Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, quỹ bình ổn giá xăng hiện nay ở nÆ°á»›c ta lấy từ thu nhập của người dân, vì vậy việc xả quỹ bình ổn để bù lá»— cho doanh nghiệp là không nên.

Theo ông Nguyá»…n Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục Quản lý giá, Bá»™ Tài chính, phÆ°Æ¡ng án “giải khó” cho doanh nghiệp xăng dầu trong bối cảnh phải kìm giá là sẽ xả 1/3 Quỹ bình ổn giá.

Các doanh nghiệp xăng dầu ngay lập tức phản ứng, đồng loạt kêu lên Bá»™ Tài chính phải có biện pháp “Ä‘ính kèm” mệnh lệnh trên, nhÆ° giảm thuế hoặc xả Quỹ bình ổn.

Cục Quản lý giá cÅ©ng dá»± kiến sẽ có 2 phÆ°Æ¡ng án, hoặc chỉ xả quỹ để bù lá»— và vẫn giữ giá bán lẻ hiện hành, hoặc vừa tăng giá ở mức Ä‘á»™ nhất định, vừa xả quỹ để bù đắp má»™t phần lá»— nhÆ° Thông tÆ° 159 qui định.

Giá má»—i lít xăng bị Ä‘á»™i chi phí quá nhiều

Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, trong cÆ¡ chế thị trường thì người ta không bao giờ lấy tiền Ä‘óng góp của người dân để trích vào quỹ bình ổn giá xăng, cách làm Ä‘ó là không Ä‘úng. Lẽ ra quỹ Ä‘ó phải lấy từ lợi nhuận của doanh nghiệp, chứ không được lấy của người tiêu dùng để doanh nghiệp giữ và khi có vấn đề gì thì lấy quỹ Ä‘ó xả ra để bù lá»—, giữ giá.

Có lẽ cách làm này, theo nhÆ° bình luận của ông Long, là "không có nÆ°á»›c nào làm nhÆ° vậy". 

Giá má»—i lít xăng phải Ä‘á»™i thêm nhiều chi phí.

TrÆ°á»›c kia nÆ°á»›c ta cÅ©ng có nguồn quỹ bình ổn, theo nghị định 155 của Chính Phủ thì được lấy từ nguồn thu từ các nÆ¡i rồi tập trung về ngân sách, khi có vấn đề thì Ä‘em ra dùng. Tuy nhiên, sau má»™t thời gian làm thấy có rất nhiều vấn đề tiêu cá»±c nên Ä‘ành phải bỏ.

Bây giờ lại tính vào giá má»—i lít xăng thêm 300 đồng để cho doanh nghiệp giữ lại, khi nào giá thế giá»›i tăng lên mà không muốn ảnh hưởng đến giá cả trong nÆ°á»›c thì xả quỹ ra.

Nguyên tắc là không bao giờ lấy theo kiểu bắt dân phải Ä‘óng trÆ°á»›c, trích ra má»™t khoản cá»™ng thêm vào giá xăng bán ra rồi lấy về Ä‘Æ°a cho doanh nghiệp giữ. NhÆ° vậy là chiếm dụng từ giá của người tiêu dùng trÆ°á»›c.

Kinh doanh xăng dầu phải có lúc tăng lúc giảm, lúc lãi thì lãi phải cất Ä‘i đề phòng khi giá thế giá»›i tăng. Còn định giá theo thị trường mà làm chuyện này là hoàn toàn trái khoáy đối vá»›i quy luật.

"Cái quỹ này cÅ©ng có rất nhiều vấn để bàn. Việc xả quỹ nhÆ° Bá»™ Tài chính Ä‘Æ°a ra có hợp lý hay không thì cÅ©ng Ä‘ã trích rồi. Theo quy luật không bao giờ lấy tiền của người dân để làm", ông Long nói.

Giá má»—i lít xăng hiện nay Ä‘ang bị thu quá nhiều, phí xăng dầu là 1.000 đồng, thuế nhập khẩu cÅ©ng cao rồi lại lấy thêm 300 đồng tiền Ä‘Æ°a vào quỹ bình ổn này nữa. Ngoài ra, doanh nghiệp làm ăn quản lý yếu kém cÅ©ng làm cho chi phí Ä‘á»™i lên cao khiến cho giá xăng trong nÆ°á»›c cao hÆ¡n giá xăng thế giá»›i. Trong khi Ä‘ó thu nhập của người dân nÆ°á»›c ta còn thấp, không bằng các nÆ°á»›c phát triển, vì vậy không nên lấy tiền từ quỹ nhÆ° vậy.

Lá»— hay lãi thì phải kiểm toán má»›i biết được

Đối vá»›i việc các doanh nghiệp xăng dầu Việt Nam thường xuyên kêu lá»—, ông Long cho biết: “Lá»— hay lãi là phải cÆ¡ quan kiểm toán nhà nÆ°á»›c vào, chứ quản lý chung chung nhÆ° vậy thì biết là lá»— hay lãi thá»±c sá»±. Muốn biết chính xác phải kiểm tra, kiểm toán, chứ đừng chỉ nghe báo cáo”.

Thời gian giá xăng dầu tăng không phải là liên tục nên không thể kêu lá»— mãi Muốn biết thá»±c chất phải kiểm tra hoạt Ä‘á»™ng của các doanh nghiệp xăng dầu xem lá»— hay lãi thá»±c.

"Lấy tiền dân ra bình ổn, mà DN vẫn tăng giá thì phải xem xét"

Giá xăng trong nÆ°á»›c phụ thuá»™c vào giá thế giá»›i, nên khi giá thế giá»›i tăng thì má»™t là nâng giá, hai là hạ thuế nhập khẩu, ba là sá»­ dụng nguồn dá»± trữ chính là cái quỹ bình ổn Ä‘Æ°a ra.

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long

Khi sá»­ dụng quỹ bình ổn thì phải xem nguồn gốc thu quỹ bình ổn có Ä‘úng không. Nếu nguồn quỹ lấy từ thu nhập của người dân mà khi giá thế giá»›i cao lại bắt người dân Ä‘óng vào nữa thì không ổn.  

Thá»±c chất giá xăng của nÆ°á»›c ta hiện nay Ä‘ang cao hÆ¡n so vá»›i các nÆ°á»›c hoạt Ä‘á»™ng theo cÆ¡ chế thị trường. Việc Ä‘Æ°a cái quỹ ấy ra để giữ giá chỉ là để mị dân.

Giá xăng phụ thuá»™c vào nguồn mua đầu vào. Hiện nay giá xăng không biến Ä‘á»™ng nên tăng hay không thì nên xem giá thế giá»›i hiện nay là bao nhiêu. Nếu nó không tăng mà bây giờ xả quỹ này ra để bình ổn thì phải xem xét.

Mặc dù kêu than á»Ÿ những diá»…n Ä‘àn khác, nhÆ°ng khi được báo chí hỏi về vấn đề này các doanh nghiệp đều thoái thác trả lời. Ông VÆ°Æ¡ng Thái DÅ©ng, Phó tổng giám đốc Petrolimex thì từ chối biết thông tin Ä‘ang hết sức nóng trong lÄ©nh vá»±c của ông: “Tôi chÆ°a nhận được thông tin gì về việc dùng quỹ bình ổn”. Còn ông VÆ°Æ¡ng Đình Dung, Giám đốc Công ty Xăng dầu Quân Ä‘á»™i, thì từ chối vì “Quá mệt vá»›i vấn đề này rồi’(?).  

Bee