“Thá»±c tế xăng dầu là mặt hàng minh bạch nhất trong tất cả các mặt hàng, nhÆ°ng do cÆ¡ chế Ä‘iều hành hiện nay khiến dÆ° luận hiểu nhầm”.

"Thá»±c tế xăng dầu là mặt hàng minh bạch nhất trong tất cả các mặt hàng..", Chủ tịch Há»™i đồng Quản trị kiêm Tổng giám đốc Petrolimex Bùi Ngọc Bảo nói. Ảnh: Tuổi trẻ

Giá xăng dầu hiện nay chÆ°a hoàn toàn được vận hành theo cÆ¡ chế thị trường, còn mang nhiều dấu ấn can thiệp của nhà nÆ°á»›c bằng cả biện pháp kinh tế và biện pháp hành chính để giữ ổn định giá.

Quan Ä‘iểm trên được Cục trưởng Cục quản lý giá (Bá»™ Tài chính) Nguyá»…n Tiến Thỏa Ä‘Æ°a ra tại Há»™i thảo “Điều hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường hiện nay” do Bá»™ Tài chính tổ chức sáng nay (20/9).

Kinh doanh xăng dầu: “trong thối ngoài thÆ¡m”

Tại há»™i thảo, rất nhiều ý kiến của các doanh nghiệp, nhà quản lý, các chuyên gia Ä‘Æ°a ra khi nói về công tác quản lý hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu hiện nay.

Trong khi các chuyên gia, nhà kinh tế cho rằng, cÆ¡ chế quản lý giá xăng dầu hiện nay không rõ ràng, thiếu minh bạch, đặc biệt là việc kiểm soát giá cả của các doanh nghiệp đầu mối... thì đại diện các ông lá»›n trong kinh doanh xăng dầu lại đồng loạt khẳng định: xăng dầu là mặt hàng minh bạch nhất trong tất cả các mặt hàng.

Theo TS Nguyá»…n Thị Lan (Học Viện tài chính), gần Ä‘ây dÆ° luận tỏ ra bất bình trÆ°á»›c chuyện Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) liên tục kêu lá»—, nhÆ°ng trong báo cáo tài chính chuẩn bị cho việc IPO lại thông báo lãi trên 913 tá»· đồng năm 2008, năm 2009 lãi tiếp 2.880 tá»· đồng, năm 2010 lãi 81 tá»· đồng...

NhÆ° vậy, cùng vá»›i sá»± thiếu tường minh trong cÆ¡ cấu giá xăng dầu cá»™ng vá»›i những cÆ¡ chế Ä‘iều hành giật cục của cÆ¡ quan quản lý Ä‘ã khiến cho dÆ° luận nghi ngờ hoạt Ä‘á»™ng xăng dầu thiếu minh bạch.

Thá»±c tế Ä‘ó còn dẫn đến việc, dù giá lên hay xuống thì doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu luôn kêu lá»—, cÆ¡ quan chức năng thì luôn chịu cảnh “trên Ä‘e dÆ°á»›i búa”, ngân sách nhà nÆ°á»›c thì thất thu và người tiêu dùng thì cắn răng chịu Ä‘á»±ng vì không còn lá»±a chọn nào khác.

Câu hỏi đặt ra ở Ä‘ây là, phải chăng lợi lá»™c Ä‘á»™c quyền xăng dầu đều rÆ¡i vào túi các đại lý?

Trong khi Ä‘ó, theo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) hiện chiếm khoảng 25%, Saigon Petro chiếm 8%, Petrolimex 55% thị phần, trong Ä‘ó có đến 30% là Petrolimex bán cho các doanh nghiệp, khoảng 25% còn lại tá»± bán thông qua hệ thống đại lý lại càng làm cho việc kinh doanh xăng dầu được cho là luôn gắn vá»›i đặc quyền, đặc lợi.

Theo Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÆ°Æ¡ng Đình Huệ, xăng dầu là hàng hóa thuá»™c danh mục nhà nÆ°á»›c quản lý giá nên việc định giá là rất quan trọng. Tuy nhiên, do hiện nay cÆ¡ chế Ä‘iều hành của chúng ta lại Ä‘ang phải Ä‘áp ứng má»™t lúc nhiều mục tiêu nên dẫn tá»›i những kết quả và cách hiểu khác nhau. Chính vì thế, Ä‘ây cÅ©ng là lần đầu tiên, Ä‘ích thân Bá»™ trưởng và Thứ trưởng Bá»™ Tài chính phải đồng chủ trì má»™t cuá»™c há»™i thảo để lấy ý kiến từ nhiều phía.

Cục trưởng Cục quản lý giá Nguyá»…n Tiến Thỏa cho hay, thá»±c ra hiện nay dÆ° luận Ä‘ang bị tác Ä‘á»™ng từ má»™t số cÆ¡ quan báo chí nên cho rằng, Ä‘iều hành giá xăng dầu thiếu khách quan, minh bạch. Thá»±c tế thì không có gì là bí mật trong Ä‘iều hành giá xăng dầu hiện nay.

“Ai cÅ©ng kêu là giá xăng tăng thì nhanh, giảm thì chậm, tăng nhiều giảm ít...” nhÆ°ng không ai hiểu cho là nó còn phụ thuá»™c vào rất nhiều yếu tố, từ giá thế giá»›i, từ việc hàng tồn kho và các việc trích lập chi phí, quỹ bình ổn...”, ông Thỏa nói.

Lý giải những bất cập hiện nay, Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú cho rằng, sở dÄ© để dÆ° luận, người tiêu dùng hiểu nhầm là do chúng ta chÆ°a xác định rõ mục tiêu Ä‘iều hành giá xăng dầu, trong bối cảnh các mục tiêu này vừa khác nhau, thậm chí lại mâu thuẫn nhau.

Theo chỉ đạo của Chính phủ thì Ä‘iều hành giá xăng dầu hiện nay trÆ°á»›c hết phải nhằm mục tiêu đảm bảo an ninh năng lượng, chống lạm phát và có má»™t phần bao cấp cho người tiêu dùng. Thá»±c tế, chúng ta lại có phần năng về mục tiêu cuối cùng.

CÅ©ng theo Thứ trưởng Tú, trong khi chÆ°a rõ mục tiêu thì chúng ta lại Ä‘iều hành giá xăng dầu (theo phản ánh của các chuyên gia) là rối loạn và theo nhiều cách khác nhau. Có khi thì Ä‘iều hành theo kiểu “bịt mắt bắt dê”, tức là không biết mục tiêu là nhÆ° thế nào. Có lúc lại Ä‘iều hành theo kiểu “sống chết mặc bay, thích thì làm, nói rồi lờ Ä‘i....”.

Tuy nhiên, theo ông Tú, có má»™t thá»±c tế là chúng ta Ä‘ang Ä‘iều hành giá xăng dầu theo kiểu “thích dùng tay chân hÆ¡n dùng đầu”. Tức là thích dùng biện pháp hành chính hÆ¡n là biện pháp thị trường, kinh tế.

Chính vì thế, thá»±c tế của việc kinh doanh xăng dầu hiện nay, theo ông Tú là “trong thối ngoài thÆ¡m”, tức là doanh nghiệp ở ngoài thì cho rằng xăng dầu là siêu lợi nhuân, nhÆ°ng thá»±c tế thì các doanh nghiệp đầu mối hiện nay Ä‘ang sống dở chết dở vá»›i xăng dầu.

Không những thế, không ít người cho rằng do kinh doanh xăng dầu là lãi lá»›n nên nhà Ä‘iều hành cÅ©ng được hưởng lợi, nên thích gì thì làm và mặt hàng xăng dầu luôn được xem là hàng hóa bí mật.

“Xăng dầu là mặt hàng minh bạch nhất”

Đại diện cho doanh nghiệp, Chủ tịch Há»™i đồng Quản trị kiêm Tổng giám đốc Petrolimex Bùi Ngọc Bảo bức xúc, nhà quản lý, người dân hiện nay cứ yêu cầu chúng tôi nói rõ xăng lá»— hay lãi, dầu lá»— hay lãi nhÆ°ng thá»±c tế thì chúng tôi “gá»™p” vào là má»™t hết, chỉ tính là trích chi phí cho các mặt hàng cụ thể là bao nhiêu, rồi tính tổng kết quả doanh thu, lợi nhuận.

Chính vì vậy, dù chúng ta có đến 3 nghị định về quản lý kinh doanh xăng dầu nhÆ°ng kết quả thì không có gì má»›i.

“Giá vàng, giá gạo, giá sữa... hiện nay không ai nắm được giá gốc là bao nhiêu thì không thấy dân kêu, trong khi giá xăng thì được cập nhật công khai liên tục thì lại cho rằng chúng tôi không minh bạch. Thá»±c tế xăng dầu là mặt hàng minh bạch nhất trong tất cả các mặt hàng, nhÆ°ng do cÆ¡ chế Ä‘iều hành hiện nay khiến dÆ° luận hiểu nhầm. Nếu cứ thá»±c hiện nhÆ° hiện nay, nguy cÆ¡ Nghị định 84 rồi cÅ©ng sẽ đổ vỡ, phá sản”, ông Bảo nói.

Bổ sung quan Ä‘iểm này, Tổng giám đốc Tổng công ty Xăng dầu Quân Ä‘á»™i VÆ°Æ¡ng Đình Dung cho hay, do chúng ta sai lầm trong xác định mục tiêu, Ä‘ó là nhà nÆ°á»›c vừa muốn bình ổn giá, vừa muốn theo cÆ¡ chế thị trường nên rốt cục là không đạt được Ä‘iều gì.

“Thủ tÆ°á»›ng chỉ đạo chúng tôi là phải chiến đấu đến cùng, cung cấp đủ hàng cho thị trường nhÆ°ng chết thì không ai thÆ°Æ¡ng, không cÆ¡ quan nào đứng ra giải quyết. Chính vì vậy, tôi cho rằng, nhà nÆ°á»›c chỉ cần Ä‘Æ°a ra má»™t mức trần về giá, còn trong giá»›i hạn Ä‘ó, doanh nghiệp sẽ được tá»± quyết”, ông Dung nói.

Có má»™t ý kiến khá thú vị được các doanh nghiệp xăng dầu Ä‘Æ°a ra, Ä‘ó là không cần tồn tại quỹ bình ổn giá xăng dầu, bởi lẽ theo họ, quỹ bình ổn này dù được trích trong giá xăng dầu nhÆ°ng nó chỉ có lợi cho doanh nghiệp trong Ä‘iều kiện không nhiều biến Ä‘á»™ng. Còn khi thị trường khó khăn, các doanh nghiệp nhỏ không có trách nhiệm bình ổn, cung cấp hàng cho thị trường họ nghỉ bán, còn các doanh nghiệp lá»›n càng bán càng phải chi ra nhiều nên quỹ càng âm.

Phát biểu tại há»™i thảo, Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ khẳng định, dù kinh doanh theo phÆ°Æ¡ng thức nào, hạch toán thế nào thì các doanh nghiệp vẫn phải báo cáo được mặt hàng xăng Ä‘ang lá»— hay lãi, dầu Ä‘ang lá»— hay lãi. Bá»™ trưởng không chấp nhận cách giải thích của lãnh đạo Petrolimex.

Nguồn tin: NDHMoney