Lần Ä‘iá»u chỉnh ngày 20/4 cá»§a Liên bá»™ Tài chính – Công Thương Ä‘ã đưa giá xăng A92 lên mức cao ká»· lục 23.800 đồng má»™t lít. Trao đổi vá»›i VnExpress.net đại diện Bá»™ Tài chính cho biết mức giá này, nếu được giữ đến hết năm, sẽ làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 0,364%. Trong Ä‘ó, tác động ở vòng má»™t (trá»±c tiếp) là 0,104%, vòng 2 (gián tiếp lên các lÄ©nh vá»±c sá» dụng xăng dầu) là 0,26%.
Tuy váºy, theo Tiến sÄ© Võ Trí Thành – Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM), để Ä‘ánh giá má»™t cách đầy đủ tác động cá»§a việc tăng giá các mặt hàng cÆ¡ bản lên Ä‘á»i sống, cần xét đến những đối tượng cụ thể. Lý do là cÆ¡ cấu chi tiêu cá»§a ngưá»i có thu nháºp thấp rất khác so vá»›i ngưá»i có thu nháºp cao.
![]() |
Xăng tăng giá gây ảnh hướng đến ngưá»i sống cá»§a ngưá»i dân. Ảnh: Hoàng Hà |
Theo tính toán cá»§a Tiến sÄ© Thành và các đồng sá»± tại má»™t công trình nghiên cứu sắp được công bố, mức thiệt thòi mà ngưá»i nghèo phải chịu cao gấp Ä‘ôi so vá»›i mức tăng giá cá»§a các mặt hàng cÆ¡ bản. “Äiá»u Ä‘ó tương đương vá»›i việc nếu tăng giá xăng, giá Ä‘iện má»™t đồng thì ngưá»i nghèo phải nháºn được thêm 2 đồng má»›i có thể duy trì mức sống cÅ©”, ông Thành cho biết.
Tại báo cáo gá»i Chính phá»§ trước phiên há»p thưá»ng kỳ cuối tháng 3, Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia từng đỠxuất Bá»™ Tài chính có thể chá»§ động tiếp tục tăng giá xăng lên mức ngang bằng giá cÆ¡ sở. Theo Ủy ban thì trong Ä‘iá»u kiện lạm phát Ä‘ang diá»…n biến thuáºn lợi thì việc tăng giá xăng sẽ không tác động nhiá»u đến CPI, trong khi lại giúp ngân sách giảm bá»›t gánh nặng bù lá»—. Ủy ban này còn cho rằng việc Ä‘iá»u chỉnh giá giúp Chính phá»§ có thêm dư địa Ä‘iá»u hành, để khi giá thế giá»›i giảm (được dá»± báo sá»›m xảy ra), có thể kết hợp việc hạ giá xăng dầu vá»›i tăng giá Ä‘iện. Khi Ä‘ó, tác động cá»§a việc Ä‘iá»u chỉnh giá Ä‘iện lên lạm phát sẽ được triệt tiêu. |
Tuy váºy, nháºn định vỠđợt Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu vừa qua, ông Thành cho rằng Ä‘ây là việc “cá»±c chẳng đ㔠sau má»™t thá»i gian dài giá thế giá»›i leo thang và diá»…n biến phức tạp, khiến các doanh nghiệp nháºp khẩu lá»— nặng. “Thá»±c tế trước đợt Ä‘iá»u chỉnh này Ä‘ã có ý kiến cho rằng nên tăng 'má»™t phát' lên ngang bằng giá thế giá»›i, tức là khoảng 26.000 – 27.000 đồng má»™t lít. Làm như váºy đến khi giá thế giá»›i giảm, cÆ¡ quan Ä‘iá»u hành cÅ©ng có thể giảm mạnh giá bán lẻ trong nước ”, ông nói.
Tiến sÄ© Thành cÅ©ng cho biết phương án này sau Ä‘ó không được chấp nháºn bởi tác động xã há»™i nếu Ä‘iá»u chỉnh “sốc” là rất lá»›n. Tuy nhiên, chuyên gia này cÅ©ng cho rằng diá»…n biến giá tiêu dùng những tháng gần Ä‘ây khá “Ä‘áº¹p” để Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu. Theo Ä‘ó, mục tiêu giữ lạm phát ở má»™t con số hoàn toàn có thể thá»±c hiện được.
Tuy váºy, má»™t số chuyên gia kinh tế khác lại có quan Ä‘iểm kém lạc quan hÆ¡n. Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, trong quá khứ có nhiá»u ví dụ cho thấy Ä‘iá»u chỉnh mạnh giá xăng dầu Ä‘ã làm đột biến CPI: Tháng 7/2008, xăng tăng giá 4.500 đồng má»—i lít, CPI năm Ä‘ó lên tá»›i gần 23%. Tháng 2/2011, xăng tăng 2.900 đồng thì lạm phát cả năm cÅ©ng hÆ¡n 18%. “Chỉ trong vòng 2 tháng gần Ä‘ây, xăng dầu Ä‘iá»u chỉnh tá»›i 2 lần, tăng gần 14% thì chắc chắn CPI tháng 5 sẽ rất Ä‘áng ngại”, ông Long nháºn định.
Lý giải những con số “đẹp” cá»§a CPI những tháng qua, Tiến sÄ© Lê Äăng Doanh – nguyên Viện trưởng CIEM cho rằng, chỉ số giá Ä‘ã chịu tác động rất lá»›n từ “vụ bê bối” chất tạo nạc trong thịt lợn, khiến mặt hàng chiếm quyá»n số lá»›n trong rổ hàng hóa giảm giá mạnh. “CPI Ä‘ã Ä‘i phi quy luáºt vì có hiện tượng bất bình thưá»ng. Khi cung cầu ổn định, chắc chắn chỉ số giá sẽ có những biến động khi giá xăng dầu tăng”, ông Doanh nháºn định.
CÅ©ng theo 2 chuyên gia kinh tế này, việc CPI, cùng vá»›i nhiá»u chỉ số sản xuất, thương mại… giảm sút trong những tháng đầu năm cho thấy sức mua cá»§a ngưá»i dân Ä‘ang ở mức rất thấp. Trong Ä‘iá»u kiện như váºy, việc cần làm không phải là tăng giá mà cần giảm gánh nặng tiêu dùng nếu như không muốn ngưá»i dân phải tiếp tục thắt chặt hầu bao.
Vá» Ä‘iá»u hành giá xăng dầu, Tiến sÄ© Lê Äăng Doanh lưu ý rằng việc mua bán xăng dầu trên thị trưá»ng quốc tế Ä‘á»u là các giao dịch tương lai – vốn giảm giá mạnh trong tuần qua sau khi những căng thẳng giữa Iran và phương Tây phần nào hạ nhiệt. “Giai Ä‘oạn trước, giá thế giá»›i cao thì không thá»±c hiện Ä‘iá»u chỉnh. Nay giá nháºp khẩu Ä‘ã có lợi thì lại tăng giá bán trong nước. Äiá»u hành như váºy khó có thể coi là hợp lý”, Tiến sÄ© Doanh nháºn định.
Nguồn tin: Vnexpress