng dầu thế giá»›i tăng giá, các doanh nghiệp đầu mối gặp khó khăn, há» Ä‘ã tìm cho mình lý do nghe có vẻ hợp lý nhất để che lấp Ä‘i chiêu kinh doanh "bẩn" của mình. Các đại lý tÆ° nhân kinh doanh dá»±a trên lợi ích cá nhân nên chắc chắn sẽ không bá» qua những cÆ¡ há»™i tốt nhÆ° thế.
Äại diện của Petrolimex cÅ©ng cho rằng, những cây xăng thuá»™c quyá»n quản lý của há» chắc chắn không thể Ä‘Æ°a ra những lý do khiến "thượng đế" phải "Ä‘au tai" đến nhÆ° váºy. Ngoài ra, má»i hoạt Ä‘á»™ng quản lý tại các cây xăng của công ty Ä‘ã được Ä‘iện toán và Ä‘iện tá» hóa. Những thông tin từ các đại lý sẽ được liên tục cáºp nháºt vá» phía tổng công ty. Bá»™ pháºn chuyên môn hoàn toàn có thể nắm được tình hình buôn bán tại các cây xăng và bổ sung nguồn hàng kịp thá»i, không khi nào để xảy ra tình trạng thiếu hàng.
Má»™t số các công ty đầu mối xăng dầu khẳng định, há» luôn phải có kế hoạch đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong má»™t thá»i gian nhất định. Trong trÆ°á»ng hợp nếu thiếu thì cÅ©ng chỉ xảy ra cục bá»™ và trong má»™t thá»i gian ngắn ở hai thành phố lá»›n. Bởi ban ngày, các xe chở xăng dầu bị cấm vào trong thành phố. Tuy nhiên vào ban Ä‘êm, các cây xăng sẽ được tiếp hàng. "Bất kể khi xăng tăng hay giảm giá thì các đại lý vẫn phải cung cấp đầy đủ hàng cho dân. Nếu phát hiện ra đại lý nào găm hàng, chúng tôi Ä‘á» nghị xá» phạt tháºt nặng để làm gÆ°Æ¡ng", đại diện Tổng công ty Petrolimex nhấn mạnh.
TS. Lê Äăng Doanh, nguyên viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung Æ°Æ¡ng cho rằng, theo quy định của Nhà nÆ°á»›c, doanh nghiệp đầu mối phải có đủ dá»± trữ trong vòng 30 ngày. Việc này không chỉ để đảm bảo ổn định tình hình kinh doanh mà còn liên quan đến an ninh năng lượng. Các cây xăng nếu phát biểu rằng công ty đầu mối không cung ứng đủ nguồn hàng là kiểu suy nghÄ© manh mún, nhá» lẻ.
Trao đổi vá»›i PV, ông VÅ© Äình Ánh, nguyên phó viện trưởng Viện nghiên cứu Khoa há»c thị trÆ°á»ng giá cả (Bá»™ Tài chính) khẳng định, hiện nay cứ má»—i lần giá xăng biến Ä‘á»™ng là xảy ra tình trạng các cây xăng Ä‘óng cá»a. Khi tình trạng này tái diá»…n, trách nhiệm đầu tiên là thuá»™c vá» các cÆ¡ quan quản lý. Há» cần xác minh rõ nguyên nhân ngừng bán xăng. Nếu nhÆ° thá»±c sá»± phát hiện ra cây xăng "găm hàng", đầu cÆ¡ chá» tăng giá thì cần láºp tức xá» phạt theo quy định, chế tài. Mức phạt cao nhất hiện nay Ä‘ang là khoảng 20-30 triệu đồng. Tuy nhiên, mức phạt này dÆ°á»ng nhÆ° chÆ°a đủ sức răn Ä‘e vì Ä‘ây là số tiá»n quá nhá» so vá»›i quy mô kinh doanh của má»™t cây xăng.
Ông Ánh cho rằng, cần nâng mức tiá»n phạt lên gấp nhiá»u lần ở mức hàng trăm triệu đồng để các cây xăng nghiêm túc chấp hành việc cung ứng hàng cho nhân dân. Ngoài ra, đối vá»›i các cây xăng nhiá»u lần vi phạm, thì cần ra hình phạt Ä‘óng cá»a má»™t thá»i gian, kiểm Ä‘iểm sai phạm để Ä‘iá»u chỉnh lại hoạt Ä‘á»™ng buôn bán. Còn nếu vi phạm ở mức nặng nhất thì cần rút giấy phép kinh doanh. "Tuy nhiên, việc rút giấy phép kinh doanh đối vá»›i các cây xăng còn nhiá»u bất cáºp. Bởi nếu bị rút giấy phép kinh doanh, chính ngÆ°á»i chủ Ä‘ó lại Ä‘i xin má»™t giấy phép kinh doanh khác. Và rồi cuối cùng, hiệu lá»±c xá» phạt cuối cùng không Ä‘i đến Ä‘âu cả. Vì váºy, nếu rút giấy phép kinh doanh thì phải ban hành Ä‘i kèm theo những chế tài tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° đối vá»›i hoạt Ä‘á»™ng của doanh nghiệp. Äó là, khi doanh nghiệp phá sản thì ông chủ doanh nghiệp Ä‘ó không được phép thành láºp má»™t doanh nghiệp má»›i trong má»™t khoảng thá»i gian nhất định nào Ä‘ó", ông Ánh nhấn mạnh.
Các đầu mối xăng dầu "vô can"? Theo nữ cán bá»™ của Tổng công ty Petrolimex, xét vá» mặt đạo đức kinh doanh, hành vi "găm hàng", đầu cÆ¡ rõ ràng là má»™t hành vi kinh doanh không lành mạnh và cần phải lên án. Nếu làm kinh doanh có lÆ°Æ¡ng tâm, hÆ°á»›ng tá»›i sá»± phát triển chung của xã há»™i thì ngay cả khi xăng Ä‘ang chịu lá»— và rồi sẽ tăng giá trong vài phút sau Ä‘ó cÅ©ng vẫn phải cung cấp cho khách hàng. Khi Ä‘á» cáºp đến trách nhiệm của công ty đầu mối vá»›i các cây xăng "găm hàng", đại diện của Petrolimex khẳng định, các Ä‘Æ¡n vị đầu mối không thể can thiệp vào hoạt Ä‘á»™ng Ä‘ó. Bởi há» Ä‘ã bán hàng cho các đại lý bán lẻ. Các cây xăng mua nhiá»u thì tổng công ty bán nhiá»u. Khi Ä‘ó quản lý, phân phối ra sao là thuá»™c vá» quyá»n của há». Các công ty đầu mối không thể biết được rằng xăng dầu tại các cây xăng còn đầy bể hay không. Äối vá»›i doanh nghiệp đầu mối, há» không thể hiện vai trò giám sát đối vá»›i các cây xăng tÆ° nhân có hành vi "găm hàng" được. Trách nhiệm giám sát và xá» lý thuá»™c vá» Ä‘Æ¡n vị quản lý thị trÆ°á»ng. |
Nguồn tin: (Nguoiduatin.vn)