Việt Nam bỏ hàng tá»· Ä‘ô la đầu tÆ° các dá»± án nhà máy lọc dầu nhÆ°ng lãi Ä‘âu không biết chỉ thấy các con số hàng chục nghìn tá»· đồng dá»± tính sẽ phải bù đắp cho các sản phẩm xăng dầu ná»™i địa.

Công trường nhà máy lọc dầu Nghi SÆ¡n (ảnh minh họa)

Xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ang thá»±c sá»± trở thành “vấn nạn” trong bối cảnh giá dầu thế giá»›i và chênh lệch thuế nhập khẩu ngày càng giảm mạnh.

ChÆ°a ra lò Ä‘ã lo bù tiền...

Từ việc nhà máy lọc dầu Dung Quất kêu ca chênh lệch thuế nhập khẩu khiến xăng dầu sản xuất trong nÆ°á»›c không tiêu thụ được, người ta má»›i khui ra được “lá»— hổng” thuế này khiến các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trong nÆ°á»›c “Ä‘út túi” ngàn tá»· đồng (do DN nhập sản phẩm thuế thấp hÆ¡n thuế sản phẩm cùng loại trong nÆ°á»›c khi áp tính giá bán lại được tính thuế cao). Các nhà kinh doanh xăng dầu vá»›i số tiền đầy túi sung sÆ°á»›ng bao nhiêu thì các nhà máy lọc dầu lo ngay ngáy bấy nhiêu vì các đầu mối nhập khẩu xăng dầu không mặn mà vá»›i xăng dầu ná»™i địa.

Không bán được sản phẩm đồng nghÄ©a vá»›i việc các nhà máy lọc dầu trong nÆ°á»›c có “nguy cÆ¡ Ä‘óng cá»­a”, từ Dung Quất cho đến Nghi SÆ¡n-dù chÆ°a ra lò mẻ sản phẩm nào. Còn để bán được sản phẩm thì Nhà nÆ°á»›c phải tiếp tục “móc túi” hàng chục nghìn tá»· đồng để bù đắp cho các nhà máy này do chênh lệch thuế suất Æ°u Ä‘ãi Ä‘ã được cam kết khi xây dá»±ng dá»± án.

Thông tin trên báo chí cho biết, năm 2015, PVN Ä‘ã Ä‘Æ°a ra các tính toán về khoản tiền phải bù đắp cho nhà máy lọc dầu Dung Quất dá»±a trên biểu thuế nhập khẩu xăng dầu (theo Thông tÆ° 165/2014/TT- BTC). Cụ thể, PVN có trách nhiệm phải thá»±c hiện cấp bù cho Dung Quất theo mức 2% vá»›i dầu diesel, 5% vá»›i LPG và 3% vá»›i hạt nhá»±a PP theo các quy định và hÆ°á»›ng dẫn hiện Ä‘ang áp dụng cho BSR (lọc hóa dầu Bình SÆ¡n) khi thá»±c hiện cÆ¡ chế thu Ä‘iều tiết theo Quyết định 1942/2009/QĐ-TTg của Chính phủ.

NhÆ° vậy, nếu giá dầu ở mức 60 USD/thùng, thì chỉ riêng năm 2015, PVN phải bù mất 1.065,7 tá»· đồng và giai Ä‘oạn 2016-2018, má»—i năm là 3.011 tá»· đồng để bù cho nhà máy lọc dầu Dung Quất.

Nghi SÆ¡n cÅ©ng ở thế “Ä‘âm lao phải theo lao”. PVN sẽ phải thanh toán cho lọc hóa dầu Nghi SÆ¡n số tiền phát sinh do việc thay mặt Chính phủ thá»±c hiện cam kết bao tiêu sản phẩm của dá»± án này trong suốt 10 năm vá»›i số tiền hiện được tạm tính có thể lên tá»›i con số 75.000 tỉ đồng. Đây là số tiền quá lá»›n mà PVN nhiều khả năng “lá»±c bất tòng tâm” khi Nghi SÆ¡n chính thức vận hành thÆ°Æ¡ng mại vào năm tá»›i. Chính vì thế, tập Ä‘oàn này Ä‘ã đề xuất Chính phủ cho lập ra má»™t quỹ, trích từ phí xăng dầu tiêu dùng do PVN thu tại cổng nhà máy khi bán sản phẩm cho khách hàng (tức người tiêu dùng phải gánh) để có má»™t phần tiền trả cho cam kết Æ°u Ä‘ãi thuế cho nhà đầu tÆ° dá»± án liên hợp lọc hoá dầu Nghi SÆ¡n.

Câu chuyện chÆ°a dừng ở Ä‘ây, để giải quyết “vấn nạn” xăng dầu ná»™i địa, PVN còn đề xuất buá»™c các doanh nghiệp xăng dầu phải mua hết sản phẩm trong nÆ°á»›c má»›i được nhập khẩu. PVN Ä‘ã thẳng thừng kiến nghị: Chỉ cấp hạn ngạch (quota) cho các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu trong nÆ°á»›c tiến hành nhập khẩu sau khi Ä‘ã đảm bảo tiêu thụ toàn bá»™ sản phẩm của các nhà máy lọc dầu trong nÆ°á»›c...

Độc quyền xăng dầu là “chết”!

Chuyên gia kinh tế LÆ°u Bích Hồ nói thẳng: “Các kiến nghị để bảo há»™ và Ä‘á»™c quyền xăng dầu trong nÆ°á»›c hiện nay là hết sức phi lý và sẽ ngày càng “bóp chết” ngành xăng dầu trong nÆ°á»›c”.

Ông LÆ°u Bích Hồ phân tích: Đề xuất của PVN cấp quota nhập khẩu xăng dầu là “chÆ°a phù hợp” vá»›i các cam kết há»™i nhập của VN, có thể tạo vị thế Ä‘á»™c quyền cho Ä‘Æ¡n vị này. Việc quy định doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu phải mua xăng dầu sản xuất trong nÆ°á»›c rồi má»›i được nhập khẩu, PVN sẽ trở thành Ä‘Æ¡n vị Ä‘á»™c quyền trong cung cấp sản phẩm hóa dầu sản xuất trong nÆ°á»›c, “rất nguy”.

“PVN có vẻ Ä‘ang quá “tham lam”. DN này muốn Nhà nÆ°á»›c bảo há»™ khỏi sá»± cạnh tranh của sản phẩm xăng dầu nhập khẩu. Họ lại thu được lãi nhiều khi bán sản phẩm vá»›i giá bảo há»™ cao ở trong nÆ°á»›c và tiếp tục mở rá»™ng công suất các nhà máy lọc dầu để sản xuất được nhiều lên. Má»™t kiểu kinh doanh rất phi lý trong bối cảnh há»™i nhập kinh tế hiện nay”-ông LÆ°u Bích Hồ nói.

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cÅ©ng không ít lần lên tiếng cho rằng, Dung Quất hay Nghi SÆ¡n đều là các nhà máy lọc dầu đầu tiên và lá»›n của Việt Nam. Cho nên, khi làm nhà máy lọc dầu này, Chính phủ má»›i cho hưởng nhiều Æ°u Ä‘ãi nhÆ° thế, nhÆ°ng Ä‘ã đến lúc các chính sách Æ°u Ä‘ãi nên siết lại. “Càng kéo dài Æ°u Ä‘ãi càng làm cho các nhà máy lọc dầu không thể có sức cạnh tranh, cuối cùng gánh nặng thuế Æ°u Ä‘ãi này sẽ đổ lên đầu toàn dân để đổi lấy sá»± tồn tại của các nhà máy lọc dầu”-ông Long nói.

Theo ông Long, PVN cứ “sồn sồn” Ä‘òi cÆ¡ chế bù đắp khẩn hàng nghìn tá»· đồng và Ä‘òi hạn chế xăng dầu nhập khẩu nhÆ°ng chắc chắn việc giải quyết sẽ phải rất cẩn thận, chẳng dá»… dàng gì. Vá»›i hiệu quả thấp của các nhà máy lọc dầu hiện nay, nếu không có chính sách phù hợp, thì việc các nhà máy này vẫn tồn tại và tiếp tục tiêu thụ được sản phẩm cÅ©ng có nghÄ©a là cả nền kinh tế Việt Nam phải luôn nhận được hiệu quả thấp của công nghiệp lọc dầu này, tiếp tục phải trá»±c tiếp và gián tiếp bù lá»— cho chúng duy trì hoạt Ä‘á»™ng”-ông Long quả quyết.

Từ “bánh xe” của Dung Quất, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng nhìn nhận: VÆ°á»›ng mắc trong bao tiêu sản phẩm của lọc dầu Nghi SÆ¡n là “rất cần thiết và cấp bách” song vấn đề này còn phải được bàn rất kỹ. Các biện pháp giải quyết cho Dung Quất sẽ phải tính tá»›i tÆ°Æ¡ng lai cho Nghi SÆ¡n khi nhà máy này có cÆ¡ chế tài chính tÆ°Æ¡ng tá»± vận hành thÆ°Æ¡ng mại từ năm 2017.

Nguồn tin: Danviet