Lần Ä‘iá»u chỉnh ngày 20/4 của Liên bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã Ä‘Æ°a giá xăng A92 lên mức cao ká»· lục 23.800 đồng má»™t lít. Trao đổi vá»›i VnExpress.net đại diện Bá»™ Tài chính cho biết mức giá này, nếu được giữ đến hết năm, sẽ làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 0,364%. Trong Ä‘ó, tác Ä‘á»™ng ở vòng má»™t (trá»±c tiếp) là 0,104%, vòng 2 (gián tiếp lên các lÄ©nh vá»±c sá» dụng xăng dầu) là 0,26%.
Tuy váºy, theo Tiến sÄ© Võ Trí Thành – Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung Æ°Æ¡ng (CIEM), để Ä‘ánh giá má»™t cách đầy đủ tác Ä‘á»™ng của việc tăng giá các mặt hàng cÆ¡ bản lên Ä‘á»i sống, cần xét đến những đối tượng cụ thể. Lý do là cÆ¡ cấu chi tiêu của ngÆ°á»i có thu nháºp thấp rất khác so vá»›i ngÆ°á»i có thu nháºp cao.
Xăng tăng giá gây ảnh hÆ°á»›ng đến ngÆ°á»i sống của ngÆ°á»i dân. Ảnh: Hoàng Hà |
Theo tính toán của Tiến sÄ© Thành và các đồng sá»± tại má»™t công trình nghiên cứu sắp được công bố, mức thiệt thòi mà ngÆ°á»i nghèo phải chịu cao gấp Ä‘ôi so vá»›i mức tăng giá của các mặt hàng cÆ¡ bản. “Äiá»u Ä‘ó tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i việc nếu tăng giá xăng, giá Ä‘iện má»™t đồng thì ngÆ°á»i nghèo phải nháºn được thêm 2 đồng má»›i có thể duy trì mức sống cÅ©”, ông Thành cho biết.
Tại báo cáo gá»i Chính phủ trÆ°á»›c phiên há»p thÆ°á»ng kỳ cuối tháng 3, Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia từng Ä‘á» xuất Bá»™ Tài chính có thể chủ Ä‘á»™ng tiếp tục tăng giá xăng lên mức ngang bằng giá cÆ¡ sở. Theo Ủy ban thì trong Ä‘iá»u kiện lạm phát Ä‘ang diá»…n biến thuáºn lợi thì việc tăng giá xăng sẽ không tác Ä‘á»™ng nhiá»u đến CPI, trong khi lại giúp ngân sách giảm bá»›t gánh nặng bù lá»—. Ủy ban này còn cho rằng việc Ä‘iá»u chỉnh giá giúp Chính phủ có thêm dÆ° địa Ä‘iá»u hành, để khi giá thế giá»›i giảm (được dá»± báo sá»›m xảy ra), có thể kết hợp việc hạ giá xăng dầu vá»›i tăng giá Ä‘iện. Khi Ä‘ó, tác Ä‘á»™ng của việc Ä‘iá»u chỉnh giá Ä‘iện lên lạm phát sẽ được triệt tiêu. |
Tuy váºy, nháºn định vỠđợt Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu vừa qua, ông Thành cho rằng Ä‘ây là việc “cá»±c chẳng Ä‘ã” sau má»™t thá»i gian dài giá thế giá»›i leo thang và diá»…n biến phức tạp, khiến các doanh nghiệp nháºp khẩu lá»— nặng. “Thá»±c tế trÆ°á»›c đợt Ä‘iá»u chỉnh này Ä‘ã có ý kiến cho rằng nên tăng 'má»™t phát' lên ngang bằng giá thế giá»›i, tức là khoảng 26.000 – 27.000 đồng má»™t lít. Làm nhÆ° váºy đến khi giá thế giá»›i giảm, cÆ¡ quan Ä‘iá»u hành cÅ©ng có thể giảm mạnh giá bán lẻ trong nÆ°á»›c ”, ông nói.
Tiến sÄ© Thành cÅ©ng cho biết phÆ°Æ¡ng án này sau Ä‘ó không được chấp nháºn bởi tác Ä‘á»™ng xã há»™i nếu Ä‘iá»u chỉnh “sốc” là rất lá»›n. Tuy nhiên, chuyên gia này cÅ©ng cho rằng diá»…n biến giá tiêu dùng những tháng gần Ä‘ây khá “Ä‘áº¹p” để Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu. Theo Ä‘ó, mục tiêu giữ lạm phát ở má»™t con số hoàn toàn có thể thá»±c hiện được.
Tuy váºy, má»™t số chuyên gia kinh tế khác lại có quan Ä‘iểm kém lạc quan hÆ¡n. Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, trong quá khứ có nhiá»u ví dụ cho thấy Ä‘iá»u chỉnh mạnh giá xăng dầu Ä‘ã làm Ä‘á»™t biến CPI: Tháng 7/2008, xăng tăng giá 4.500 đồng má»—i lít, CPI năm Ä‘ó lên tá»›i gần 23%. Tháng 2/2011, xăng tăng 2.900 đồng thì lạm phát cả năm cÅ©ng hÆ¡n 18%. “Chỉ trong vòng 2 tháng gần Ä‘ây, xăng dầu Ä‘iá»u chỉnh tá»›i 2 lần, tăng gần 14% thì chắc chắn CPI tháng 5 sẽ rất Ä‘áng ngại”, ông Long nháºn định.
Lý giải những con số “đẹp” của CPI những tháng qua, Tiến sÄ© Lê Äăng Doanh – nguyên Viện trưởng CIEM cho rằng, chỉ số giá Ä‘ã chịu tác Ä‘á»™ng rất lá»›n từ “vụ bê bối” chất tạo nạc trong thịt lợn, khiến mặt hàng chiếm quyá»n số lá»›n trong rổ hàng hóa giảm giá mạnh. “CPI Ä‘ã Ä‘i phi quy luáºt vì có hiện tượng bất bình thÆ°á»ng. Khi cung cầu ổn định, chắc chắn chỉ số giá sẽ có những biến Ä‘á»™ng khi giá xăng dầu tăng”, ông Doanh nháºn định.
CÅ©ng theo 2 chuyên gia kinh tế này, việc CPI, cùng vá»›i nhiá»u chỉ số sản xuất, thÆ°Æ¡ng mại… giảm sút trong những tháng đầu năm cho thấy sức mua của ngÆ°á»i dân Ä‘ang ở mức rất thấp. Trong Ä‘iá»u kiện nhÆ° váºy, việc cần làm không phải là tăng giá mà cần giảm gánh nặng tiêu dùng nếu nhÆ° không muốn ngÆ°á»i dân phải tiếp tục thắt chặt hầu bao.
Vá» Ä‘iá»u hành giá xăng dầu, Tiến sÄ© Lê Äăng Doanh lÆ°u ý rằng việc mua bán xăng dầu trên thị trÆ°á»ng quốc tế Ä‘á»u là các giao dịch tÆ°Æ¡ng lai – vốn giảm giá mạnh trong tuần qua sau khi những căng thẳng giữa Iran và phÆ°Æ¡ng Tây phần nào hạ nhiệt. “Giai Ä‘oạn trÆ°á»›c, giá thế giá»›i cao thì không thá»±c hiện Ä‘iá»u chỉnh. Nay giá nháºp khẩu Ä‘ã có lợi thì lại tăng giá bán trong nÆ°á»›c. Äiá»u hành nhÆ° váºy khó có thể coi là hợp lý”, Tiến sÄ© Doanh nháºn định.
Nguồn tin: Vnexpress